1900 1717 
Viêm quanh cuống răng là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến hiện nay, gây ra cảm giác đau nhức kéo dài làm ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và sinh hoạt của người bệnh. Vì thế, bệnh cần được chẩn đoán sớm, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất, kịp thời ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm.
Bài viết này sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về những phương pháp chẩn đoán viêm quanh cuống răng đang được áp dụng hiện nay.
Những Nguyên Nhân Gây Viêm Cuống Răng
1. Viêm Quanh Cuống Răng Do Bị Nhiễm Khuẩn
Khi bị viêm tủy hay tủy bị hoại tử sẽ làm tăng nguy cơ dẫn đến biến chứng viêm quanh cuống răng. Quá trình viêm tuỷ xảy ra xuất phát từ nguyên nhân do các vi khuẩn xâm nhập thông qua lỗ sâu răng, khiến cho hàng loạt các chất có độc tính được giải phóng vào vùng mô quanh cuống, bao gồm:
- Những nội độc tố và ngoại độc tố được sản sinh do vi khuẩn.
- Những enzyme có khả năng gây tiêu protein, bao gồm arylsulfatase, ß – glucuronidase và phosphatase acid.
- Những enzyme tiêu huỷ cấu trúc sợi chun, đồng thời tạo sợi keo.
- Thành phần prostaglandin và interleukin 6 gây ra tình trạng tiêu xương.
Bên cạnh đó, nhiễm khuẩn quanh răng, nổi bật là vi khuẩn từ mô quanh răng xâm nhập vào cuống răng cũng là một trong những nguyên nhân gây viêm cuống răng.
2. Viêm Quanh Cuống Răng Do Sang Chấn Răng
Trong trường hợp sang chấn cấp tính: Sang chấn gây tác động mạnh đến răng, khiến cho các mạch máu ở cuống răng bị đứt, sau đó sẽ tạo điều kiện thuận lợi khiến cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập, gây ra tình trạng viêm quanh cuống, thông thường là viêm quanh cuống răng cấp tính.
Trong trường hợp sang chấn mạn tính: Những sang chấn chỉ ở mức độ nhẹ, điển hình như núm phụ, sang chấn khớp cắn, sang chấn do thói quen nghiến răng và các thói quen xấu khác như cắn đinh, cắn chỉ… lặp lại trong thời gian dài gây ra hậu quả tổn thương viêm quanh cuống răng mạn tính.
3. Bị Viêm Quanh Cuống Răng Do Sai Sót Trong Quá Trình Điều Trị
Nguyên nhân gây ra viêm quanh cuống răng có thể do những chất hàn thừa, chụp quá cao dẫn đến sang chấn khớp cắn, hoặc cũng có thể do sai sót trong quá trình điều trị tủy cho bệnh nhân như:
- Bội nhiễm có thể xảy ra trong quá trình lấy tủy và tiến hành làm sạch ống tủy, đẩy chất bẩn ra khỏi vùng cuống.
- Tình trạng tắc ống tuỷ xảy ra do những tác nhân cơ học, có thể là gãy dụng cụ hoặc những tác nhân hữu cơ như quá trình tạo nút ngà mùn trong lòng ống tuỷ.
- Trong quá trình điều trị tuỷ, có tổ chức nhiễm khuẩn nhưng lại vô tình bị đẩy vào vùng cuống hoặc có những dị vật xâm nhập.
- Xé rộng hoặc bị di chuyển lỗ cuống răng.
- Việc sử dụng thuốc sát khuẩn với liều mạnh hay có tính chất kích thích mạnh làm ảnh hưởng đến vùng cuống.
- Lạc đường dẫn đến ống tuỷ bị thủng.
- Các vi khuẩn có trong khoang tuỷ gây ra những tác động nhằm kháng lại những chất sát trùng ống tủy ở răng trong quá trình điều trị tủy lại.
Chẩn Đoán Viêm Quanh Cuống Răng
1. Viêm Quanh Cuống Răng Cấp
Chẩn Đoán Xác Định
Bác sĩ sẽ dựa vào những dấu hiệu lâm sàng để chẩn đoán bệnh viêm quanh cuống răng cấp như sau:
Biểu hiện toàn thân: Người bệnh có cảm giác mệt mỏi, bị sốt cao trên 38 ̊C, đồng thời xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng điển hình lưỡi bẩn, môi khô, có thể bị phản ứng hạch xảy ra ở dưới cằm hoặc khu vực dưới hàm.
Biểu hiện cơ năng: Xuất hiện những cơn đau nhức răng với những biểu hiện tự nhiên, có thể bị đau liên tục với mức độ nghiêm trọng, cơn đau lan lên nửa đầu, khi nhai mức độ đau sẽ tăng lên. Tình trạng này không đáp ứng với thuốc giảm đau, người bệnh có thể tự xác định được vị trí răng bị đau.
Bên cạnh đó, khi bị viêm quanh cuống răng cấp, người bệnh có cảm nhận bị trồi răng, răng đau khi nhai, cắn thức ăn, hạn chế trong việc ăn uống.
Những triệu chứng thực thể: Tương ứng với vị trí răng bị tổn thương, thông thường vùng da bên ngoài sẽ bị sưng đỏ, không có ranh giới rõ ràng, khi ấn vào có cảm giác đau và nổi hạch tương ứng. Răng bị đau có thể bị đổi màu hoặc không, khi khám sẽ quan sát được tổn thương do sâu răng chưa được hàn, hoặc răng đã được chữa trị hay có những tổn thương khác ngoài sâu răng.
Bên cạnh đó, có thể phát hiện ra dấu hiệu răng bị lung lay rõ ràng, thường ở cấp độ 2 – 3, khi bác sĩ gõ dọc răng thì bệnh nhân sẽ có cảm giác đau dữ dội hơn so với gõ ngang. Đồng thời, ở niêm mạc ngách lợi bị sưng đỏ, khi ấn có cảm giác đau, mô lỏng lẻo. Khi tiến hành thử nghiệm tuỷ sẽ cho kết quả âm tính với thử nhiệt và điện do tuỷ lúc này đã bị hoại tử.
Ngoài ra, những dấu hiệu cận lâm sàng có giá trị giúp bác sĩ chẩn đoán xác định bệnh viêm quanh cuống cấp bao gồm:
Chụp X quang: Thông qua chụp phim X quang sẽ quan sát được hình ảnh mở ở vùng cuống, có ranh giới không rõ ràng và kèm theo dấu hiệu dây chằng quanh cuống bị giãn rộng.
Xét nghiệm máu: Kết quả tốc độ máu lắng tăng, số lượng bạch cầu đa nhân trung tính tăng…
Chẩn Đoán Phân Biệt
Đối với viêm tuỷ cấp sẽ có dấu hiệu sau:
- Không có dấu hiệu toàn thân.
- Đặc điểm của cơn đau: Là những cơn đau tự nhiên, đau thành từng cơn, thường xuất hiện về đêm và đau sẽ tăng dần khi người bệnh nhai thức ăn.
- Khi gõ dọc răng sẽ có cảm giác đau ít, tiến hành xét nghiệm tuỷ sẽ cho kết quả dương tính, thông qua phim chụp X quang có hình ảnh vùng cuống cho kết quả bình thường.
Đối với viêm quanh cuống răng cấp sẽ có dấu hiệu sau:
- Dấu hiệu toàn thân: Bệnh nhân có cảm giác người mệt mỏi, lên cơn sốt cao và xảy ra phản ứng hạch vùng.
- Đặc điểm cơn đau: Đau tự nhiên kéo dài âm ỉ, răng có biểu hiện lung lay và chồi cao.
- Khi gõ dọc răng sẽ đau ít, nhưng thử tuỷ cho kết quả âm tính, phim chụp X quang cho hình ảnh giãn rộng dây chằng.
2. Viêm Quanh Cuống Bán Cấp
Chẩn Đoán Xác Định
Về mặt lâm sàng, tình trạng bệnh trên cơ thể bệnh nhân sẽ được chẩn đoán khi bác sĩ dựa vào những dấu hiệu sau:
Biểu hiện toàn thân: Người bệnh có cảm giác khó chịu, bị đau đầu, lên cơn sốt nhẹ, thường dưới 38 độ, có trường hợp không bị sốt.
Triệu chứng cơ năng: Người bệnh bị đau âm ỉ kéo dài ở răng đang bị tổn thương, cảm nhận răng bị chồi cao, cơn đau sẽ nghiêm trọng hơn khi hai hàm chạm vào nhau.
Các triệu chứng thực thể sẽ bao gồm: Ngách lợi tương ứng với vùng răng đang bị tổn thương sưng nề ở mức độ nhẹ, bị đỏ và dày lên, khi ấn vào có cảm giác đau. Tuy nhiên, thông thường sẽ ít xảy ra tình trạng sưng nề ở vùng da tương ứng bên ngoài, đôi khi có xuất hiện hạch nhỏ di động. Răng bệnh nhân có thể bị đổi màu hoặc không.
Bên cạnh đó, viêm quanh cuống răng bán cấp sẽ gây ra tổn thương sâu răng xảy ra ở các mặt răng, răng bị lung lay ở cấp độ 1 – 2, khi bác sĩ gõ dọc bệnh nhân sẽ có cảm giác đau nhiều hơn so với gõ ngang. Tuy nhiên, thông qua thử nghiệm tuỷ lại cho kết quả âm tính.
Đối với mặt cận lâm sàng, thông qua phim chụp X quang có thể quan sát thấy hình ảnh mờ ở vùng cuống, đồng thời có tình trạng giãn nhẹ dây chằng ở vùng cuống.
Chẩn Đoán Phân Biệt
Đối với viêm quanh cuống cấp sẽ có những dấu hiệu sau:
- Dấu hiệu toàn thân: Bệnh nhân có cảm giác người mệt mỏi, lên cơn sốt cao, xảy ra phản ứng hạch vùng.
- Đặc điểm cơn đau: Là cơn đau tự nhiên, âm ỉ kéo dài, răng có biểu hiện chồi cao, lung lay.
- Khi gõ dọc răng sẽ có cảm giác đau nhiều.
Đối với viêm quanh cuống bán cấp sẽ có những dấu hiệu sau:
- Dấu hiệu toàn thân: Bệnh nhân có cảm giác khó chịu, bị sốt cao trên 38 độ, hoặc có thể không bị sốt.
- Đặc điểm cơn đau: Bệnh nhân bị đau âm ỉ ở răng bị tổn thương, khi hai hàm chạm vào nhau sẽ đau tăng lên và răng bị chồi cao.
- Khi gõ dọc sẽ bị đau ít.
3. Viêm Quanh Cuống Mạn
Những dấu hiệu lâm sàng giúp bác sĩ xác định tình trạng viêm quanh cuống mạn bao gồm:
Triệu chứng cơ năng: Bệnh nhân chỉ có tiền sử đau răng ở những đợt viêm tủy cấp, viêm quanh cuống cấp hay bị áp xe quanh cuống cấp tính.
Triệu chứng thực thể: Quan sát thấy màu răng bị thay đổi, chuyển sang màu xám đục ở ngà răng và có phần ánh thông qua lớp men.
Đối với vùng ngách lợi tương ứng quanh cuống răng có thể bị tình trạng hơi sưng nề, đồng thời có lỗ rò hay sẹo rò ở vùng cuống. Có những trường hợp, lỗ rò này không xuất hiện trong hốc miệng mà lại ở ngoài da, cũng có thể ở nền mũi phụ thuộc vào vị trí áp xe và nang.
Khi bác sĩ gõ răng, bệnh nhân thường không có cảm giác đau, hoặc chỉ bị đau nhẹ ở vùng cuống răng. Bên cạnh đó, răng có thể bị lung lay, tình trạng này xảy ra khi tiêu xương ổ răng xuất hiện. Thông qua thử nghiệm tuỷ cho kết quả âm tính.
Thông qua phim chụp X quang để xem xét biểu hiện cận lâm sàng, đối với viêm quanh cuống mạn bác sĩ sẽ nhận thấy:
- Áp xe quanh cuống mạn tính: Cho hình ảnh tiêu xương không có ranh giới rõ ràng.
- Khi bác sĩ đưa gutta-percha qua lỗ rò trong miệng bệnh nhân, có thể quan sát thấy hình ảnh nguồn gốc của ổ mủ trên hình chụp phim X quang.
- U hạt và nang: Cho thấy hình ảnh tiêu xương nhưng khác với áp xe quanh cuống mạn tính là có ranh giới rõ ràng.
Riêng với trường hợp viêm quanh cuống mạn, phải thực hiện sinh thiết mới có thể chẩn đoán phân biệt chính xác được bệnh.
Sau khi đã chẩn đoán xác định được thể bệnh, dựa vào kết quả này, bác sĩ sẽ đưa ra những quyết định về phương pháp chữa viêm quanh cuống răng với phác đồ phù hợp nhất cho từng trường hợp bệnh.
Hy vọng thông qua bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về viêm quanh cuống răng và những phương pháp xét nghiệm chẩn đoán hiện nay.
Để có thể kiểm soát tốt bệnh, đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả như điều trị nội nha, điều trị toàn thân, phẫu thuật thì bệnh nhân cần nhận biết sớm dấu hiệu bệnh để đến bệnh viện thăm khám sớm, kịp thời ngăn chặn những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ.
Hãy chọn chi nhánh gần bạn để thăm khám và nhận kết quả trực tuyến nhanh chóng. Để tham khảo về các nhóm xét nghiệm và bảng giá, quý khách vui lòng truy cập Tại Đây.
Trang này không thể và không chứa đựng thông tin tư vấn y khoa. Các nội dung này được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin và tuyên truyền, không thay thế cho bất kỳ tư vấn y khoa nào. Theo đó, trước khi tiến hành bất kỳ hành động nào dựa trên thông tin này, vui lòng gặp nhân viên y tế phù hợp để được tư vấn.