1900 1717 
Xét nghiệm tinh dịch đồ là một trong nhưng xét nghiệm đơn giản, được áp dụng trong nhiều trường hợp để đánh giá khả năng sinh sản ở nam giới, đem lại hy vọng cho những cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc thụ thai tự nhiên. Vậy xét nghiệm này được thực hiện như thế nào? Làm sao để đọc hiểu kết quả chính xác nhất là những thông tin bạn có thể tìm hiểu ngay tại bài viết này.
Xét Nghiệm Tinh Dịch Đồ Là gì?
Xét nghiệm tinh dịch đồ là gì? Xét nghiệm tinh dịch là xét nghiệm dành cho nam giới, nhằm mục đích kiểm tra chất lượng tinh trùng.
Tinh dịch đồ, còn được gọi là phân tích tinh dịch, đây là một xét nghiệm tinh dịch tươi được thực hiện sau khi vừa mới xuát tinh. Phương pháp thu thập lượng tinh dịch này thông thường sẽ được thực hiện bằng cách tự kích thích bằng tay.
Nhờ vào xét nghiệm này, bác sĩ sẽ đánh giá được chất lượng tinh dịch bao gồm hình dạng tinh trùng, số lượng và khả năng di động của tinh trùng dưới kính hiển vi, để đưa ra phán đoán về khả năng sinh sản của nam giới.
Tuy nhiên, chỉ thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ thì không thể xác định chắc chắn bệnh nhân có bị vô sinh hay không mà cần phải kết hợp với những kiểm tra khác và theo dõi tình trạng cơ thể.
Trên thực tế, xét nghiệm tinh dịch đồ thường được chỉ định khi những cặp vợ chồng hiếm muộn, mong muốn có con cần thực hiện để kiểm tra, hoặc nam giới có khả năng bị hiếm muộn, vô sinh cũng được bác sĩ khuyến khích tiến hành xét nghiệm tinh dịch.
Hiện nay, để đánh giá chất lượng tinh trùng, người ta sẽ cần dựa vào tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới WHO. Theo đó, những quy định được xây dựng nên dựa vào chỉ số của nam với cùng khả năng sinh sản bình thường, căn cứ vào những người đàn ông này đã có con với vợ trong vòng 12 tháng trở lại.
Thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ, sẽ cho biết những vấn đề bao gồm:
- Thể tích tinh dịch.
- Số lượng tinh trùng.
- Tính di động (là khả năng di chuyển của tinh trùng).
- Hình thái (Hình dạng của tinh trùng).
- Có những trường hợp cần quan tâm đến tỷ lệ tinh trùng sống, cùng độ PH và lượng bạch cầu có mặt trong tinh dịch.
Cần Lưu Ý Gì Trước Khi Xét Nghiệm Tinh Dịch Đồ
Để đảm bảo kết quả chính xác nhất, loại trừ những tác nhân gây ảnh hưởng đến kết quả, trước khi xét nghiệm tinh dịch đồ, bác sĩ sẽ đưa ra một số lời khuyên cho nam giới như sau:
Trong khoảng thời gian từ 3 – 5 ngày trước khi tiến hành xét nghiệm, nam giới không nên quan hệ tình dục. Nguyên nhân là vì nếu như thời gian kiêng quan hệ < 3 ngày thì sẽ gây ảnh hưởng đến số lượng và năng di động của tinh dịch.
Ngược lại, nếu như nam giới kiêng quan hệ tình dục quá 5 ngày cũng không tốt vì đây có thể là nguyên nhân làm gia tăng số lượng tinh trùng bị dị dạng hoặc chết. Không những vậy, khả năng di động của tinh trùng cũng sẽ giảm đi đáng kể.
Bên cạnh đó, cũng cần phải chú ý đến tinh thần, vì khi tâm trạng và tinh thần không tốt thì quá trình lấy tinh trùng cũng bị tác động, gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng áp lực quá mức là điều kiện tốt nhất để hạn chế những tác động không mong muốn đến xét nghiệm.
Quan trọng nhất, khi lấy mẫu tinh trùng, cần đảm bảo bộ phận sinh dục đã được vệ sinh sạch sẽ, đồng thời vệ sinh tay kỹ lưỡng trước khi bắt đầu lấy mẫu xét nghiệm.
Thêm một lời khuyên hữu ích dành cho nam giới trước khi tiến hành xét nghiệm thường được bác sĩ dặn dò đó chính là nên uống thật nhiều nước, để hạn chế tình trạng tinh dịch bị cô đặc.
Chất kích thích như rượu bia, thuốc lá cũng sẽ gây ảnh hưởng đến kết quả vì thế, nam giới nên kiêng trước khi tiến hành xét nghiệm hoặc không làm xét nghiệm nếu đang có những chất kích thích trong người.
Những người đang mắc bệnh, bị viêm nhiễm cần thông báo trước với bác sĩ, có thể sẽ phải thay đổi thời gian xét nghiệm để hạn chế tình trạng kết quả không chính xác.
Thông thường, để có sự so sánh đem lại kết quả chính xác nhất, theo lời khuyên của bác sĩ, nam giới nên tiến hành xét nghiệm tinh dịch đồ ít nhất 2 lần, thời gian của 2 lần xét nghiệm này thường cách nhau khoảng từ 1 – 3 tuần.
Xét Nghiệm Tinh Dịch Đồ Được Thực Hiện Như Thế Nào?
Các bước tiến hành xét nghiệm tinh dịch đồ như thế nào? Đầu tiên, bệnh nhân sẽ được nhận một lọ đựng mẫu vô khuẩn đặc biệt. Tiếp đến sẽ vào phòng chuyên lấy mẫu tinh dịch để tiến hành lấy mẫu bằng tay (thủ dâm), rồi dùng lọ để đựng lượng tinh dịch.
Thông thường sẽ không lấy tinh dịch từ bao cao su (hoặc cần sử dụng bao cao su chuyên dụng). Trước đó, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân không nên quan hệ tình dục trong một thời gian quy định, thường ít nhất là 48 tiếng.
Khoảng thời gian bác sĩ yêu cầu bệnh nhân cần kiêng quan hệ có thể thay đổi tùy theo trường hợp cụ thể, nhưng thường không quá 7 ngày tình từ lần quan hệ cuối cùng. Mẫu tinh dịch vừa mới thu được cần đóng nắp ngay lập tức để gửi đến phòng xét nghiệm trong thời gian khoảng 2 tiếng đồng hồ và mẫu xét nghiệm cần được giữ ấm, không nên bỏ ra ngoài trời lạnh sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả.
Các Xét Nghiệm Trong Tinh Dịch Đồ
1. Thể Tích Tinh Dịch
Tinh dịch là hỗn hợp chất lỏng, trong đó có chứa tinh trùng còn được gọi là tế bào sinh sản đực. Phần lớn, tinh trùng sẽ được sản xuất bởi các tuyến sinh dục phụ, điển hình như dịch niệu đạo, túi tinh, tuyến tiền liệt… riêng tinh hoàn chỉ góp phần sản xuất khoảng 5% tất cả tinh trùng và số lượng tinh dịch.
Việc đo lượng tinh dịch được xuất tinh là một phần không thể thiếu của xét nghiệm tinh dịch đồ. Thông thường mỗi lần xuất tinh ở nam giới sẽ có khoảng từ 2 – 5 ml tinh dịch.
2. Số Lượng Tinh Trùng
Nhờ vào việc đếm số lượng tinh trùng tính trong một đơn vị thể tích tinh dịch sau khi xuất tinh được xem là một phần quan trọng trong quá trình phân tích tinh dịch. Trong đó, mật độ tinh trùng chính là số lượng tinh trùng tính trong 1 ml tinh dịch.
3. Di Động Của Tinh Trùng
Đây chính là khả năng bơi hay còn gọi là di chuyển về phía trước của tinh trùng. Tỷ lệ phần trăm của tổng số tinh trùng được ghi nhận dựa vào số lượng tinh trùng di động so với số lượng tinh trùng không di động.
4. Hình Thái Tinh Trùng
Đây là đánh giá về tính năng vật lý và hình dạng của tinh trùng. Số lượng tinh trùng có hình dạng bất thường sẽ được đem đi so sánh cùng với số lượng tinh trùng bình thường.
Kết quả này sẽ được ghi nhận lại tính theo tỷ lệ phần trăm trên tổng lượng tinh trùng thu thập được. Những bất thường hay gặp ở tinh trùng là ở đầu hoặc đuôi, sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng và khả năng bám dính vào trứng để thụ tinh.
Nhờ vào kết quả hình thái của tinh trùng nếu như áp dụng đúng phương pháp của WHO sẽ đem lại dấu hiệu tích cực về khả năng thụ tinh của tinh trùng với trứng ở môi trường xét nghiệm.
Ở người, số lượng tinh trùng được sản xuất có hình dạng bất thường chiếm tỷ lệ khá cao, thường lên đến (86 – 95%). Nếu như tinh trùng ở nam giới đều có đầu tròn (có tên khoa học là globozoospermia) thì những người này sẽ không làm người nữ thụ thai được, tuy nhiên trường hợp này khá hiếm gặp.
5. PH Tinh Dịch
Xét nghiệm đo độ pH nhằm mục đích xác định tinh dịch có tính kiềm hay tính axit. Thông thường, tinh dịch sẽ hơi kiềm.
Nếu như tinh dịch bị axit hóa, đồng thời có số lượng tinh dịch thấp thì có khả năng đã xảy ra một tắc nghẽn nào đó trong ống dẫn tinh hoặc bị bất sản ống dẫn tinh. Lúc này, bác sĩ sẽ cần chẩn đoán chuyên sâu hơn để xác định tình trạng bệnh.
6. Bạch Cầu
Nếu như số lượng bạch cầu hiện diện trong tinh dịch lớn thì đây có khả năng là dấu hiệu của nhiễm trùng đường sinh dục. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp chưa xác định rõ nguyên nhân.
7. Đánh Giá Các Kháng Thể Kháng Trùng Trong Tinh Dịch
Đây là một trong những xét nghiệm có ý nghĩa quan trọng, được tiến hành tại phòng xét nghiệm chuyên biệt, áp dụng theo phương pháp của WHO công nhận.
Kháng thể kháng tinh trùng thường xuất hiện sau khi bệnh nhân thực hiện cắt ống dẫn tinh. Những kháng thể này bám vào thân tinh trùng sẽ dẫn đến khả năng chuyển động của tinh trùng suy giảm, gây khó khăn trong việc vượt qua chất nhầy ở cổ tử cung.
Ngoài ra, nếu kháng thể này bị dính với tinh trùng, khiến cho thụ thể bị bao phủ bởi kháng thể này sẽ làm ngăn cản khả năng bám dính vào trứng của tinh trùng.
Kết Quả Tinh Dịch Đồ Như Thế Nào Là Bình Thường?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO năm 2010, một số giá trị tối thiểu của tinh dịch đồ bình thường sẽ bao gồm những yếu tố sau:
- Thời gian ly giải: Tính từ lúc mới xuất tinh, tinh dịch sẽ chứa những hạt thạch quan sát sẽ tương tự như hạt rau câu. Nhưng sau thời gian khoảng 30 phút lượng tinh dịch này sẽ ly giải (hoá lỏng) hoàn toàn. Nếu như thời gian vượt quá 1 tiếng mà tinh dịch vẫn chưa ly giải thì đây là dấu hiệu cho thấy sự bất thường.
- Độ pH của tinh dịch đồ bình thường là ≥ 7,2.
- Tổng số lượng tinh trùng ≥ 39 triệu.
- Thể tích tinh dịch cho một lần xuất tinh thường phải ≥ 1,5 ml trở lên.
- Mật độ tinh trùng: Thường phải ít nhất có 15 tinh trùng trở lên tính trong 1 ml.
- Khả năng di động: Phải có tỷ lệ ít nhất là 40% tinh trùng có khả năng di chuyển hoặc khoảng 32% tinh trùng bơi đến phía trước.
- Hình dạng bình thường của tinh trùng phải chiếm tỷ lệ ít nhất 0,4%.
- Tỷ lệ tinh trùng sống sót phải chiếm tỷ lệ từ 58% trở lên.
- Tế bào lạ: Trong tinh dịch, ngoài tinh trùng sẽ có những tế bào lạ, thường hiện diện với mật độ ≤ 1 triệu tế bào/ml. Nếu số lượng tế bào lạ này nhiều hơn có thể xảy ra nhiễm trùng cơ quan sinh dục.
Thông thường, nếu kết quả tinh dịch đồ bất thường, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân nên tiến hành xét nghiệm lặp lại khoảng từ 2 – 3 lần trong thời gian từ 2 – 3 tháng để kiểm tra những bất thường này có xảy ra liên tục hay không.
Để có được kết quả chính xác, tránh sự biến động tự nhiên và chất lượng tinh trùng, bệnh nhân thường phải kiểm tra từ 2 – 3 mẫu trong thời gian từ 1 – 3 tuần.
Tuy nhiên, việc đo lường thành phần của mẫu tinh dịch chỉ là một gợi ý về khả năng sinh sản ở nam giới. Không thể khẳng định chắc chắn về cơ hội thụ thai khi lượng tinh trùng thấp. Nếu như lượng tinh trùng thấp nhưng các yếu tố khác như hình dạng, khả năng di động vẫn bình thường thì vẫn có thể thụ thai.
Để hiểu rõ kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ một cách chính xác nhất, cũng như được tư vấn khi có những dấu hiệu bất thường xảy ra, khi nhận được kết quả bệnh nhân nên gặp bác sĩ để được hướng dẫn, giải đáp cụ thể.
Hiện nay, có rất nhiều trung tâm xét nghiệm, bệnh viện có tiến hành xét nghiệm tinh dịch đồ. Bạn nên chọn lựa những cơ sở y tế uy tín để đảm bảo kết quả được chính xác nhất, cũng được tư vấn bởi bác sĩ có chuyên môn cao.
Nếu còn thắc mắc và cần tham khảo thêm thông tin, bạn có thể gọi đến hotline 19001717 – Diag – Trung tâm xét nghiệm chẩn đoán y khoa uy tín chất lượng cao tại TP. HCM để được tư vấn, đặt lịch hẹn một cách nhanh chóng nhất.
Hy vọng, thông qua bài viết này bạn đã hiểu thêm về xét nghiệm tinh dịch đồ được thực hiện như thế nào, có ý nghĩa gì và cách hiểu các chỉ số trên kết quả xét nghiệm cơ bản nhất.
Đối với nam giới có nguy cơ hiếm muộn cũng như các bệnh nam khoa, nên tìm đến bệnh viện để được tiến hành xét nghiệm cùng những chẩn đoán liên quan, để kịp thời chữa trị khi có bất thường xảy ra trong thời gian sớm nhất, đem lại hiệu quả cao, đảm bảo hạnh phúc trọn vẹn nhất!
Để tìm hiểu thêm về