Table of Contents
Xét nghiệm rivalta là một xét nghiệm được thực hiện bằng cách chọc dò dịch như dịch màng phổi hay dịch màng bụng…. nhằm mục đích đánh giá lượng protein có trong mẫu dịch, từ đó giúp bác sĩ định hướng điều trị hiệu quả. Vậy cụ thể từng bước tiến hành của xét nghiệm này như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu những thông tin dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!
1. Xét Nghiệm Rivalta Là Gì?
Xét nghiệm Rivalta là gì? Xét nghiệm Rivalta chính là kết quả của phản ứng Rivalta, hay nói rõ hơn là phản ứng dịch chọc dò. Thông qua phản ứng Rivalta sẽ là cơ sở để xác định được dịch chọc dò ở vị trí tổn thương là dịch thấm hay dịch tiết.
Nhờ vào kết quả xét nghiệm rivalta này, tùy theo trường hợp sẽ giúp bác sĩ xác định được tình trạng bất thường liên quan đến gan, thận, phổi như tràn dịch màng phổi, lao phổi, viêm thận cấp tính, viêm thận mạn tính, hội chứng thận hư, suy thận, suy giảm chức năng gan, men gan cao…
Cách làm xét nghiệm rivalta như thế nào? Nguyên lý của xét nghiệm rivalta là khi thu được mẫu dịch từ cơ thể bệnh nhân, chuyên viên xét nghiệm sẽ nhỏ dịch chọc dò này vào trong một dung dịch bao gồm acid acetic và nước cất. Khi protein có trong dịch kết tủa và làm xuất hiện vòng trắng đục giống như khói thuốc lá.
Nhờ vào việc quan sát hiện tượng này sẽ có thể đánh giá được kết quả âm tính hay dương tính, từ đó xác định rõ đây là dịch thấm hay dịch tiết để kết hợp cùng các chẩn đoán khác đưa ra hướng điều trị, đây cũng chính là ý nghĩa xét nghiệm rivalta.
Cụ thể, phản ứng được xem là dương tính (+) nếu quan sát khói trắng tủa dần được hình thành trong quá trình làm xét nghiệm, sau đó tiếp tục lắng xuống đáy của ống nghiệm khi chuyên viên cho acid acetic từng giọt dần dần vào bên trong ống nghiệm có chứa dịch chọc dò cần phân tích.
Phản ứng được xem là âm tính (-) nếu không quan sát thấy hiện tượng kết tủa khói trắng xuất hiện như phản ứng trên.
Thông thường, nếu nồng độ protein có trong mẫu dịch chọc dò lớn hơn hoặc bằng 30 g/l thì kết quả của phản ứng là dương tính (+), nhưng nếu nồng độ protein trong dịch chọc dò thấp hơn 30 g/l thì khả năng kết tủa sẽ ít xảy ra hơn.
2. Phân Loại Dịch Chọc Dò
Dịch chọc dò làm xét nghiệm được lấy từ các khoang màng tim, màng phổi, khoang phúc mạc và dịch ở giữa các khớp lớn. Thông thường, ở những vị trí này thì các dịch trong cơ thể sẽ xảy ra những phản ứng viêm. Theo các chuyên gia, dịch chọc dò được chia thành 2 loại là dịch thấm và dịch tiết.
2.1 Dịch Thấm
Đối với dịch thấm thường gặp trong những trường hợp bệnh nhân gặp những vấn đề liên quan đến suy thận, thận hư hay chức năng thải trừ những chất thải độc hại của thận bị suy giảm.
Bên cạnh đó dịch thấm còn gặp ở những bệnh nhân bị suy giảm chức năng gan, gây ra những biểu hiện như tràn dịch phúc mạc. Ngoài ra, suy tim cũng là nguyên nhân gây tràn dịch màng tim…
Đối những bệnh lý này, người bệnh bị tràn dịch là do nguyên nhân cơ học gây nên, đồng thời huyết thanh sẽ thấm vào màng tế bào.
Khi thực hiện xét nghiệm rivalta lấy mẫu dịch chọc dò tại những vị trí này thì khi quan sát mẫu dịch sẽ có màu vàng chanh, trong sốt, với nồng độ glucose sẽ tương tự như nồng độ glucose có trong huyết thanh, không có nồng độ fibrin, kết quả rivalta âm tính, cũng có nghĩa là không xảy ra phản ứng do nồng độ protein thấp hơn 25 g/l.
2.2 Dịch Tiết
Ngược lại với dịch thấm, kết quả xét nghiệm rivalta là (+) dương tính, do dịch tiết được tạo ra trong quá trình viêm, cũng có nghĩa là xảy ra phản ứng do trong dịch tiết có chứa bạch cầu đa nhân.
Những bạch cầu đa nhân này chứa một số lượng lớn protein, với nồng độ protein thường lớn hơn 25g/l, nồng độ glucose thấp hơn trong huyết thanh, nồng độ fibrin tăng, thường gặp trong xét nghiệm rivalta dịch màng phổi có nhiễm khuẩn, lao, ung thư…
3. Cách Tiến Hành Xét Nghiệm Rivalta
Cách tiến hành xét nghiệm tràn dịch màng phổi nói riêng hay xét nghiệm rivalta như thế nào? Để thực hiện xét nghiệm rivalta, cần phải chuẩn bị dụng cụ và hóa chất đạt chuẩn. Bên cạnh đó, chuyên viên phải có trình độ chuyên môn để đảm bảo độ chính xác của xét nghiệm như sau:
Bước 1: Tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm cần xét nghiệm ở những vị trí xác định để thu được dịch chọc dò.
Mẫu bệnh phẩm lấy để xét nghiệm là dịch chọc dò lấy từ khoang màng phổi, màng tim, màng bụng, dịch khớp… Tùy theo mỗi loại dịch sẽ có quy trình chọc hút khác nhau, tuy nhiên vẫn phải tuân thủ nguyên tắc vô trùng để tránh nguy cơ lây nhiễm vào mẫu bệnh phẩm.
Sau khi có được mẫu dịch chọc dò, cần phải bảo quản trong điều kiện nhiệt độ thích hợp, thường là từ 2 – 8 độ C sẽ đạt chuẩn.
Bước 2: Chuẩn bị dụng cụ, hoá chất để xét nghiệm như sau:
Hoá chất: Cần có dung dịch acid acetic dạng đặc. Trong quá trình sử dụng acid acetic cần phải chú ý an toàn, thao tác cẩn thận, nhất là trang bị trang phục và thiết bị để đảm bảo sức khỏe cho chuyên viên y tế.
Dụng cụ: Sử dụng những ống nghiệm sạch, đã được khử trùng bởi nhiệt độ để hạn chế sai số xuống mức thấp nhất trong quá trình xảy ra phản ứng.
Bước 3: Tiến hành xét nghiệm
Chuyên viên y tế sẽ lấy 100ml nước chất cho vào cốc đã chuẩn bị sẵn với thể tích phù hợp. Tiếp đến, lấy 1 giọt acid acetic đặc rồi từ từ nhỏ vào cốc. Sau đó nhẹ nhàng khuấy cho đều.
Lấy mẫu dịch chọc dò đã có rồi từ từ nhỏ từng giọt vào trong cốc chứa dung dịch vừa pha xong rồi quan sát hiện tượng xảy ra:
Trường hợp không xảy ra bất kỳ hiện tượng nào trong cốc thì đồng nghĩa với kết quả phản ứng là âm tính (-). Dựa vào cơ sở này, chuyên viên y tế sẽ có thể kết luận được mẫu dịch chọc dò lấy từ cơ thể bệnh nhân là dịch thấm, nồng độ protein có trong dịch chọc dò < 30g/l.
Trường hợp quan sát thấy hiện tượng khói trắng tủa xuất hiện bên dưới đáy cốc dung dịch, thì có nghĩa là kết quả phản ứng dương tính (+). Dựa vào cơ sở này, chuyên viên y tế có thể kết luận rằng mẫu dịch chọc dò lấy từ cơ thể bệnh nhân là dịch tiết, nồng độ protein có trong dịch chọc dò > 30g/l.
4. Những Yếu Tố Làm Ảnh Hưởng Đến Kết Quả Xét Nghiệm
Trên lâm sàng, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân cần phải tiến hành phản ứng Rivalta trong trường hợp nghi ngờ bệnh nhân mắc các bệnh lý như viêm cầu thận cấp, viêm cầu thận mạn, suy thận, bệnh tim, bệnh lao, xơ gan…
Không phải lúc nào kết quả Rivalta cũng chính xác 100%. Kết quả xét nghiệm rivalta có thể bị ảnh hưởng, do những sai sót xảy ra trong bất kỳ giai đoạn nào khi thực hiện xét nghiệm. Vì thế, để giảm thiểu những sai sót này, trước khi tiến hành xét nghiệm, cần phải phân tích cụ thể những yếu tố như sau:
4.1 Những Sai Số Trước Khi Tiến Hành Xét Nghiệm
Khi chuyên viên y tế hay bác sĩ lấy mẫu chọc dò cần phải đảm bảo rằng, dịch chọc dò không bị dính hay có lẫn với máu, mủ hoặc những chất khác.
Ngay khi lấy được mẫu dịch chọc dò từ cơ thể bệnh nhân, cần phải tiến hành đánh dấu cụ thể, chính xác để tránh việc nhầm lẫn với những mẫu bệnh phẩm khác lấy cùng thời gian.
Bên cạnh đó, để đảm bảo tính chính xác, có thể cần phải thêm vào thời gian lấy mẫu bệnh phẩm, giúp việc kiểm soát, bảo quản trở nên hiệu quả hơn.
4.2 Những Sai Số Trong Quá Trình Tiến Hành Xét Nghiệm
Trong quá trình tiến hành xét nghiệm, có thể xảy ra những sai số liên quan đến dung dịch acetic pha không đạt tiêu chuẩn về thể tích, nồng độ… khiến dung dịch thu được không đủ độ trong suốt, tinh khiết và có thể bị lẫn tạp chất.
4.3 Những Sai Số Sau Khi Tiến Hành Xét Nghiệm
Kết quả xét nghiệm Rivalta sau khi thu được, để đi đến kết luận bệnh trạng của bệnh nhân thì cần phải kết hợp cùng những xét nghiệm khác liên quan theo chỉ định của bác sĩ.
Trong trường hợp kết quả xét nghiệm này có sự mâu thuẫn với những kết quả của xét nghiệm khác thì có thể cần phải tiến hành xét nghiệm lại một lần nữa, tránh việc kết luận chẩn đoán không chính xác tình trạng bệnh của bệnh nhân.
Hy vọng, thông qua bài viết này bạn đã biết thêm thông tin hữu ích liên quan đến xét nghiệm Rivalta được thực hiện trong trường hợp nào, quy trình xét nghiệm và kết quả của xét nghiệm này có ý nghĩa gì. Tuy nhiên, khi nhận được kết quả, bạn nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ điều trị để hiểu rõ hơn và tuân theo hướng dẫn điều trị để đạt được hiệu quả cao nhất trong việc kiểm soát bệnh.
Phản ứng Rivalta là một loại xét nghiệm cơ bản, được tiến hành ở nhiều trung tâm xét nghiệm, bệnh viện khác nhau. Tuy nhiên, bạn nên chọn những địa chỉ uy tín, chất lượng để đảm bảo an toàn trong quá trình lấy mẫu và hạn chế ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
Nếu cần tư vấn thêm thông tin, đặt lịch thăm khám bạn có thể gọi đến hotline 19001717 – Diag – Trung tâm xét nghiệm uy tín tại TP.HCM để được tư vấn, giải đáp cụ thể nhất.
Trang này không thể và không chứa đựng thông tin tư vấn y khoa. Các nội dung này được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin và tuyên truyền, không thay thế cho bất kỳ tư vấn y khoa nào. Theo đó, trước khi tiến hành bất kỳ hành động nào dựa trên thông tin này, vui lòng gặp nhân viên y tế phù hợp để được tư vấn.