1900 1717 
Table of Contents
Xét nghiệm định lượng FT4 là một trong những xét nghiệm được ưu tiên lựa chọn khi đánh giá chức năng tuyến giáp. Thông qua đó có thể theo dõi, phát hiện và điều trị các bệnh lý tuyến giáp điển hình như bướu cổ, suy giáp, cường giáp, basedow,..Dù là bệnh lý nào thì khi gặp phải bệnh nhân cũng không nên chủ quan mà nên đến bác sĩ chuyên khoa nội tiết để được thăm khám, xét nghiệm và tư vấn.
1. FT4 Là Gì?
FT4 là một nội tiết tố của tuyến giáp, được viết tắt từ Free Thyroxine (có nghĩa là Thyroxine tự do). Bình thường trong cơ thể, tuyến giáp sẽ sản sinh ra 2 loại hormone và giải phóng vào máu là Thyroxine (T4) và Triiodothyronine (T3). Gọi tắt là T4 vì trong phân tử có 4 nguyên tử Iot, còn T3 là do phân tử có chứa 3 nguyên tử Iot. Hai hormone này làm nhiệm vụ tăng cường hoạt động trao đổi chất của các tế bào trong cơ thể.
Hormone T4 thì được sản xuất duy nhất ở tuyến giáp và quá trình này được điều chỉnh bằng hormone TSH của tuyến yên. Ở trong máu T4 có 2 thể: 1 thể liên kết với protein không có hoạt tính sinh học, còn một thể tự do (chính là FT4) có hoạt tính sinh học. Thể liên kết với protein không có hoạt tính sinh học là chủ yếu và chiếm hầu hết T4 toàn phần, còn lại FT4 chỉ chiếm khoảng 0,02% T4 toàn phần. Nội tiết tố FT4 có tác động lên sự chuyển hóa chung trong vòng điều hòa của tuyến giáp.
2. Xét Nghiệm Máu Định Lượng FT4 Là Gì?
Việc định lượng FT4 trong máu là một trong những phương pháp quan trọng để bác sĩ có thể chẩn đoán các bệnh lý liên quan tuyến giáp. Xét nghiệm này thường được đo cùng TSH ở những bệnh nhân có nghi ngờ mắc rối loạn chức năng tuyến giáp.
Với xét nghiệm T4 toàn phần, kết quả sẽ cho chúng ta thấy được toàn bộ T4 đang có trong máu. Tuy nhiên, T4 toàn phần lại bị ảnh hưởng nhiều bởi protein trong máu. Chúng rất dễ trở thành dạng hoạt động khi gắn kết với các hồng cầu. Ngược lại thì T4 tự do (FT4) thì không bị ảnh hưởng bởi các protein có trong máu. Và nó được coi là dạng hoạt hóa của Thyroxine. Chính vì vậy kết quả xét nghiệm định lượng FT4 đã được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý liên quan đến rối loạn chức năng tuyến giáp.
Xét nghiệm FT4 được định lượng nhờ vào nguyên lý miễn dịch cạnh tranh. Ngoài ra còn sử dụng kỹ thuật miễn dịch hóa phát quang hoặc điện hóa phát quang để nhận biết sự hiện diện của phức hợp kháng nguyên – kháng thể. FT4 trong mẫu xét nghiệm sẽ được giải phóng ra khỏi protein gắn nhờ NS. Sau đó FT4 cùng với kháng thể đặc hiệu gắn chất phát quang ruthenium. Thêm những vi hạt phủ streptavidin và FT4 được đánh dấu biotin. Khi đó những vị trí chưa được gắn kết trên kháng thể đánh dấu ruthenium sẽ bị chiếm lấy. Phức hợp trở nên gắn kết hơn nhờ sự tương tác của biotin và streptavidin. Lúc này, nồng độ FT4 càng cao thì phức hợp này càng thấp nên độ sáng tín hiệu sẽ tỉ lệ nghịch với nồng độ FT4 trong mẫu xét nghiệm. Dựa vào đó bác sĩ sẽ đưa ra những chẩn đoán bệnh hợp lý.
3. Khi Nào Nên Thực Hiện Xét Nghiệm FT4?
Bệnh tuyến giáp phổ biến và có thể gặp ở mọi đối tượng. Tỷ lệ mắc ở phụ nữ thường là cao hơn nam giới đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Vì vậy khi nào nên làm xét nghiệm FT4 là câu hỏi rất nhiều người quan tâm đến.
Nếu cơ thể bạn có những triệu chứng bất thường sau thì bạn nên tới những cơ sở uy tín để được thăm khám và làm xét nghiệm ngay:
- Tăng cân hoặc giảm cân đột ngột
- Luôn cảm thấy cơ thể mệt mỏi, buồn chán
- Mắt lồi
- Ra mồ hôi không liên quan đến vận động
- Tim đập nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực
- Run chân tay, yếu cơ và dễ bị kích thích
- Đau cơ, đau xương khớp
- Khả năng chịu nóng hay lạnh kém
- Kém tập trung, rối loạn tri giác
- Xuất hiện cục sưng ở cổ mà không phải hạch
- Cơ thể giữ nước gây phù
- Ở nữ giới có dấu hiệu kinh nguyệt bất thường, rong kinh
- Giọng khàn
- Lượng cholesterol trong máu cao
Xét nghiệm định lượng FT4 được sử dụng để theo dõi sự đáp ứng của cơ thể với các điều trị ở bệnh rối loạn tuyến giáp. Ngoài ra thì xét nghiệm này còn giúp đánh giá sự tăng hay giảm sản xuất TSH ở tuyến yên.
- Nồng độ FT4 bình thường trong khoảng : 12 – 22 pmol/l hay 0.93 – 1,7 ng/dL
- Nồng độ FT4 giảm có thể gặp trong các bệnh lý: suy chức năng tuyến giáp, xơ cứng bì, bệnh nhiễm amyloid, bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto
- Nồng độ FT4 tăng trong các bệnh lý như: bệnh Hashimoto ở giai đoạn sớm, bệnh cường giáp (do nhiễm độc giáp Basedow hay tình trạng cường giáp do Iot), viêm tuyến giáp, bệnh nhân bị bướu đa nhân độc của tuyến giáp hoặc trong trường hợp bệnh sản xuất T4 lạc chỗ.
Để đánh giá chính xác nhất về rối loạn chức năng tuyến giáp, bác sĩ có thể chỉ định tiến hành xét nghiệm FT4 cùng với xét nghiệm TSH và các nồng độ hormone tuyến giáp khác như T3, FT3. Chính vì vậy nếu được chỉ định thực hiện xét nghiệm này bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng và tìm đến những cơ sở y tế, trung tâm xét nghiệm uy tín. Lựa chọn những cơ sở có đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao và đội ngũ nhân viên, kỹ thuật viên tay nghề cao. Chọn những địa chỉ đầu tư trang thiết bị hiện đại vận hành theo tiêu chuẩn để mang lại kết quả chính xác và nhanh nhất.
4. Xét Nghiệm FT4 Có Ý Nghĩa Như Thế Nào Đối Với Sức Khỏe
Ở người bình thường khỏe mạnh, chỉ số FT4 trong khoảng: 12 – 22 pmol/L
Khi chỉ số này có dấu hiệu bất thường có nghĩa là cơ thể bạn có thể mắc một số bệnh lý.
- Nếu chỉ số FT4 thấp mà chỉ số TSH cao: cảnh báo nguy cơ suy giáp nguyên phát do các bệnh ở tuyến giáp như viêm tuyến giáp Hashimoto
- Nếu chỉ số FT4 và TSH đều thấp : cho thấy nguy cơ suy giáp thứ phát. Bệnh có thể liên quan đến tuyến yên hoặc do sự phản ứng của các bệnh không ở phải ở tuyến giáp.
- Nếu chỉ số FT4 tăng mà chỉ số TSH thấp: cho thấy nguy cơ bệnh nhân bị cường giáp hoặc basedow (Graves).
- Nếu chỉ số FT4 vẫn nằm trong khoảng giới hạn bình thường mà chỉ số TSH tăng nhẹ có nghĩa là có dấu hiệu cảnh báo bệnh nhân bị suy giáp không triệu chứng.
- Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy có rối loạn chức năng tuyến giáp hay bác sĩ có nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh tuyến giáp tự miễn, thì khi đó bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện thêm một hoặc nhiều xét nghiệm. Đó là những xét nghiệm kháng thể của tuyến giáp như TPOAb, TgAb, TRAb,..
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số xét nghiệm FT4. Ở những thời điểm khác nhau trong ngày, chỉ số này cũng có thể chênh lệch khác nhau. Một số yếu tố khác như: các phòng xét nghiệm khác nhau, tuổi tác, các loại thuốc đang sử dụng, mang thai, mắc các bệnh lý khác,…cũng gây ảnh hưởng đến chỉ số FT4.
Ở phụ nữ mang thai, xét nghiệm máu định lượng FT4 là vô cùng cần thiết và quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến mẹ bầu và sức khỏe của thai nhi. Từ tuần thứ 10 đến tuần thứ 12 của thai kỳ, em bé phụ thuộc hoàn toàn vào chức năng tuyến giáp của mẹ. Sau 3 tháng, cơ thể của bé sẽ tự sản xuất ra hormone tuyến giáp, tuy nhiên thì bé vẫn phụ thuộc chính vào mẹ. Xét nghiệm FT4 giúp chẩn đoán sớm những bệnh lý mẹ bầu có thể mắc phải trong thai kỳ như suy giáp, cường giáp, basedow, bướu cổ,…Nếu mẹ bầu mắc phải các bệnh rối loạn chức năng tuyến giáp trong thai kỳ có thể dẫn tới nguy cơ sinh non hay tiền sản giật. Bên cạnh đó thì cũng gặp phải nguy cơ bị suy tim sung huyết, nhiễm độc giáp cấp và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Đối với thai nhi có thể dẫn tới tình trạng thai nhi chậm phát triển, trẻ bị tim bẩm sinh, sinh non, thai chết lưu hoặc có thể bị dị tật bẩm sinh…
Xét nghiệm FT4 giúp phát hiện và chẩn đoán sớm các bệnh tuyến giáp, để từ đó có phương pháp điều trị thích hợp cho cả mẹ và bé. Để hạn chế những hậu quả do các bệnh lý rối loạn chức năng tuyến giáp gây ra thì mẹ bầu cần phải kiểm tra định kỳ chức năng tuyến giáp mỗi 6-8 tuần trong suốt thai kỳ.
Với những thông tin trên đây, chắc hẳn bạn đã có những kiến thức bổ ích về xét nghiệm định lượng FT4. Từ đó bảo vệ sức khỏe cũng như cuộc sống của mình và người thân một cách tốt nhất.
Trang này không thể và không chứa đựng thông tin tư vấn y khoa. Các nội dung này được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin và tuyên truyền, không thay thế cho bất kỳ tư vấn y khoa nào. Theo đó, trước khi tiến hành bất kỳ hành động nào dựa trên thông tin này, vui lòng gặp nhân viên y tế phù hợp để được tư vấn.