Xét nghiệm tinh dịch đồ là gì?

Xét nghiệm tinh dịch đồ, hay xét nghiệm tinh trùng đồ, là xét nghiệm nhằm đánh giá số lượng và chất lượng của tinh trùng thông qua chỉ số về mật độ, hình thái, khả năng di chuyển, khả năng sống sót của tinh trùng, kèm theo các chỉ số về chất lượng tinh dịch như thành phần, thể tích, độ PH...

Tinh dịch đồ là xét nghiệm bước đầu giúp phát hiện các vấn đề về khả năng sinh sản ở nam giới. Tuy nhiên, để đưa ra kết luận về tình trạng vô sinh hay không ở nam giới, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số xét nghiệm bổ sung.

Xét nghiệm tinh dịch đồ gồm những gì?

Xét nghiệm tinh trùng đồ tại Diag gồm những thành phần sau:

Kiểm tra chất lượng tinh dịch

Tình trạng mẫu: Mô tả tình trạng mẫu tinh dịch sau khi thu thập, bao gồm màu sắc, độ trong suốt, và độ nhớt.
Thể tích dịch: Đo lượng tinh dịch trong một lần xuất tinh, giúp đánh giá khả năng sản xuất tinh dịch.
Nồng độ bạch cầu: Xác định số lượng tế bào bạch cầu có trong một đơn vị thể tích tinh dịch. Bạch cầu có thể xuất hiện khi có viêm nhiễm trong hệ sinh dục, mức bạch cầu cao có thể là dấu hiệu viêm.
Hồng cầu: Đo số lượng hồng cầu trong tinh dịch. Sự hiện diện của hồng cầu trong tinh dịch có thể chỉ ra chấn thương hoặc viêm nhiễm.
Độ pH: Đo độ kiềm hoặc axit của tinh dịch. Độ pH bất thường có thể cho thấy sự bất thường trong đường dẫn tinh hoặc tuyến tiền liệt.
Hình thái mẫu: Đánh giá tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường, quan trọng để xác định khả năng thụ tinh.
Độ nhớt: Đo độ dày của tinh dịch, tinh dịch quá nhớt có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng.
Ly giải: Đo thời gian tinh dịch chuyển từ dạng đặc sang lỏng. Nếu thời gian này quá lâu, có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng.
Kiêng xuất tinh: Số ngày kiêng cữ trước khi lấy mẫu, ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
Mật độ: Số lượng tinh trùng trong một ml tinh dịch. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng sinh sản.

Kiểm tra chất lượng tinh trùng

Tinh trùng Bất động: Tỷ lệ tinh trùng không di chuyển, có thể do chết hoặc không có khả năng di chuyển.
Mật độ tinh trùng di động: Số lượng tinh trùng di động trong mỗi ml tinh dịch.
Mật độ tinh trùng di động tiến tới nhanh: Số lượng tinh trùng di động nhanh về phía trước trong mỗi ml tinh dịch.
Mật độ tinh trùng di động tiến tới chậm: Số lượng tinh trùng di chuyển chậm về phía trước trong mỗi ml tinh dịch.
Hình dạng bình thường: Đánh giá tỷ lệ tinh trùng có hình thái bình thường, ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh.
Vận tốc: Tốc độ di chuyển trung bình của tinh trùng, ảnh hưởng đến khả năng tinh trùng đến gặp trứng.
Điểm số chất lượng tinh trùng: Điểm số tổng thể đánh giá chất lượng tinh trùng dựa trên các yếu tố như mật độ, di động và hình thái.
Tổng số lượng tinh trùng: Tổng số tinh trùng trong toàn bộ mẫu tinh dịch, quan trọng để đánh giá khả năng sinh sản.
Tinh trùng có hình thái bình thường: Tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường, yếu tố quan trọng cho khả năng thụ tinh.

Khi nào nên xét nghiệm tinh trùng?

Nam giới trong các trường hợp sau nên thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ:

Xét nghiệm tiền hôn nhân: Nam giới nên thực hiện xét nghiệm trong giai đoạn tiền hôn nhân để chuẩn bị tốt cho việc có con về sau.
Theo dõi thắt ống dẫn tinh: Thắt ống dẫn tinh là giải pháp tránh thai phổ biến, giúp ngăn tinh trùng xâm nhập và ra ngoài cơ thể. Xét nghiệm tinh dịch giúp đánh giá hiệu quả của việc thắt ống dẫn tinh.
Đánh giá nguy cơ vô sinh: Nếu gặp khó khăn trong việc thụ thai, nam giới nên xét nghiệm để phân tích sức khỏe tinh trùng, phát hiện vô sinh để có các biện pháp hỗ trợ sinh sản phù hợp.
Phát hiện các vấn đề sức khỏe sinh sản khác: Thông qua kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đánh giá các vấn đề sức khỏe của giới ở tinh hoàn, tuyến tiền liệt, ngả niệu đạo...

Quy trình lấy mẫu tinh dịch

Thông thường, nam giới sẽ tiến hành lấy mẫu tinh dịch tại phòng thí nghiệm, trong không gian kín. Trước khi lấy mẫu, bạn cần đi vệ sinh, rửa tay và dương vật sạch sẽ. Chỉ tiến hành lấy mẫu khi đã tuân thủ các hướng dẫn chuẩn bị trước khi xét nghiệm.

Sau đó, bạn sẽ được phát một lọ đựng tinh dịch chuyên dụng. Tinh dịch sẽ được lấy bằng cách thủ dâm. Nam giới khi lấy mẫu nên đặt lọ đựng tinh dịch trong tầm tay, mở nắp khi xuất tinh, nắp lọ đặt ngửa để hạn chế nhiễm khuẩn. Phần bên trong lọ là vô trùng nên không cho tay vào trong lọ. Sau khi kết thúc quá trình lấy mẫu, đậy nắp lọ và đưa lại cho người phụ trách.

Cách đọc kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ

Kết quả xét nghiệm tinh trùng đồ bình thường bao gồm:

Thể tích dịch: Từ 1,5 - 5 ml mỗi lần xuất tinh.
Nồng độ bạch cầu: < 1 M/mL.
Hồng cầu: Không hiện diện.
Độ pH: Từ 7.2 - 8.
Hình thái mẫu: Màu trắng đục đồng nhất.
Độ nhớt: Sợi chỉ < 2cm sau khi hóa lỏng.
Ly giải: ≥ 60 min.
Mật độ: ≥ 16.0 M/mL.
Độ di động: ≥ 42 %.
Không tiến tới: ≤ 1 %.
Bất động: ≤ 20 %.
Hình dạng bình thường: ≥ 4 %.
Vận tốc: ≥ 5 mic/s.
Tổng số lượng tinh trùng: ≥ 39 M/ejac.

Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy các chỉ số bất thường (cao hoặc thấp hơn mức bình thường), nam giới có thể gặp một số vấn đề về tinh trùng yếu hoặc vô sinh. Tùy vào tình trạng, bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp. Cần lưu ý rằng kết quả bất thường không đồng nghĩa với vô sinh và cần có sự đánh giá toàn diện của bác sĩ để đưa ra kết luận chính xác.

Lưu ý:

Chỉ số tham chiếu có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và chỉ có giá trị tham khảo.
Phạm vi tham chiếu trên kết quả xét nghiệm tại Diag thay đổi dựa trên dữ liệu khoa học mới nhất và có thể không khớp hoàn toàn với bài viết này trong một số ít trường hợp website chưa kịp cập nhật.

Các nguyên nhân gây ra kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ bất thường

Kết quả kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ bất thường có thể do tác động của các yếu tố như tuổi tác, lối sống, môi trường, bệnh lý, thuốc men...

Tuổi tác: Ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Nam giới càng lớn tuổi, tinh trùng càng giảm khả năng di chuyển, đồng thời số lượng tinh trùng có hình thái bình thường cũng giảm đáng kể.
Lối sống: Nam giới có lối sống thiếu lành mạnh, thường xuyên hút thuốc, uống rượu bia, làm việc quá sức, thường xuyên bị căng thẳng... có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự sản sinh và khả năng di chuyển của tinh trùng.
Môi trường: Người thường xuyên làm việc thường xuyên trong môi trường độc hại, thường xuyên tiếp xúc với các chất phòng xạ, chất bảo vệ thực vật... có thể ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
Bệnh lý: Chất lượng tinh trùng ở nam giới cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý như viêm niệu đạo, viêm tuyến tiền liệt, giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng, chấn thương...
Thuốc men: Việc sử dụng một số loại kháng sinh trong điều trị có thể gây ra những biến đổi bất thường ở tế bào sinh dục, cụ thể là đột biến gen và dị dạng tinh trùng.

FAQ

1. Có thể xét nghiệm tinh trùng tại nhà không?

Nam giới có thể lấy tinh dịch tại nhà hoặc tại cơ sở xét nghiệm theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Mặc dù có các bộ xét nghiệm tinh trùng tại nhà, nhưng độ chính xác và độ tin cậy của chúng thường không cao bằng xét nghiệm tại phòng thí nghiệm. Nên khuyến cáo người đọc thực hiện xét nghiệm tại các cơ sở y tế uy tín.

Nếu lấy mẫu tại nhà, mẫu cần được đưa đến cơ sở xét nghiệm trong vòng 30 phút để tránh tinh trùng chết trong môi trường bên ngoài và ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Vì độ chính xác có thể bị ảnh hưởng nên phương pháp này không được khuyến khích, nếu có thể, bạn nên đến lấy mẫu trực tiếp tại cơ sở xét nghiệm.

2. Đi xét nghiệm tinh trùng cần chuẩn bị gì?

Trước khi xét nghiệm tinh dịch đồ, nam giới cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo độ chính xác cao nhất:

Kiêng xuất tinh khoảng 2 - 7 ngày trước khi lấy mẫu.
Không sử dụng các chất chứa cồn, chất kích thích trong 2 - 5 ngày trước khi lấy mẫu.
Không lấy mẫu trong tình trạng sức khỏe kém, căng thẳng.
Trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc không nên sử dụng trước khi lấy mẫu.

Việc tuân thủ các lưu ý trên rất quan trọng đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm. Do đó, để tránh ảnh hưởng đến kết quả, quá trình chẩn đoán và điều trị, bạn cần tuân thủ các hướng dẫn trước khi xét nghiệm. Trong trường hợp cần thiết, hãy trao đổi với cơ sở xét nghiệm về những lưu ý đặc biệt trước khi tiến hàng lấy mẫu.

3. Xét nghiệm tinh dịch đồ kiêng quan hệ bao lâu?

Để tránh ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, nam giới nên hạn chế quan hệ và thủ dâm trong khoảng 2 - 7 ngày trước khi lấy mẫu. Thời gian kiêng quan hệ ít hơn 2 ngày có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng, trên 7 ngày có thể làm tăng số lượng tinh trùng chết, khả năng di động của tinh trùng giảm.

Tinh Trùng Đồ