Syphilis là gì?
Syphilis, còn gọi là bệnh giang mai, là bệnh do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra. Bệnh diễn tiến qua 4 giai đoạn: Sơ cấp, thứ cấp, tiềm ẩn, và giai đoạn muộn. Mỗi giai đoạn có triệu chứng riêng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.
- Giai đoạn sơ cấp: Người bệnh nổi một hoặc nhiều vết săng giang mai tại bộ phận sinh dục, miệng, và hậu môn.
- Giai đoạn thứ cấp: Nổi phát ban trên lòng bàn tay, lòng bàn chân, hoặc khắp cơ thể. Nốt ban không gây ngứa, có màu đỏ hoặc màu nâu. Xuất hiện tổn thương niêm mạc ở vùng sinh dục, hậu môn, hoặc miệng.
- Giai đoạn tiềm ẩn: Không xuất hiện triệu chứng rõ rệt. Trong giai đoạn này, người bệnh có thể lây cho người khác qua đường tình dục, từ mẹ sang con.
- Giai đoạn muộn hoặc lan tỏa: Chia thành 3 dạng giang mai cấp ba lành, giang mai tim mạch, và giang mai thần kinh. Trong đó, giang mai tim mạch và giang mai thần kinh là hai thể nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Chẩn đoán giang mai sớm là điều cần thiết để phát hiện nhiễm bệnh, kịp thời chữa trị, hạn chế biến chứng, và ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm cho mọi người xung quanh. Nếu không được chẩn đoán kịp thời, bệnh có thể tiến triển đến các giai đoạn muộn, gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Xét nghiệm Syphilis TP là gì?
Xét nghiệm Syphilis TP (Treponema Pallidum) là xét nghiệm đặc hiệu để phát hiện kháng thể kháng vi khuẩn giang mai. Đây là xét nghiệm chẩn đoán giang mai sau khi các xét nghiệm không đặc hiệu cho kết quả dương tính.
Khi nào nên xét nghiệm Syphilis?
Giang mai có thời gian ủ bệnh trong vòng 21 ngày từ thời điểm vi khuẩn xâm nhập. Từ 3 đến 4 tuần sau đó, người bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đầu tiên. Đây là thời điểm nên xét nghiệm Syphilis.
Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm giang mai ở người xuất hiện triệu chứng như:
- Xuất hiện nốt viêm loét hình tròn hoặc bầu dục. Nốt cứng như sụn, có màu đỏ, không gây đau hay ngứa. Chủ yếu nổi quanh cơ quan sinh dục, trực tràng, hậu môn, và hầu họng.
- Xuất hiện tổn thương niêm mạc.
- Sốt, đau họng, đau đầu, và mệt mỏi.
- Sụt cân nhanh chóng.
- Nổi hạch hai bên bẹn.
Bên cạnh các nhóm người xuất hiện triệu chứng, nhóm đối tượng nguy cơ cao được khuyến khích thực hiện xét nghiệm Syphilis định kỳ, gồm:
- Người có nhiều bạn tình.
- Người quan hệ tình dục không an toàn: Không sử dụng bao cao su.
- Người có tiền sử mắc các bệnh lý tình dục khác.
- Người chuẩn bị kết hôn.
- Phụ nữ mang thai.
Xét nghiệm Syphilis thực hiện thế nào?
Xét nghiệm Syphilis được thực hiện thông qua mẫu máu. Nhân viên y tế sẽ tiến hành lấy máu từ tĩnh mạch cánh tay. Sau đó, mẫu máu được chuyển về phòng xét nghiệm để tiến hành phân tích.
Cách đọc kết quả xét nghiệm giang mai Syphilis
Bảng tham chiếu kết quả không phân biệt theo độ tuổi và giới tính.
Bảng tham chiếu kết quả xét nghiệm Syphilis
Không phản ứng với virus (Nonreactive) | Phản ứng với virus (Reactive) |
< 1 S/CO | ≥ 1 S/CO |
Lưu ý:
- Bảng tham chiếu có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và chỉ có giá trị tham khảo.
- Phạm vi tham chiếu trên kết quả xét nghiệm tại Diag thay đổi dựa trên dữ liệu khoa học mới nhất và có thể không khớp hoàn toàn với bài viết này trong một số ít trường hợp website chưa kịp cập nhật.
Âm tính (Nonreactive): Không có bằng chứng về nhiễm trùng giang mai hiện tại hoặc trước đó. Tuy nhiên, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ hoặc triệu chứng nghi ngờ, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm lại sau một thời gian hoặc thực hiện các xét nghiệm khác để xác định chắc chắn.
Dương tính (Reactive): Cho thấy bạn đã hoặc đang bị nhiễm giang mai. Bác sĩ sẽ tiến hành thêm các xét nghiệm khác để xác định giai đoạn bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Kết quả không rõ ràng: Trong một số trường hợp, kết quả xét nghiệm có thể không rõ ràng. Lúc này, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn làm lại xét nghiệm hoặc thực hiện các xét nghiệm đặc hiệu hơn để có kết luận chính xác.
FAQ
1. Trước khi xét nghiệm Syphilis lưu ý điều gì?
Để đảm bảo độ chính xác của kết quả, mọi người cần tuân thủ các nguyên tắc sau khi thực hiện xét nghiệm:
- Cung cấp thông tin về tình trạng, tiền sử bệnh trung thực, chính xác.
- Phối hợp với bác sĩ để xác định nguyên nhân gây bệnh.
- Không cần nhịn ăn trước khi thực hiện xét nghiệm Syphilis.
2. Các phương pháp xét nghiệm giang mai khác
Các phương pháp xét nghiệm giang mai khác ngoài xét nghiệm Syphilis TP gồm:
Xét nghiệm không đặc hiệu (Nontreponemal tests): Xét nghiệm được thực hiện để phát hiện kháng thể không đặc hiệu trong máu do phản ứng với vi khuẩn.
- Xét nghiệm RPR (Rapid Plasma Reagin).
- Xét nghiệm VDRL (Venereal Disease Research Laboratory).
Xét nghiệm đặc hiệu (Treponemal tests): Những xét nghiệm này phát hiện kháng thể đặc hiệu với vi khuẩn Treponema pallidum.
- FTA-ABS (Fluorescent Treponemal Antibody Absorption).
- TPHA (Treponema Pallidum Hemagglutination Assay).
Xét nghiệm PCR: Phát hiện DNA của vi khuẩn trong các mẫu sinh học.