Lactic Acid (Lactate)

Xét nghiệm Lactate đo nồng độ Lactate trong máu để đánh giá tình trạng thiếu oxy ở mô và các cơ quan. Xét nghiệm này còn hỗ trợ chẩn đoán, theo dõi điều trị các bệnh lý liên quan đến thiếu oxy hoặc nhiễm toan chuyển hóa.

Bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm Lactate ở người xuất hiện một trong các triệu chứng như:

• Khó thở hoặc thở nhanh.
• Cơ thể xanh xao, nhợt nhạt.
• Buồn nôn.
• Đổ nhiều mồ hôi.
• Yếu cơ.
• Đau bụng không rõ nguyên nhân.
• Hôn mê.
• Các trường hợp nghi ngờ nhiễm trùng huyết, suy tim sung huyết nặng, nhồi máu cơ tim, suy thận, và bệnh tiểu đường không kiểm soát được. Xét nghiệm Lactate là một chỉ số quan trọng để đánh giá mức độ nặng và tiên lượng của sốc nhiễm khuẩn.

Bảng tham chiếu kết quả không phân biệt theo độ tuổi và giới tính.

Lưu ý:

• Bảng tham chiếu có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và chỉ có giá trị tham khảo.
• Phạm vi tham chiếu trên kết quả xét nghiệm tại Diag thay đổi dựa trên dữ liệu khoa học mới nhất và có thể không khớp hoàn toàn với bài viết này trong một số ít trường hợp website chưa kịp cập nhật.

Tăng lactate máu

Các bệnh lý liên quan đến tăng lactate máu gồm:

• Acid lactic là một acid yếu, tồn tại dưới dạng ion lactate trong máu. Do đó, xét nghiệm lactate thường được sử dụng để đánh giá gián tiếp nồng độ acid lactic trong máu.
• Nhiễm toan lactic.
• Nhiễm toan lactic thứ phát do giảm oxy mô, sốc do nhiễm khuẩn.
• Nhiễm toan lactic nguyên phát không rõ nguyên nhân đi kèm giảm oxy mô: Suy gan, suy thận mạn, ngộ độc ethanol, salicylate, ngộ độc carbon monoxide, thiếu vitamin B1, và một số bệnh lý di truyền hiếm gặp gây thiếu hụt enzyme bẩm sinh.

Nguyên nhân gây tăng lactate máu chia thành hai loại:

Nhiễm axit lactic loại A: Do phổi không hấp thụ đủ oxy hoặc giảm vận chuyển oxy đến các mô cơ quan. Nguyên nhân gồm:

• Nhiễm khuẩn huyết.
• Đau tim, suy tim, và nhồi máu cơ tim.
• Sốc do chấn thương, mất máu dẫn đến thiếu máu nặng.
• Phù phổi, suy hô hấp, hoặc nhồi máu phổi.

Nhiễm axit lactic loại B: Do nhu cầu oxy quá lớn hoặc có vấn đề trong quá trình chuyển hóa carbohydrate. Nguyên nhân gồm:

• Bệnh đái tháo đường mất kiểm soát.
• Bệnh bạch cầu.
• Mắc các bệnh lý về gan, thận.
• Các bệnh suy giảm miễn dịch như HIV/AIDS.
• Thiếu hụt glucose-6-phosphatase.
• Sử dụng các loại thuốc gây tăng lactate (thuốc cyanide, salicylat, methyl...).
• Vận động thể lực quá mức.

Giảm lactate máu

Giảm lactate máu là tình trạng hiếm gặp. Trái ngược với tăng lactate máu, nồng độ lactate máu thấp không gây ra những bệnh lý nguy hiểm.