HbA1c

Xét nghiệm HbA1c là một xét nghiệm máu quan trọng giúp đánh giá mức độ kiểm soát đường huyết trung bình trong khoảng thời gian 2-3 tháng. Xét nghiệm này đo lường tỷ lệ phần trăm hemoglobin - một loại protein trong hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy - đã gắn kết với glucose (đường).

Mức HbA1c cao cho thấy lượng đường trong máu của bạn đã cao trong một thời gian dài, làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường như tổn thương thần kinh, bệnh tim mạch, bệnh thận, và các vấn đề về mắt. Phát hiện và điều trị sớm bệnh tiểu đường, kết hợp với việc thay đổi lối sống lành mạnh, có thể giúp bạn kiểm soát tốt lượng đường trong máu và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Xét nghiệm HbA1c không chỉ đơn thuần là một xét nghiệm máu thông thường, mà còn là một công cụ quan trọng giúp các chuyên gia y tế có cái nhìn sâu sắc về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân liên quan đến việc kiểm soát đường huyết. Nó đóng vai trò then chốt trong:

• Chẩn đoán: Xét nghiệm HbA1c giúp phân biệt giữa người bình thường, người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường (tiền tiểu đường), và người đã mắc bệnh tiểu đường. Điều này đặc biệt hữu ích vì nhiều người mắc tiểu đường type 2 không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu.
• Theo dõi: Đối với những người đã được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường, xét nghiệm HbA1c định kỳ giúp đánh giá hiệu quả của kế hoạch điều trị hiện tại. Nếu kết quả HbA1c cao hơn mục tiêu đề ra, bác sĩ có thể điều chỉnh thuốc, chế độ ăn uống, hoặc khuyến nghị tăng cường hoạt động thể chất.

• Phản ánh mức đường huyết trung bình: Trong khi xét nghiệm đường huyết đo lường mức đường trong máu tại một thời điểm cụ thể, HbA1c cung cấp thông tin về mức đường huyết trung bình trong 2-3 tháng qua. Điều này giúp bác sĩ hiểu rõ hơn về tình trạng kiểm soát đường huyết dài hạn, không bị ảnh hưởng bởi những biến động đường huyết ngắn hạn.
• Không cần nhịn ăn: Xét nghiệm HbA1c có thể được thực hiện bất cứ lúc nào trong ngày, không yêu cầu bệnh nhân phải nhịn ăn trước đó, mang lại sự thuận tiện cho người bệnh.

Xét nghiệm HbA1c được khuyến nghị cho những người sau:

• Người có triệu chứng nghi ngờ bệnh tiểu đường: Bao gồm các biểu hiện như khát nước quá mức, đi tiểu thường xuyên, sụt cân không rõ nguyên nhân, mờ mắt, tê bì hoặc ngứa ran tay chân, mệt mỏi kéo dài, da khô, và vết thương chậm lành.
• Người có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường:
  • Người đã được chẩn đoán tiền tiểu đường.
  • Người thừa cân hoặc béo phì.
  • Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường (cha mẹ, anh chị em ruột).
  • Người có mức cholesterol cao.
  • Người mắc bệnh tim mạch hoặc đã từng bị đột quỵ.
  • Phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ.
• Người trưởng thành trên 45 tuổi: Nên thực hiện xét nghiệm định kỳ để tầm soát bệnh tiểu đường, đặc biệt nếu có các yếu tố nguy cơ khác.

Tại trung tâm y khoa Diag, xét nghiệm HbA1c được thực hiện gồm xét nghiệm HbA1c (NGSP) và HbA1c (IFCC).

HbA1c (NGSP)

HbA1c (NGSP) là phương pháp xét nghiệm HbA1c được áp dụng theo Chương trình chuẩn Quốc gia về glycohemoglobin (National Glycohemoglobin Standardization Program - NGSP). Cách đọc kết quả xét nghiệm được tham chiếu dựa trên các mức độ gồm:

• Bình thường: < 5.7 %.
• Tiền tiểu đường: Từ 5.7 - 6.4 %.
• Tiểu đường: ≥ 6.5 %.

HbA1c (IFCC)

Xét nghiệm HbA1c (IFCC) là xét nghiệm được chứng nhận bởi Liên đoàn Quốc tế về Hóa học lâm sàng và Y học phòng thí nghiệm (International Federation of Clinical Chemistry - IFCC). Chỉ số xét nghiệm được quy chiếu theo các mức độ gồm:

• Bình thường: < 39 mmol/mol.
• Tiền tiểu đường: Từ 39 - 47 mmol/mol.
• Tiểu đường: ≥ 48 mmol/mol.

Lưu ý:

• Chỉ số tham chiếu có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và chỉ có giá trị tham khảo.
• Phạm vi tham chiếu trên kết quả xét nghiệm tại Diag thay đổi dựa trên dữ liệu khoa học mới nhất và có thể không khớp hoàn toàn với bài viết này trong một số ít trường hợp website chưa kịp cập nhật.