Xét nghiệm và chẩn đoán tế bào học qua chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) (HẠCH, TUYẾN GIÁP, VÚ)

  • Xét nghiệm

FNA (Fine Needle Aspiration) là phương pháp chọc hút tế bào bằng kim nhỏ để lấy mẫu mô kiểm tra dưới kính hiển vi xem có phải ung thư. FNA là phương pháp hữu dụng vì đây là một kỹ thuật chẩn đoán đơn giản, nhanh chóng, rẻ tiền, ít biến chứng, nhưng lại có độ chính xác cao (độ nhạy 80-100%, độ đặc hiệu trên 99%).

Xét nghiệm FNA có vai trò quan trọng trong việc xác định tính chất của khối u, từ đó hỗ trợ việc chẩn đoán các bệnh lý như:

  • Chẩn đoán và xác định xem khối u có phải ung thư hay không, giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị chính xác và kịp thời.
  • Dựa vào phân tích mẫu tế bào để đưa ra đánh giá khối u lành tính hay ác tính.
  • Theo dõi các bệnh lý tuyến giáp, tuyến vú và một số cơ quan khác.

Kết quả xét nghiệm FNA thường được chia thành các nhóm:

  • Không đủ tiêu chuẩn chẩn đoán: Khi mẫu phết có quá ít tế bào biểu mô, phết quá dày, tế bào bị hồng cầu che lấp, hay tế bào không được bảo tồn tốt (bị nghiền nát, cố định kém).
  • Lành tính: Nhóm này không có đặc điểm ác tính. Nó bao gồm cả các tổn thương lành tính như viêm, hoại tử mỡ, biến đổi sợi bọc, bọc, u sợi tuyến... Không phải lúc nào cũng có thể chẩn đoán được từng thực thể bệnh riêng biệt.
  • Không điển hình/không xác định được ý nghĩa: Tuy kết quả hình ảnh lành tính nhưng lại có thêm một số đặc điểm không lành tính như tế bào phân bố rời rạc, một vài tế bào có nhân hơi to và méo mó. Một số trường hợp phết có những cấu trúc dạng nhú hoặc giàu chất nhầy cũng được xếp vào nhóm này.
  • Nghi ngờ ác tính: Kết quả có các đặc điểm nhưng chưa đủ để chẩn đoán ác tính. Ví dụ như trường hợp tế bào ác tính rõ nhưng quá ít hoặc bị che lấp, hoặc tế bào có tình trạng nhân không điển hình nặng hơn nhóm 3 nhưng chưa đủ để xếp vào nhóm 5.
  • Ác tính: Kết quả có hình ảnh xác nhận tổn thương ác tính rõ ràng.

Lưu ý:

  • Bảng tham chiếu có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và chỉ có giá trị tham khảo.
  • Phạm vi tham chiếu trên kết quả xét nghiệm tại Diag thay đổi dựa trên dữ liệu khoa học mới nhất và có thể không khớp hoàn toàn với bài viết này trong một số ít trường hợp website chưa kịp cập nhật.

Lưu ý cho bệnh nhân:
Tại Diag, chúng tôi tiếp nhận bệnh nhân đến khám và chọc sinh thiết trực tiếp tại phòng khám (Trung tâm Diag D 001) theo lịch đặt hẹn, hoặc nhận các lam tiêu bản FNAC đã được các Bác sĩ lâm sàng chọc hút trước đó và gửi về phòng xét nghiệm Giải phẫu bệnh Diag để xử lý và phân tích kết quả.
Hướng dẫn bệnh nhân:
a. Trước khi thực hiện FNA
Bệnh nhân có thể ăn và uống bình thường trước khi thực hiện FNA. Thông báo cho bác sĩ nếu bạn mắc rối loạn đông máu hoặc đang sử dụng thuốc chống đông máu.
b. Trong quá trình thực hiện FNA
Bệnh nhân nằm hoặc ngồi ở tư thế thuận tiện cho việc thực hiện thủ thuật. Bệnh nhân không được nuốt, nói chuyện (sinh thiết tuyến giáp) và không được cử động.
c. Sau khi thực hiện FNA
Bệnh nhân cần ở lại theo dõi vài phút trước khi rời khỏi. Bệnh nhân có thể hoạt động bình thường ngay sau đó, nhưng không nên hoạt động gắng sức và không để ướt vị trí chọc hút trong 24h.
Hướng dẫn BS lâm sàng / B2B:
(1) Một số chống chỉ định đối với chọc hút tế bào bằng kim nhỏ FNA là:
- Bệnh nhân không hợp tác.
- Bệnh nhân quá lo lắng, sợ hãi.
- Bệnh nhân có rối loạn đông máu hoặc đang điều trị dùng thuốc chống đông máu.
- Người không thể ức chế phản xạ ho khi FNA tuyến giáp.
- Nhiễm khuẩn tại vị trí chọc hút.
- Người bệnh nghi ngờ có tổn thương mạch máu.
Các chống chỉ định này chỉ là tương đối. Việc áp dụng FNA sẽ được bác sĩ cân nhắc theo từng đối tượng bệnh nhân cụ thể.
(2) Các bước chuẩn bị:
- Chuẩn bị lam: Lam cần ghi đầy đủ các thông tin:
+ Họ và tên
+ Năm sinh
+ Vị trí và cơ quan chọc hút (Ví dụ: Vú phải, vị trí 9h, cách núm vú 1cm)
+ Mã số bệnh nhân
Mỗi vị trí cần chuẩn bị tối thiếu 2 lam, tối đa 4 lam.
- Chuẩn bị lọ: Lọ cần dán nhãn (không dán lên nắp lọ) và ghi đầy đủ các thông tin:
+ Họ và tên
+ Năm sinh
+ Vị trí và cơ quan chọc hút (Ví dụ: Vú phải, vị trí 9h, cách núm vú 1cm)
+ Mã số bệnh nhân
+ Ngày giờ chọc hút
+ Số lam chọc hút
Mỗi vị trí chọc sinh thiết sẽ được bỏ vào lọ riêng biệt. Trong mỗi lọ chứa sẵn dung dịch cố định Ethanol 96 độ, ngập đến phía dưới mép vặn của lọ.
- Chuẩn bị phiếu chỉ định: Phiếu chỉ định phải đầy đủ các thông tin:
+ Họ và tên người bệnh
+ Năm sinh
+ Giới tính
+ Số điện thoại
+ Mã người bệnh, số nhập viện hoặc số hồ sơ
+ Chẩn đoán
+ Vị trí và cơ quan chọc hút
+ Số lượng lam chọc hút cho mỗi vị trí
+ Ghi chú (nếu có)
+ Bác sĩ chỉ định (chữ ký và họ tên đầy đủ)
- Chuẩn bị hình ảnh siêu âm đính kèm.
(3) Các bước thực hiện chọc hút tế bào bằng kim nhỏ:
- Bệnh nhân nằm hoặc ngồi ở tư thế thuận tiện cho việc thực hiện thủ thuật, để lộ vùng cần sinh thiết.
- Thuốc gây tê cục bộ có thể được sử dụng trong một số trường hợp cần thiết.
- Sát khuẩn vị trí chọc kim, sau đó nhẹ nhàng đưa một cây kim nhỏ vào da đến vị trí tổn thương. Nếu tổn thương có thể sờ thấy, có thể trực tiếp dùng tay cố định và đưa kim vào vùng đó, di chuyển kim qua lại để lấy được nhiều mẫu hơn. Nếu khối u nằm ở sâu hơn cần sử dụng đầu dò siêu âm để hướng dẫn chọc kim sinh thiết.
- Tổn thương có đường kính < 1cm, vị trí đâm kim ở ngay tâm điểm; tổn thương có đường kính >5cm có thể bị hoại tử trung tâm, vị trí đâm kim nên lệch ra vùng ngoại vi; tổn thương có đường kính từ 2 - 4cm, nên đâm kim ở 2 vị trí đối xứng nhau qua tâm điểm.
- Sau khi kim vào đúng vị trí, sử dụng xilanh tạo áp lực âm để hút một lượng nhỏ dịch mô 3-5 lần. Đôi khi cần thực hiện nhiều lần để thu thập mẫu từ các khu vực khác nhau để chẩn đoán.
- Sau khi lấy được mẫu, rút kim ra, bơm dịch tế bào lên lam, áp mỏng 2 mặt lam, sau đó lật ngược và dùng kẹp cặp 2 lam, bỏ ngay vào lọ chứa Ethanol 96 độ, đảm bào dung dịch cố định ngập hết phần lam có tế bào và đóng chặt nắp. Tuyệt đối không để khô ngoài không khí.
- Băng lại khu vực vừa đâm kim.
- Gửi mẫu sinh thiết đến phòng giải phẫu bệnh để phân tích.
- Sau khi thực hiện FNA, cần theo dõi bệnh nhân vài phút trước khi cho bệnh nhân rời khỏi.
- Lọ chứa bệnh phẩm cần chuyển đến phòng xét nghiệm Giải phẫu bệnh càng sớm càng tốt.
- Bệnh phẩm sau khi được cố định có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng.
(4) Thời gian cố định: Tối thiểu 15 phút và tối đa không quá 1 tuần.
(5) Bảo quản: Ở nhiệt độ phòng (22–25°C).
(6) Thời gian vận chuyển: Chuyển đến phòng xét nghiệm Giải phẫu bệnh càng sớm càng tốt.
(7) Điều kiện vận chuyển: Phiếu chỉ định không được để cùng với lọ xét nghiệm. Lọ chứa lam cần đóng nắp lọ đựng thật chặt, đảm bảo dung dịch cố định mẫu không bị rò rỉ hay đổ tràn. Lam phải còn nguyên vẹn, đủ số lượng lam và được ngâm hoàn toàn trong dung dịch cố định trong suốt quá trình vận chuyển đến phòng xét nghiệm.
Loại mẫu:
Dịch Sinh Thiết
Thời gian trả kết quả:

6:30 PM cùng ngày

Lưu trữ và vận chuyển:
-
Thời gian ngưng nhận mẫu:

9:00 AM T2 đến T7

30 phút yêu cầu đối với mẫu gửi về Cao Thắng cho đến khi Phòng thí nghiệm nhận được.

Chọn cách xét nghiệm

Chọn chi nhánh gần nhất

Tại sao chọn Diag

3.500.000+
Lượt xét nghiệm mỗi năm
6.500+
Bác sĩ đối tác
40+
Điểm lấy mẫu
25+
Năm kinh nghiệm

Quy trình xét nghiệm

Quy trình xét nghiệm

1
Đăng ký xét nghiệm

Đăng ký online cho lấy mẫu xét nghiệm tại nhà hoặc đến các điểm lấy mẫu của Diag

2
Lấy mẫu xét nghiệm

Điều dưỡng sẽ lấy mẫu xét nghiệm

3
Trả kết quả

Kết quả xét nghiệm sẽ được gửi cho khách hàng bằng SMS hoặc Zalo

4
Bác sĩ tư vấn miễn phí

Nhận tư vấn từ xa miễn phí hoặc theo dõi kết quả với bác sĩ riêng của bạn

Đặt lịch hẹn
Book Test  width= Zalo Button Messenger Button promotion