Catecholamines **

Catecholamin là gì?

Catecholamin là nhóm hormone gồm Adrenaline (Epinephrine), Noradrenaline (Norepinephrine), và Dopamine do tuyến thượng thận và hệ thần kinh trung ương sản xuất. Nhóm hormone này giúp cơ thể phản ứng với căng thẳng, điều hòa huyết áp và nhịp tim cùng các chức năng sinh lý khác.

• Adrenaline: Tăng nhịp tim và huyết áp, giúp cơ thể phản ứng nhanh trong tình huống căng thẳng.
• Noradrenaline: Gây co mạch và tăng huyết áp, điều hòa lưu thông máu trong cơ thể.
• Dopamine: Điều chỉnh cảm xúc, tâm trạng và vận động, cũng như điều hòa lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng.

Xét nghiệm Catecholamin là gì?

Đây là xét nghiệm đo nồng độ Adrenaline, Noradrenaline, và Dopamine trong máu và nước tiểu. Xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh lý liên quan đến u tủy thượng thận (Pheochromocytoma), các rối loạn hệ thần kinh, xác định nguyên nhân gây cao huyết áp, và theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh lý liên quan đến Catecholamin.

Ai nên thực hiện xét nghiệm Catecholamin?

Xét nghiệm Catecholamin được chỉ định trong trường hợp nghi ngờ có khối u hiếm gặp như pheochromocytoma hoặc u. Các khối u này sản xuất quá nhiều Catecholamin, gây ra các triệu chứng liên quan đến khối u ưa crôm như:

• Huyết áp cao khó kiểm soát.
• Đau đầu dữ dội.
• Đổ nhiều mồ hôi.
• Tim đập nhanh hoặc hồi hộp.
• Run rẩy.

Các phương pháp xét nghiệm Catecholamin

Xét nghiệm Catecholamin máu

Đây là phương pháp đo nồng độ Adrenaline, Noradrenaline, và Dopamine trong máu. Kết quả xét nghiệm có giá trị trong chẩn đoán bệnh liên quan đến tuyến thượng thận như u tủy thượng thận, xác định nguyên nhân cao huyết áp, và theo dõi hiệu quả điều trị.

Nồng độ Catecholamin máu bình thường 

Khoảng giá trị bình thường của xét nghiệm Catecholamin có thể khác nhau tùy theo phòng xét nghiệm. Người đọc nên dựa trên kết quả cụ thể của mình để tham khảo.

Giá trị kết quả bình thường: 

• Adrenaline: Dưới 100 pg/mL.
• Noradrenaline: Dưới 600 pg/mL.
• Dopamine: Dưới 100 pg/mL.

Mức Catecholamin bình thường thường giúp loại trừ khả năng mắc các khối u như u tế bào ưa crôm (pheochromocytoma) hoặc u paraganglioma.

Nồng độ Catecholamin máu tăng  

Nồng độ Catecholamin máu tăng có thể gây ra các bệnh lý và vấn đề sức khỏe:

• Huyết áp cao: Do tăng adrenaline và noradrenaline, dẫn đến co mạch máu.
• Tim đập nhanh: Do tác động kích thích của hormone.
• Đau đầu, lo âu, và run rẩy: Khi cơ thể phản ứng quá mức với căng thẳng.
• Kích thích hệ thần kinh: Dẫn đến đổ mồ hôi nhiều.

Nguyên nhân gây tăng nồng độ Catecholamin máu: 

• Bệnh lý: U nguyên bào thần kinh, u tủy thượng thận, và các loại u thần kinh khác.
• Hoạt động thể lực gắng sức: Gây sản xuất nhiều Catecholamin hơn bình thường.
• Hạ đường huyết: Do lượng đường trong máu giảm mạnh.
• Ngừng thuốc đột ngột: Khiến cơ thể phản ứng mạnh.
• Sử dụng một số loại thuốc: Chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm ba vòng và levodopa có thể gây tăng nồng độ Catecholamin.

Xét nghiệm Catecholamin nước tiểu

Đây là phương pháp đo nồng độ Adrenaline, Noradrenaline, và Dopamine trong nước tiểu. Kết quả xét nghiệm dùng để chẩn đoán bệnh lý liên quan đến tuyến thượng thận như khối u tiết Catecholamin, kiểm tra nguyên nhân gây cao huyết áp, và theo dõi hiệu quả điều trị.

Nồng độ Catecholamin nước tiểu bình thường 

Khoảng giá trị bình thường của xét nghiệm Catecholamin có thể khác nhau tùy theo phòng xét nghiệm. Người đọc nên dựa trên kết quả cụ thể của mình để tham khảo.

Các giá trị bình thường: 

• Adrenaline (Epinephrine): < 20 mcg/24 giờ.
• Norepinephrine (Noradrenaline): 15 - 80 mcg/24 giờ.
• Dopamine: 65 - 400 mcg/ 24 giờ.

Tăng nồng độ Catecholamin nước tiểu 

Nồng độ Catecholamin nước tiểu tăng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe:

• U tủy thượng thận (Pheochromocytoma): Khối u tiết ra Catecholamin, làm tăng nồng độ trong nước tiểu.
• Bệnh tủy thượng thận: Tuyến thượng thận sản xuất hormone quá mức.
• Stress mãn tính: Căng thẳng kéo dài làm tăng sản xuất Catecholamin.

Nguyên nhân gây tăng nồng độ catecholamin nước tiểu: 

• Khối u tuyến thượng thận: Các khối u có thể kích thích sản xuất Catecholamin nhiều hơn mức bình thường.
• Căng thẳng: Stress tâm lý và thể chất đều có thể làm tăng nồng độ Catecholamin.
• Vận động mạnh: Tập thể dục cường độ cao có thể dẫn đến tăng sản xuất Catecholamin.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, như thuốc chống trầm cảm, có thể làm tăng nồng độ Catecholamin trong nước tiểu.

FAQ

1. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm Catecholamin là gì?

Những yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm Catecholamin gồm:

• Sử dụng thuốc chẹn beta, thuốc lợi tiểu, và thuốc chống trầm cảm.
• Các thực phẩm chứa caffeine hoặc tyramine như chuối, phô mai, và rượu vang đỏ.
• Hút thuốc lá.
• Stress tâm lý.
• Thời điểm lấy mẫu: Nồng độ Catecholamin trong cơ thể có thể thay đổi suốt cả ngày, vì vậy thời điểm lấy mẫu cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả.
• Tư thế lấy mẫu (nằm, ngồi, và đứng) cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

2. Lưu ý gì khi thực hiện xét nghiệm Catecholamin?

Xét nghiệm này bị ảnh hưởng bởi một số loại thuốc, thực phẩm, và căng thẳng. Cần nói với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng và làm theo các hướng dẫn chuẩn bị bạn được cung cấp trước khi lấy mẫu.

3. Xét nghiệm Catecholamin ở đâu?

Xét nghiệm Catecholamin là xét nghiệm chuyên sâu, thường được thực hiện tại các bệnh viện lớn hoặc các cơ sở y tế có phòng xét nghiệm đạt chuẩn. Điều này đảm bảo độ chính xác của kết quả xét nghiệm, có giá trị trong chẩn đoán và điều trị.

Hiện nay, trung tâm y khoa Diag cung cấp dịch vụ xét nghiệm Catecholamin chất lượng cao. Bạn có thể liên hệ với Diag qua hotline 1900 1717 hoặc đến điểm lấy mẫu gần nhất để được tư vấn thêm.

4. Các xét nghiệm nào có thể thực hiện cùng xét nghiệm Catecholamin?

Metanephrine là sản phẩm chuyển hóa của Catecholamin. Xét nghiệm Metanephrine trong máu hoặc nước tiểu thường được sử dụng kết hợp với xét nghiệm Catecholamin để chẩn đoán bệnh u tủy thượng thận (pheochromocytoma) và u tế bào ưa crôm (paraganglioma).