Xét nghiệm CA 15-3 là gì?
Xét nghiệm CA 15-3 giúp các bác sĩ theo dõi và đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị hoặc phát hiện nguy cơ tái phát ung thư vú. Mặc dù CA 15-3 thường không tăng cao ở giai đoạn sớm của ung thư vú, nó vẫn có thể được sử dụng kết hợp với các xét nghiệm khác để theo dõi diễn biến bệnh và đánh giá hiệu quả điều trị, ngay cả ở giai đoạn đầu.
Trên thực tế, xét nghiệm CA 15-3 có độ nhạy thấp và độ đặc hiệu cao. Độ nhạy của xét nghiệm trong giai đoạn sớm của ung thư vú chỉ khoảng 20 – 30% khi mức CA 15-3 tăng, sau đó độ nhạy tăng lên 70 – 80% ở giai đoạn muộn. Xét nghiệm có độ đặc hiệu cao, nhưng sự gia tăng CA 15-3 không hoàn toàn khẳng định ung thư vú, mà tình trạng này có thể do các bệnh lý lành tính hoặc ung thư khác gây nên.
Do đó, xét nghiệm CA 15-3 không được sử dụng độc lập để chẩn đoán ung thư vú, nhưng nó có thể là một phần của quá trình chẩn đoán và theo dõi bệnh, đặc biệt là khi kết hợp với các xét nghiệm và hình ảnh khác.
Khi nào nên làm xét nghiệm CA 15-3?
Xét nghiệm CA 15-3 được chỉ định thực hiện trong các trường hợp sau:
- Hỗ trợ chẩn đoán ung thư vú.
- Theo dõi và đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị.
- Đánh giá và tiên lượng ung thư vú.
- Theo dõi và phát hiện nguy cơ tái phát hoặc di căn của ung thư vú.
Phương pháp xét nghiệm CA 15-3
Xét nghiệm CA 15-3 là xét nghiệm máu. Kỹ thuật viên sẽ lấy mẫu từ tĩnh mạch, thường ở cánh tay, để lưu trữ mẫu và tiến hành phân tích.
Cách đọc chỉ số xét nghiệm CA 15-3
Bảng tham chiếu kết quả không phân biệt theo độ tuổi và giới tính.
Bảng tham chiếu kết quả xét nghiệm CA 15-3
Chỉ số bình thường | Chỉ số bất thường |
≤ 31.3 U/mL | > 31.3 U/mL |
Lưu ý:
- Bảng tham chiếu có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và chỉ có giá trị tham khảo.
- Phạm vi tham chiếu trên kết quả xét nghiệm tại Diag thay đổi dựa trên dữ liệu khoa học mới nhất và có thể không khớp hoàn toàn với bài viết này trong một số ít trường hợp website chưa kịp cập nhật.
Mặc dù CA 15-3 thường liên quan đến ung thư vú, nó cũng có thể tăng trong các bệnh ung thư khác như ung thư buồng trứng, tuyến tiền liệt, phổi, và tuyến tụy.
Một số tình trạng hoặc bệnh lý khác không phải ung thư cũng có thể làm tăng nồng độ CA 15-3. Trong đó bao gồm bệnh gan, viêm vùng chậu, nội mạc tử cung hoặc trong giai đoạn mang thai. Mức CA 15-3 ở những tình trạng này thường tăng cao trong một thời gian nhất định và không tăng liên tục theo thời gian.
FAQ
1. Xét nghiệm CA 15-3 có phải là phương pháp duy nhất để chẩn đoán ung thư vú không?
CA 15-3 là dấu ấn ung thư hữu ích nhưng không đủ để chẩn đoán ung thư vú, đặc biệt là trong giai đoạn sớm. Nguyên nhân do CA 15-3 có thể tăng trong nhiều trường hợp khác nhau như ung thư buồng trứng, tuyến tiền liệt, phổi, và tuyến tụy. Do đó, bác sĩ thường yêu cầu thực hiện thêm siêu âm vú, chụp X-quang tuyến vú và các dấu ấn ung thư khác để chẩn đoán chính xác hơn.
2. Kết quả xét nghiệm CA 15-3 bình thường có đáng lo không?
Nhiều trường hợp kết quả chỉ số CA 15-3 ≤ 31.3 U/mL vẫn có khả năng mắc ung thư vú. Thậm chí nhiều người mắc ung thư vú tiến triển nhưng không tăng nồng độ CA 15-3 trong máu.
3. Yếu tố nào ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm CA 15-3?
Kết quả xét nghiệm CA 15-3 có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố:
- Ung thư không phải ung thư vú: Ung thư phổi, buồng trứng, tuyến tụy, đại trực tràng, tuyến tiền liệt...
- Bệnh lý lành tính: Viêm gan, xơ gan, viêm phổi, viêm tụy, u vú lành tính...
- Phụ nữ đang trong giai đoạn mang thai hoặc cho con bú.
- Viêm hoặc nhiễm trùng.
Do sự gia tăng CA 15-3 có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, các bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả CA 15-3 cùng nhiều chỉ số hoặc hình ảnh khác để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Điều này giúp đưa ra quyết định điều trị phù hợp nhất.