• Nội tiết & Hormon

Hormone vỏ thượng thận ACTH (Adrenocorticotropic) là một hormone do tuyến yên sản xuất, đóng vai trò như một thông báo gửi đến tuyến thượng thận, yêu cầu sản xuất cortisol – một hormone quan trọng giúp cơ thể phản ứng với căng thẳng, duy trì mức đường huyết ổn định, kiểm soát huyết áp, và giảm viêm.

Khi lượng cortisol đủ cao, nó sẽ gửi tín hiệu ngược lại để tuyến yên giảm sản xuất ACTH, đảm bảo không có quá nhiều cortisol được tạo ra, tránh gây hại cho cơ thể.

Xét nghiệm ACTH là xét nghiệm kiểm tra nồng độ ACTH thường được chỉ định để tìm ra nguyên nhân gây mất cân bằng hormone, chẩn đoán các bệnh lý về tuyến yên và tuyến thượng thận. Trong đó, bệnh thường hay gặp nhất là bệnh Addison, hội chứng Cushing, và một số loại u.

Bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm ACTH nếu người đó xuất hiện các triệu chứng liên quan đến:

  • Thiếu hụt cortisol: Thể hiện qua tình trạng mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, hạ đường huyết, hạ huyết áp, và tăng sắc tố da.
  • Nghi ngờ mắc hội chứng Cushing, bệnh Addison, u vùng thượng thận, suy tuyến yên...
  • Đánh giá chức năng tuyến yên.
  • Chẩn đoán các khối u sản xuất ACTH ngoài tuyến yên.
  • Theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh lý liên quan đến trục HPA axis.

Bảng tham chiếu kết quả không phân biệt theo độ tuổi và giới tính.

Buổi sáng  Buổi chiều 
< 80 pg/mL  < 50 pg/mL 

Lưu ý:

  • Bảng tham chiếu có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và chỉ có giá trị tham khảo.
  • Phạm vi tham chiếu trên kết quả xét nghiệm tại Diag thay đổi dựa trên dữ liệu khoa học mới nhất và có thể không khớp hoàn toàn với bài viết này trong một số ít trường hợp website chưa kịp cập nhật.

Giá trị tham chiếu bình thường:

  • Buổi sáng: < 80 pg/mL.
  • Buổi chiều: < 50 pg/mL.

Nồng độ ACTH tăng có thể gây ra các bệnh lý như:

  • Bệnh Addison (Suy tuyến thượng thận nguyên phát): Tuyến thượng thận bị tổn thương, không sản xuất đủ cortisol. Để bù đắp, tuyến yên tăng tiết ACTH nhằm kích thích tuyến thượng thận hoạt động.
  • Hội chứng Cushing: Tuyến yên (adenoma) hoặc khối u ngoại sinh (như ung thư phổi tế bào nhỏ) sản xuất ACTH dư thừa, gây tăng sản xuất cortisol từ tuyến thượng thận.
  • Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh: Rối loạn di truyền dẫn đến giảm sản xuất cortisol, kích thích tuyến yên tiết ra nhiều ACTH hơn nhằm bù đắp sự thiếu hụt cortisol.
  • Suy tuyến thượng thận thứ phát do bệnh lý tuyến yên: Xảy ra khi tuyến yên sản xuất ít ACTH hơn, dẫn đến cortisol từ tuyến thượng thận.

Nồng độ ACTH giảm có thể gây ra các bệnh lý như:

  • Suy tuyến yên: Tuyến yên bị tổn thương, do chấn thương, viêm, u hoặc bệnh lý di truyền, không thể sản xuất đủ ACTH.
  • Cường tuyến thượng thận do tăng cortisol: Thường gặp ở hội chứng Cushing. Cơ chế phản hồi âm tính của trục HPA axis dẫn đến giảm nồng độ ACTH khi cortisol tăng quá mức.
  • Cường tuyến thượng thận do tăng aldosterone (hội chứng Conn): Xảy ra khi tuyến thượng thận sản xuất quá mức aldosterone, nhưng không làm thay đổi nồng độ ACTH máu. Ở bệnh nhân hội chứng Conn, nồng độ ACTH máu có thể duy trì ở mức bình thường.

Lưu ý cho bệnh nhân:
Bạn có thể cần phải nhịn ăn qua đêm trước khi làm xét nghiệm. Máu thường được lấy vào sáng sớm (8 giờ sáng)
Loại mẫu:
Huyết Tương
Thời gian trả kết quả:

Sau 2 tiếng 30 phút
Sau cutoff: 9:00 AM ngày hôm sau

Lưu trữ và vận chuyển:
-
Thời gian ngưng nhận mẫu:

9:30 PM T2 đến T7
8:30 PM CN

30 phút yêu cầu đối với mẫu gửi về Cao Thắng cho đến khi Phòng thí nghiệm nhận được.

Chọn cách xét nghiệm

Chọn chi nhánh gần nhất

Tại sao chọn Diag

1.000.000+
Lượt xét nghiệm mỗi năm
5.000+
Bác sĩ đối tác
35+
Điểm lấy mẫu
25+
Năm kinh nghiệm

Quy trình xét nghiệm

Quy trình xét nghiệm

1
Đăng ký xét nghiệm

Đăng ký online cho lấy mẫu xét nghiệm tại nhà hoặc đến các điểm lấy mẫu của Diag

2
Lấy mẫu xét nghiệm

Điều dưỡng sẽ lấy mẫu xét nghiệm

3
Trả kết quả

Kết quả xét nghiệm sẽ được gửi cho khách hàng bằng SMS hoặc Zalo

4
Bác sĩ tư vấn miễn phí

Nhận tư vấn từ xa miễn phí hoặc theo dõi kết quả với bác sĩ riêng của bạn

Đặt lịch hẹn
Book Test  width= Zalo Button Messenger Button