Rối loạn kinh nguyệt sau sinh: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách chữa

Hiện tượng sau sinh bị rối loạn kinh nguyệt là gì?

Sau khi sinh, cơ thể phụ nữ trải qua nhiều biến đổi sinh lý, bao gồm cả chu kỳ kinh. Việc phụ nữ sau sinh thường bị rối loạn kinh nguyệt có thể do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như sự thay đổi hormone estrogen và progesterone, cho con bú, lo âu, chế độ dinh dưỡng và sức khỏe tổng thể.

Cũng trong giai đoạn này, tình trạng rối loạn kinh nguyệt có thể xảy ra với các biểu hiện như kinh không đều, mất kinh kéo dài hoặc sau sinh kinh nguyệt ra nhiều (cường kinh, rong kinh).

Quá trình cho con bú thường làm trì hoãn sự trở lại của kinh nguyệt do hormone prolactin ức chế quá trình rụng trứng, nhưng khi tần suất cho con bú giảm dần, chu kỳ sẽ dần ổn định trở lại. Tuy nhiên, nếu rối loạn kéo dài hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng, phụ nữ cần khám chuyên khoa để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý phụ khoa như hội chứng buồng trứng đa nang, rối loạn tuyến giáp hoặc các vấn đề về tử cung (viêm niêm mạc tử cung, u xơ tử cung).

Dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt sau sinh

Sau khi sinh chu kỳ kinh không đều

Kinh nguyệt bình thường kéo dài khoảng 28-32 ngày. Kinh nguyệt sau sinh không đều biểu hiện ở việc chu kỳ có thể kéo dài hơn bình thường hoặc thậm chí có tháng có kinh, có tháng không. Nguyên nhân là vì sự mất cân bằng estrogen và progesterone trong giai đoạn phục hồi mẹ cơ thể.

Bên cạnh đó, thời gian hành kinh có thể thay đổi, kéo dài quá ngắn (dưới 3 ngày) hoặc quá dài (trên 7 ngày). Một số mẹ có thể thấy kinh nguyệt kéo dài trên 8 ngày, thậm chí lên tới 10 ngày, kèm theo lượng máu kinh nhiều hơn bình thường. Máu kinh cũng có thể xuất hiện hiện tượng vón cục, có màu sắc khác thường như màu đen hoặc nâu sẫm, đôi khi có mùi hôi.

Ngoài thay đổi chu kỳ và lượng máu, mẹ có thể gặp các triệu chứng như bụng dưới đau dữ dội, đau lưng, mệt mỏi, đau tức đầu vú hoặc cảm giác căng tức vùng ngực, đặc biệt nếu cơn đau bụng kéo dài liên tục từ 3 đến 7 ngày với mức độ quằn quại.

Kinh nguyệt sau sinh ra rất nhiều

Kinh nguyệt sau sinh ra nhiều, ra máu >7 ngày được xem là rong kinh cần đánh giá y tế. Không chỉ vậy, máu kinh còn dễ vón cục và đặc biệt ra nhiều về đêm, có thể gây mệt mỏi và thiếu máu cho mẹ.

Khi máu kinh có màu sắc sẫm đen, đây còn có thể là dấu hiệu tổn thương thành nội mạc tử cung, viêm nhiễm hoặc các bệnh lý phụ khoa khác. Ngoài ra, việc kinh nguyệt ra nhiều sau sinh dễ khiến mẹ cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt vì thiếu máu, ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của cơ thể và chăm sóc bé.

Xét nghiệm đánh giá sức khỏe sinh sản nữ giới

• Đánh giá chức năng hoạt động của hormone sinh dục
• Phát hiện các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn, kinh nguyệt
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Xem thêm: Sau khi phá thai kinh nguyệt như thế nào?

Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt sau khi sinh

Ảnh hưởng của quá trình mang thai

Trong suốt thai kỳ, cơ thể người mẹ trải qua nhiều thay đổi lớn, đặc biệt là tử cung phát triển kích thước gấp nhiều lần bình thường để nuôi dưỡng thai nhi. Sau khi sinh, quá trình co hồi tử cung bắt đầu ngay khi nhau thai được đẩy ra, tử cung co bóp để trở về kích thước và trạng thái trước khi mang thai. Quá trình này kéo dài khoảng 6 tuần và đi kèm với việc bong lớp niêm mạc tử cung dư thừa, tạo điều kiện cho kinh nguyệt có thể trở lại.

Tuy nhiên, trong quá trình này, có thể xảy ra các biến đổi như:

• Tử cung còn to hoặc tổn thương niêm mạc tử cung, làm thay đổi lượng và tính chất kinh nguyệt.
• Sự giãn nở cổ tử cung và thay đổi nội tiết tố có thể làm kinh nguyệt trở nên không đều hoặc lượng máu kinh thay đổi.

Tác động của việc cho con bú

Việc cho con bú đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ của kinh nguyệt. Khi cho con bú, não bộ sản xuất prolactin với nồng độ cao để kích thích tiết sữa. Nó có tác dụng ức chế sự rụng trứng, làm cho chậm kinh nguyệt sau sinh. Do đó, nhiều phụ nữ cho con bú thường không có kinh trong vài tháng đầu sau khi sinh.

Khi ngừng cho con bú, mức prolactin giảm, trứng bắt đầu rụng trở lại và kinh nguyệt dần ổn định. Tuy nhiên, thời gian kinh nguyệt trở lại và tính chất kinh nguyệt có thể khác nhau giữa các phụ nữ tùy theo mức độ cho con bú và các yếu tố cá nhân khác.

Xem thêm: Mẹ đang cho con bú có kinh nguyệt không?

Yếu tố tâm lý và căng thẳng

Sau khi sinh con, phụ nữ thường trải qua nhiều áp lực bao gồm mệt mỏi, lo âu, trầm cảm do chăm sóc con nhỏ. Tình trạng lo âu này có thể ảnh hưởng đến vùng dưới đồi – trung tâm điều hòa hormone sinh sản, dẫn đến rối loạn chức năng nội tiết và gây ra rối loạn kinh nguyệt như chậm kinh hoặc mất kinh tạm thời.

Trầm cảm nặng kéo dài có thể gián tiếp ảnh hưởng đến kinh nguyệt thông qua rối loạn nội tiết tố.

Thời điểm kinh nguyệt trở lại bình thường

Thời điểm kinh nguyệt trở lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, trong đó bao gồm:

• Tần suất cho con bú giảm dần: Thời gian vô kinh thường kéo dài 4-6 tháng ở phụ nữ cho con bú hoàn toàn. Nếu kéo dài >12 tháng, cần đánh giá y tế.
• Dựa vào phương pháp tránh thai sử dụng sau sinh: Việc sử dụng các phương pháp tránh thai sau sinh cũng ảnh hưởng đến thời điểm kinh nguyệt trở lại. Một số phương pháp nội tiết như thuốc tránh thai chứa progestin có thể làm thay đổi hoặc trì hoãn kinh nguyệt.
• Cơ thể mẹ phục hồi: Sau khi sinh, cơ thể người mẹ trải qua quá trình hồi phục lớn, đặc biệt là sự co hồi tử cung về kích thước trước khi mang thai. Quá trình này thường kéo dài khoảng 6 tuần, trong thời gian này sản dịch (chảy máu sau khi sinh) cũng diễn ra và dần giảm dần. Thời gian hành kinh trở lại phụ thuộc chủ yếu vào tần suất cho con bú, không khác biệt giữa sinh thường và sinh mổ.
• Khi tâm lý thoải mái và cơ thể được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Lo âu, trầm cảm có thể ảnh hưởng đến sự điều hòa hormone và làm trì hoãn chu kỳ kinh nguyệt. Vậy nên việc giữ được trạng thái thoải mái, vui vẻ sẽ giúp điều hòa nội tiết tố trong cơ thể tốt hơn. Kết hợp với đó là chế độ dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và cả sức khỏe sinh lý.

Cách chữa rối loạn kinh nguyệt sau sinh

Nếu chu kỳ kinh nguyệt không đều sau khi sinh, nữ giới không cần quá lo lắng. Lúc này, mọi người có thể tham khảo một số cách hỗ trợ cải thiện điều hòa nội tiết tố giúp mang kinh nguyệt sớm trở lại như:

• Chế độ ăn uống khoa học, cân bằng: Một chế độ ăn lành mạnh, giàu dinh dưỡng giúp cân bằng hormone và hỗ trợ quá trình phục hồi như: tăng cường thực phẩm giàu canxi và vitamin D; bổ sung thực phẩm giàu chất xơ và các loại rau củ quả; ăn đủ protein nạc và carbohydrate phức tạp (gạo lứt, quinoa, đậu); uống đủ nước; hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường và chất béo bão hòa.
• Chăm sóc sức khỏe và lối sống: Tập thể dục nhẹ nhàng và đều đặn; ngủ đủ giấc và quản lý stress; theo dõi sức khỏe định kỳ.
• Tư vấn y khoa và điều trị: Sử dụng thuốc điều hòa kinh nguyệt khi cần thiết theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, phụ nữ có thể kết hợp điều trị các rối loạn tâm thần để tránh trầm cảm và các vấn đề khác. Nếu muốn thực hiện biện pháp tránh thai, phụ nữ cũng nên tìm kiếm tư vấn về phương pháp tránh thai phù hợp.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Tuy hiện tượng kinh nguyệt không đều sau sinh khá phổ biến, nhưng nếu đi kèm với một số triệu chứng bất thường sau đây, phụ nữ nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn chẩn đoán và điều trị kịp thời.

• Chu kỳ kinh nguyệt không ổn định kéo dài.
• Máu kinh bất thường.
• Đau bụng kinh dữ dội và kéo dài.
• Đau, ngứa, rát, sưng tấy hoặc chảy máu bất thường ở vùng kín, đặc biệt là sau quan hệ tình dục.
• Đau tức, căng tức hoặc đau đầu vú kéo dài.
• Cơ thể mệt mỏi, xanh xao, đau lưng, đau đầu không rõ nguyên nhân.
• Ra máu bất thường ngoài chu kỳ kinh, ví dụ như chảy máu giữa kỳ hoặc sau khi quan hệ.

Lời kết

Vì rối loạn nội tiết tố dẫn, phụ nữ có thể gặp tình trạng kinh không đều. Thông thường, tình trạng này sẽ tự cải thiện dần sau một thời gian, vậy nên phụ nữ không cần lo lắng sau sinh kinh nguyệt không đều có sao không. Tuy nhiên, nếu tình trạng đi kèm với một số triệu chứng bất thường, phụ nữ nên tìm đến sự tham vấn sức khỏe của bác sĩ.