Ra máu nhưng không phải kinh nguyệt không được chủ quan

Lưu ý: Thông tin y khoa trong bài viết chỉ mang tính tham khảo và không thay thế cho chẩn đoán, tư vấn, điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Mọi quyết định áp dụng thông tin y khoa trong bài viết cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá dựa trên nhu cầu và tình trạng sức khỏe cụ thể trước khi thực hiện.

Ra máu ít nhưng không phải kinh nguyệt có nguy hiểm không?

Chảy máu nhưng không phải kinh nguyệt, còn gọi là chảy máu tử cung bất thường (Abnormal Uterine Bleeding – AUB), là một vấn đề sức khỏe phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Mặc dù tình trạng này không phải lúc nào cũng nghiêm trọng nhưng bạn không nên xem nhẹ, đặc biệt nếu kéo dài hoặc tái diễn nhiều lần.

Dấu hiệu chảy máu vùng kín nhưng không đáng lo ngại

• Lượng máu ít chỉ vài giọt.
• Máu rỉ nhẹ, lấm tấm, không kéo dài.
• Máu màu hồng hoặc nâu nhạt.
• Không đau.
• Không kèm mùi hôi.
• Ra máu bất thường, thưa dần, chu kỳ rối loạn (dấu hiệu tiền mãn kinh).
• Máu đỏ tươi, lượng ít, xuất hiện ngay sau quan hệ tình dục.

Những dấu hiệu trên không phải lúc nào cũng nghiêm trọng nhưng việc chủ động thăm khám bác sĩ vẫn rất cần thiết. Đặc biệt với tình trạng ra máu sau quan hệ tình dục dù chỉ là 1 lần, bạn nên khám bác sĩ để được kiểm tra và loại trừ các nguyên nhân bệnh lý tại cổ tử cung.

Dấu hiệu chảy máu cho thấy vấn đề nguy hiểm cần khám phụ khoa

• Chảy máu sau mãn kinh, dù chỉ là 1 lần.
• Ra máu đỏ tươi sau mỗi lần quan hệ tình dục và tái diễn nhiều lần.
• Ướt băng liên tục, kèm theo tụ máu hoặc đau bụng dữ dội.
• Ra máu kéo dài trên 7 ngày, máu màu nâu hoặc đỏ sẫm, kèm mùi hôi.
• Ra máu kèm đau vùng chậu, sốt, có khí hư màu xanh, vàng, có bọt hoặc mùi hôi.
• Chảy máu kèm dấu hiệu có thai, đặc biệt là máu đen, từng đợt hoặc kéo dài.

Những trường hợp này cần thăm khám bác sĩ ngay lập tức. Có thể cần thiết sẽ cần xét nghiệm chuyên sâu, siêu âm, nội soi tử cung hoặc sinh thiết nếu nghi ngờ bất thường nghiêm trọng.

Xét nghiệm đánh giá sức khỏe sinh sản nữ giới

• Đánh giá chức năng hoạt động của hormone sinh dục
• Phát hiện các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn, kinh nguyệt
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Nguyên nhân vùng kín ra máu nhưng không phải kinh nguyệt

Tình trạng ra máu vùng kính không phải kinh nguyệt (AUB) có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Đồng thời dấu hiệu và triệu chứng có thể tương tự nhau nên việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn nếu không chẩn đoán đúng.

Vậy nên các bác sĩ thường chẩn đoán dựa vào hệ thống phân loại PALM-COEIN của Liên đoàn Sản Phụ khoa Quốc tế (FIGO). Hệ thống này được xem là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán AUB và được ứng dụng trên toàn thế giới trong thực hành sản phụ khoa nhằm hỗ trợ bác sĩ lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp.

PALM-COEIN phân loại các nguyên nhân gây chảy máu không phải kinh nguyệt thành 2 nhóm: PALM và COEIN. Sự phân loại này dựa trên bản chất sinh lý – bệnh lý (liên quan hoặc không liên quan đến cấu trúc hệ sinh sản) và khả năng chẩn đoán bằng phương tiện cận lâm sàng hiện có [1].

• PALM: Là nhóm nguyên nhân liên quan đến bất thường về cấu trúc tử cung, được chẩn đoán bằng phương pháp hình ảnh học hoặc xét nghiệm mô bệnh học.
• COEIN: Là những nguyên nhân liên quan đến bất thường cấu trúc, cần được chẩn đoán dựa vào bệnh sử, khám lâm sàng và xét nghiệm chuyên biệt.

1. Polyp nội mạc tử cung hoặc cổ tử cung (Polyp / AUB – P)

Polyp là những khối u lành tính phát triển từ lớp nội mạc tử cung hoặc cổ tử cung. Polyp có thể chứa mạch máu nhỏ và dễ bị tổn thương. Do đó, khi chịu tác động cơ học (như QHTD, vận động mạnh) thì polyp sẽ vỡ ra và gây chảy máu.

Dấu hiệu nhận biết:

• Ra máu giữa kỳ kinh.
• Ra máu sau quan hệ tình dục.
• Ra huyết âm đạo kéo dài không theo chu kỳ.

2. Lạc nội mạc tử cung trong cơ tử cung (Adenomyosis / AUB – A)

Tình trạng này xảy ra khi các mô nội mạc tử cung phát triển xuyên vào lớp cơ tử cung. Các mô này phải chịu ảnh hưởng hormone ở mỗi chu kỳ kinh như nội mạc bình thường. Từ đó gây viêm, sưng và xuất huyết nhỏ trong lòng cơ, dẫn đến chảy máu bất thường ở vùng kín.

Dấu hiệu nhận biết:

• Rong kinh (kinh kéo dài trên 7 ngày).
• Ra máu giữa chu kỳ, kéo dài không theo chu kỳ.
• Kèm triệu chứng đau bụng kinh dữ dội, cảm giác nặng bụng dưới.

Xem thêm: Kinh nguyệt ra máu đông nhìn như bào thai

3. U xơ tử cung (Leiomyoma / AUB – L)

Đây là các khối u lành tính hình thành từ cơ tử cung, đặc biệt khi nằm sát hoặc xuyên vào lớp nội mạc tử cung. U xơ tử cung sẽ làm biến dạng lòng tử cung, cản trở sự co bóp bình thường và gây tăng sinh mạch máu bất thường. Từ đó dẫn đến chảy máu vùng kín bất thường không theo chu kỳ kinh.

U xơ tử cung còn làm bong tróc nội mạc không đều hoặc không hoàn toàn sau kỳ kinh, gây rỉ máu dai dẳng.

Dấu hiệu nhận biết:

• Rong kinh.
• Ra máu từng đợt giữa chu kỳ.
• Ra máu cục.
• Đôi khi kèm theo triệu chứng mệt mỏi, thiếu máu.

4. Ung thư và tăng sản nội mạc tử cung (Malignancy and Hyperplasia / AUB – M)

Những tình trạng này xảy ra khi tế bào nội mạc tử cung tăng sinh bất thường do rối loạn hormone estrogen – đặc biệt khi không có sự đối kháng của progesterone. Hệ quả là khiến nội mạc dày lên quá mức, mạch máu phát triển không ổn định và dễ vỡ.

Nếu tiến triển thành ung thư, lớp nội mạc có thể bị phá hủy từng phần và gây chảy máu không kiểm soát.

Dấu hiệu nhận biết:

• Rong huyết (ra máu kéo dài).
• Ra máu sau mãn kinh.
• Ra máu bất thường dù không trong kỳ kinh.
• Đôi khi kèm theo triệu chứng đau bụng dưới hoặc khí hư hôi.

5. Rối loạn đông máu (Coagulopathy / AUB – C)

Đây là tình trạng cơ thể thiếu hoặc rối loạn chức năng các yếu tố đông máu, khiến máu khó đông lại như bình thường. Máu thường không được cầm kịp thời khi đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc có chấn động nhỏ trong tử cung. Điều này dẫn đến chảy máu kéo dài hoặc nhiều hơn bình thường.

Dấu hiệu nhận biết:

• Kinh nguyệt kéo dài trên 7 ngày.
• Lượng máu ra nhiều phải thay băng liên tục.
• Có tiền sử dễ bầm tím, chảy máu răng, chảy máu mũi.
• Hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh chảy máu di truyền (như Von Willebrand).

6. Rối loạn rụng trứng (Ovulatory Dysfunction / AUB – O)

Rối loạn xảy ra khi buồng trứng không phóng noãn đều đặn. Tình trạng này khiến cơ thể không sản xuất đủ hormone progesterone để ổn định và bong lớp nội mạc tử cung đúng chu kỳ. Khi đó, nội mạc phát triển dày lên dưới tác động của estrogen đơn độc nhưng không bong tróc theo chu kỳ bình thường, dẫn đến chảy máu bất thường.

Dấu hiệu nhận biết:

• Kinh thưa.
• Rong kinh.
• Chu kỳ kinh nguyệt không đều, có thể vài tháng không có kinh, sau đó ra máu kéo dài.
• Thường gặp ở bé gái tuổi dậy thì, phụ nữ tiền mãn kinh.
• Xảy ra do stress kéo dài, hoặc khi mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).

7. Bất thường chức năng nội mạc tử cung (Endometrial / AUB – E)

Đây là tình trạng lớp nội mạc tử cung không hoạt động bình thường dù chu kỳ rụng trứng vẫn diễn ra đều đặn. Cơ chế gây chảy máu bất thường là do sự mất cân bằng trong quá trình co mạch và tái tạo nội mạc. Hệ quả là khiến các mạch máu dễ bị rò rỉ hoặc không co lại đúng lúc sau khi bong tróc.

Dấu hiệu nhận biết:

• Kinh nguyệt đều nhưng lượng máu ra nhiều, kéo dài trên 7 ngày.
• Rong kinh không rõ nguyên nhân dù siêu âm và xét nghiệm nội tiết bình thường.

8. Nguyên nhân do can thiệp y tế (Iatrogenic / AUB – I)

Chảy máu có thể xảy ra do hậu quả của việc sử dụng thuốc hoặc thủ thuật y tế (như đặt vòng tránh thai). Cơ chế thường liên quan đến sự thay đổi hormone đột ngột hoặc tác dụng phụ của thuốc/thủ thuật lên lớp nội mạc.

Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến nội mạc tử cung hoặc cơ chế đông máu. Chẳng hạn như thuốc tránh thai nội tiết, liệu pháp hormone, thuốc chống đông máu.

Dấu hiệu nhận biết:

• Ra máu rỉ rả.
• Chảy máu giữa kỳ kinh.
• Rong kinh sau khi dùng thuốc mới hoặc đặt vòng.

9. Nguyên nhân chưa phân loại (Not Otherwise Classified / AUB – N)

Bao gồm các nguyên nhân hiếm gặp, chưa được hiểu rõ hoặc chưa được phân loại đầy đủ trong y văn nhưng vẫn gây chảy máu âm đạo bất thường. Một số trường hợp có thể liên quan đến dị dạng mạch máu tử cung, viêm mạn tính nội mạc tử cung, hoặc tổn thương do bức xạ, chấn thương.

Cơ chế gây chảy máu của nhóm này thường không đặc hiệu, có thể do tổn thương vi mạch hoặc phản ứng viêm làm rối loạn chức năng nội mạc.

Dấu hiệu nhận biết:

• Ra máu bất thường kéo dài.
• Ra máu không theo chu kỳ.
• Không giải thích được bằng các xét nghiệm hình ảnh, nội tiết hay mô học thông thường.

Cần làm gì khi chảy máu vùng kín bất thường?

Khi ra máu nhưng không phải kinh nguyệt thì bạn cần ghi nhận đặc điểm chảy máu. Bạn cần ghi nhớ thời điểm, lượng máu, màu sắc và các triệu chứng đi kèm như đau bụng, sốt hoặc khí hư bất thường. Việc này rất hữu ích giúp bác sĩ nhận biết nguyên nhân nhanh chóng và có hướng chữa trị hiệu quả.

Nếu đang sử dụng thuốc nội tiết, đặt vòng tránh thai, cấy que hoặc có tiền sử bệnh đông máu, bạn nên cân nhắc khả năng chảy máu do tác dụng phụ hoặc rối loạn chức năng. Tuy nhiên, nếu chảy máu tiếp tục diễn ra, kéo dài hoặc nặng hơn thì phải khám bác sĩ ngay. Đồng thời cần vệ sinh vùng kín kỹ càng để tránh viêm âm đạo.

Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc cầm máu hay điều trị tại nhà khi chưa rõ nguyên nhân. Điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng hoặc che giấu dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng.

Ngoài ra, bạn cần đi khám ngay nếu gặp phải các biểu hiện như ra máu nhiều kéo dài, ra máu sau mãn kinh, sau quan hệ tình dục hoặc nghi ngờ có thai nhưng vẫn ra máu…

Lời kết

Nhìn chung, nhiều tình trạng ra máu nhưng không phải kinh nguyệt là rất đáng chú ý. Để đảm bảo sức khỏe tốt nhất, bạn hãy theo dõi chu kỳ kinh nguyệt đều đặn và lưu lại các dấu hiệu bất thường xảy ra trong kỳ kinh nguyệt. Việc này sẽ hữu ích giúp bạn phát hiện sớm những thay đổi lạ trong cơ thể và có hướng chăm sóc sức khỏe phù hợp.

Nguồn nghiên cứu và tài liệu tham khảo:

[1] Tài liệu “FIGO classification system (PALM-COEIN) for causes of abnormal uterine bleeding in nongravid women of reproductive age” (Hệ thống phân loại FIGO ‘PALM-COEIN’ cho nguyên nhân gây chảy máu tử cung bất thường ở phụ nữ không mang thai trong độ tuổi sinh sản).