Ra khí hư màu nâu đen trước kỳ kinh nguyệt: Nguyên nhân và cách xử lý

Khí hư màu nâu đen hoặc máu đen trước kỳ kinh nguyệt là gì?

Khí hư (còn gọi là dịch tiết âm đạo hoặc huyết trắng) là chất dịch tự nhiên do cổ tử cung và thành âm đạo tiết ra. Đây là dịch tiết giúp duy trì độ ẩm, làm sạch âm đạo và ngăn ngừa vi khuẩn gây hại xâm nhập vào đường sinh dục.

Huyết trắng có màu nâu đen (còn được gọi là dịch âm đạo màu nâu, máu cũ hoặc máu báo kinh) là hiện tượng dịch tiết âm đạo có màu sẫm hơn bình thường. Tình trạng này thường xảy ra trước hoặc khi rụng trứng cũng như sau kỳ kinh nguyệt.

Màu nâu hoặc đen là kết quả của quá trình oxy hóa máu. Đây là hiện tượng khi lượng máu kỳ kinh trước còn tích trong tử cung hoặc âm đạo lâu hơn bình thường. Từ đó dẫn đến việc chuyển từ màu đỏ sang nâu đậm hoặc đen.

Dù có vẻ đáng lo, hiện tượng này có thể hoàn toàn bình thường trong một số trường hợp. Trong trường hợp không kèm theo các dấu hiệu bất thường như hôi, ngứa ngáy, đau bụng hoặc ra máu kéo dài thì mọi người có thể an tâm. Tuy nhiên, nếu tình trạng ra khí hư màu nâu hoặc đen trước kỳ kinh nguyệt, có mùi hôi, ngứa, đau bụng hoặc kéo dài thì cần thăm khám sớm.

Nguyên nhân bệnh lý cần lưu ý khi ra khí hư màu đen trước kỳ kinh

Khí hư màu nâu đen không phải lúc nào cũng là hiện tượng bình thường. Trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý phụ khoa. Dưới đây là những nguyên nhân bệnh lý phổ biến cần được chú ý:

• Viêm âm đạo hoặc viêm vùng chậu (PID): Đây là tình trạng nhiễm trùng âm đạo do vi khuẩn, nấm hoặc trùng roi. Bệnh có thể khiến huyết trắng có màu nâu đậm, kèm mùi lạ, ngứa và đau bụng dưới. Nếu viêm lan lên vùng chậu, người bệnh có thể bị sốt và đau nhiều hơn.

• Dị vật bị bỏ quên trong âm đạo (như tampon, bao cao su, cốc nguyệt san): Những vật này nếu để quên quá lâu có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng, dẫn đến khí hư đen có mùi rất hôi. Trường hợp nặng thậm chí kèm theo sốt hoặc đau dữ dội. Đây là tình trạng cần được xử lý y tế ngay lập tức.

• Lạc nội mạc tử cung: Là bệnh lý khi lớp niêm mạc tử cung phát triển sai chỗ (bên ngoài tử cung), thường gây đau nhiều trước kỳ kinh. Người bệnh có thể ra khí hư màu nâu đen kéo dài hoặc chảy máu giữa chu kỳ.

• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Là tình trạng rối loạn hormone (mất cân bằng nội tiết tố) ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Người mắc PCOS thường có kỳ kinh nguyệt không đều, ra khí hư sẫm màu bất thường. Người bệnh có thể kèm theo tăng cân, mụn trứng cá, rậm lông hoặc khó mang thai.

• U nang buồng trứng hoặc polyp tử cung: Các khối u lành tính này có thể làm rối loạn chu kỳ và gây chảy máu giữa kỳ kinh hoặc ngay trước kỳ kinh. Máu thường có màu nâu đậm nếu chảy ra chậm.

• Sảy thai hoặc thai ngoài tử cung: Trong thai kỳ sớm, khí hư màu nâu đen có thể là dấu hiệu cảnh báo sảy thai hoặc thai làm tổ ngoài tử cung. Dấu hiệu đi kèm thường là trễ kinh, đau bụng một bên hoặc đau vùng chậu. Trong trường hợp này, mọi người cần khám ngay để tránh nguy hiểm.

• Ung thư cổ tử cung: Dù hiếm gặp, khí hư có màu đen, hôi và chảy máu bất thường giữa chu kỳ hoặc sau quan hệ tình dục có thể là dấu hiệu ban đầu của ung thư. Việc phát hiện sớm thông qua tầm soát Pap smear là rất quan trọng.

Xem thêm: Ra khí hư màu nâu trước kỳ kinh nguyệt

Cách nhận biết khí hư bình thường và bất thường

Để xác định khí hư màu nâu đen có phải là bất thường hay không, bạn có thể dựa vào các đặc điểm sau:

Khí hư màu nâu đen bình thường:

• Xuất hiện gần kỳ kinh nguyệt (1–2 ngày trước hoặc sau).

• Không có mùi hôi, không ngứa hoặc đau.

• Lượng ít, không kéo dài quá vài ngày.

Khí hư màu nâu đen bất thường:

• Xuất hiện vào giữa chu kỳ hoặc kéo dài trên 3 ngày.

• Có mùi hôi khó chịu, tanh, hoặc hăng.

• Kèm theo cảm giác ngứa ngáy, đau rát, đau bụng dưới.

• Ra nhiều khí hư, đôi khi kèm máu cục hoặc máu tươi.

Nếu bạn gặp phải những dấu hiệu bất thường này, nên chủ động thăm khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Mọi người nên thăm khám y tế nếu xảy ra tình trạng khí hư có màu đen, nâu và đi kèm những triệu chứng bất thường như:

• Khí hư có mùi hôi rõ rệt, kèm theo cảm giác ngứa hoặc rát.

• Ra máu đen kéo dài hơn 7 ngày hoặc xuất hiện nhiều.

• Xuất hiện đau bụng dữ dội, sốt, cảm thấy mệt mỏi toàn thân.

• Có dấu hiệu nghi ngờ mang thai (đã trễ kinh) kèm ra máu đen.

• Tiền sử mắc các bệnh phụ khoa hoặc từng phẫu thuật tử cung, buồng trứng.

Xem thêm: Ra máu trước kỳ kinh nguyệt 10 ngày

Các xét nghiệm cần thiết khi khí hư bất thường

Bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm sau để tìm nguyên nhân chính xác:

Soi tươi dịch âm đạo

Xét nghiệm này giúp kiểm tra xem trong dịch âm đạo có nấm, vi khuẩn hay ký sinh trùng gây viêm nhiễm hay không. Bác sĩ dùng tăm bông lấy mẫu dịch và quan sát dưới kính hiển vi.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu có thể đánh giá tình trạng viêm, kiểm tra nội tiết tố (nếu nghi mất cân bằng nội tiết tố), và xác định bạn có đang mang thai hay không. Nếu nghi sảy thai hoặc thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ đo chỉ số beta-hCG để đưa ra kết luận và hướng điều trị phù hợp.

Siêu âm vùng chậu (bụng dưới)

Đây là cách để bác sĩ quan sát bên trong tử cung, buồng trứng và các cơ quan sinh sản khác. Siêu âm giúp phát hiện các bất thường như u nang, polyp, lạc nội mạc tử cung hoặc dị vật âm đạo.

Xét nghiệm Pap smear (phết tế bào cổ tử cung)

Xét nghiệm này dùng để kiểm tra các tế bào bất thường ở cổ tử cung – có thể là dấu hiệu tiền ung thư hoặc bệnh K cổ tử cung. Thường được thực hiện định kỳ đối với phụ nữ đã quan hệ tình dục.

Thử thai bằng máu hoặc nước tiểu

Nếu có dấu hiệu trễ kinh hoặc nghi ngờ mang thai, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm để xác định có thai hay không. Điều này rất quan trọng để loại trừ thai ngoài tử cung hoặc sảy thai sớm – hai tình trạng có thể gây ra máu màu đen.

Xem thêm: Ra khí hư màu trắng sữa trước kỳ kinh nguyệt

Cách điều trị khí hư màu nâu đen

Việc điều trị khí hư màu nâu đen sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Dưới đây là những hướng xử lý phổ biến mà bác sĩ có thể đề xuất:

• Nếu nguyên nhân là sinh lý (do máu cũ của kỳ kinh trước còn sót lại): Tình trạng này thường không cần điều trị y tế, sẽ tự hết sau vài ngày. Bạn chỉ cần giữ vệ sinh và theo dõi các chu kỳ tiếp theo.

• Nếu do viêm âm đạo hoặc nhiễm trùng (như vi khuẩn, nấm, trùng roi): Bác sĩ sẽ kê thuốc đặt âm đạo, thuốc uống kháng sinh hoặc thuốc kháng nấm tùy vào tác nhân gây bệnh. Việc tuân thủ đúng liệu trình là rất quan trọng để tránh tái phát.

•  Nếu nguyên nhân do bệnh lây qua đường tình dục (STIs, PID): Cần dùng kháng sinh đường uống hoặc tiêm, và điều trị cho bạn tình (nếu có). Bệnh cần được điều trị sớm để tránh biến chứng lên tử cung và vòi trứng.

• Nếu liên quan đến rối loạn nội tiết tố (như hội chứng buồng trứng đa nang – PCOS, bệnh lý tuyến giáp): Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào chẩn đoán cụ thể. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc điều hòa kinh nguyệt, thuốc nội tiết hoặc các loại thuốc đặc trị khác. Đồng thời, bạn sẽ được khuyến khích thay đổi chế độ ăn uống, tập luyện và kiểm soát cân nặng để hỗ trợ cân bằng nội tiết.

• Nếu có u nang buồng trứng, polyp tử cung hoặc dị vật âm đạo: Bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ nếu khối u nhỏ và không gây triệu chứng. Nếu khối u lớn, gây đau hoặc chảy máu, mọi người cần được phẫu thuật hoặc lấy bỏ dị vật.

• Nếu nghi ngờ ung thư cổ tử cung: Cần làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu như sinh thiết hoặc chụp MRI để đánh giá giai đoạn bệnh. Việc điều trị có thể bao gồm phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa ung thư phụ khoa.

Cách phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe vùng kín

• Vệ sinh vùng kín hàng ngày bằng nước sạch, tránh thụt rửa sâu.

• Thay băng vệ sinh thường xuyên trong kỳ kinh (cách 4 – 6 tiếng/ lần).

• Quan hệ tình dục an toàn. Sử dụng bao cao su để ngừa lây nhiễm các bệnh đường tình dục.

• Tránh tự ý dùng thuốc đặt âm đạo không rõ nguồn gốc.

• Duy trì chế độ ăn uống đủ chất, giảm căng thẳng và ngủ đủ giấc để ổn định hormone.

• Thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Hiện tượng ra khí hư màu nâu đen trước kỳ kinh nguyệt phần lớn là bình thường, thường do máu cũ còn sót lại hoặc thay đổi nội tiết tố. Tuy nhiên, nếu xuất hiện đồng thời với các dấu hiệu bất thường như ngứa, mùi hôi, đau, hoặc kéo dài nhiều ngày, bạn cần nhanh chóng đi khám để loại trừ các bệnh phụ khoa nguy hiểm. Hiểu rõ cơ thể, theo dõi các dấu hiệu bất thường và thăm khám kịp thời là những bước quan trọng giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản một cách hiệu quả.

Xem thêm: Bị tiêu chảy trong kỳ kinh nguyệt