Ngứa vùng kín trước kỳ kinh nguyệt: Nguyên nhân và cách xử lý

Nếu chị em phụ nữ đang lo lắng về tình trạng ngứa vùng kín trước kỳ kinh nguyệt, bài viết lần này sẽ giúp hiểu được nguyên nhân sinh lý và bệnh lý gây ra tình trạng khó chịu này. Đồng thời, Diag cũng chỉ rõ các triệu chứng kèm theo, hướng dẫn cách chăm sóc tại nhà, khi nào cần khám bác sĩ và cách phòng ngừa ngứa vùng kín hiệu quả.

Hiện tượng ngứa rát vùng kín trước kỳ kinh nguyệt là gì?

Ngứa vùng kín trước kỳ kinh nguyệt là hiện tượng phổ biến ở phụ nữ, gây cảm giác khó chịu, ngứa rát tại âm đạo hoặc môi âm hộ. Tình trạng thường liên quan đến sự thay đổi của nội tiết tố, pH vùng âm đạo và các yếu tố sinh học khác trong chu kỳ kinh nguyệt.

Ngứa âm đạo trong những ngày hành kinh nếu không được xử lý sớm có thể dẫn đến viêm nhiễm lan rộng, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và tăng nguy cơ vô sinh. Khi có các dấu hiệu bất thường đi kèm theo ngứa, bạn nên thăm khám bác sĩ.

Nguyên nhân gây ngứa trước và trong kỳ kinh nguyệt

Nguyên nhân ngứa vùng kín trước kỳ kinh nguyệt

Nguyên nhân sinh lý:

• Thay đổi hormone nội tiết tố: Sự biến đổi hormone estrogen và progesterone trước kỳ kinh làm thay đổi môi trường âm đạo, mất cân bằng pH, gây kích ứng nhẹ và ngứa rát vùng kín. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường, không nguy hiểm và thường tự hết sau kỳ kinh.
• Thay đổi khí hư: Trước chu kỳ kinh nguyệt, khí hư ra nhiều hơn do hormone tác động, có thể gây cảm giác ẩm ướt, khó chịu và ngứa nhẹ vùng kín.
• Yếu tố tâm lý (stress, căng thẳng): Tâm lý căng thẳng làm giảm sức đề kháng, tác động tiêu cực đến hệ miễn dịch vùng âm đạo, làm tăng cảm giác ngứa nhưng không phải do bệnh lý trực tiếp.
• Kích ứng do sản phẩm vệ sinh hoặc băng vệ sinh: Sử dụng dung dịch vệ sinh, băng vệ sinh, tampon hoặc cốc nguyệt san không phù hợp hoặc có hóa chất gây kích ứng có thể gây ngứa nhẹ, đây là nguyên nhân sinh lý do tác động từ bên ngoài.

Nguyên nhân bệnh lý:

• Nhiễm trùng nấm men Candida: Đây là nguyên nhân bệnh lý phổ biến, nấm Candida phát triển quá mức khi pH vùng âm đạo thay đổi, gây ngứa dữ dội, kèm theo khí hư trắng đục, vón cục, mùi hôi, sưng đỏ vùng kín và có thể đau khi tiểu tiện hoặc quan hệ.
• Viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis – BV): Mất cân bằng vi khuẩn gây viêm âm hộ, khí hư có mùi hôi, ngứa và khó chịu vùng kín, là bệnh lý cần điều trị y tế.
• Viêm âm đạo do Trichomonas (bệnh lây qua đường tình dục): Gây ngứa, khí hư có bọt, mùi hôi, đau rát vùng kín, cần được chẩn đoán và điều trị chuyên khoa.
• Tổn thương vùng kín do quan hệ tình dục không an toàn hoặc sai cách: Gây tổn thương niêm mạc, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm, ngứa âm đạo.
• Các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục khác (như bệnh lậu, HPV): Có thể gây ngứa, viêm nhiễm vùng kín, cần được khám và điều trị chuyên sâu.

Xem thêm: Dấu hiệu sắp có kinh nguyệt

Nguyên nhân ngứa vùng kín trong kỳ kinh nguyệt

Nguyên nhân sinh lý

• Môi trường ẩm ướt do máu kinh: Máu kinh tạo điều kiện ẩm ướt, giàu dinh dưỡng, khiến vùng kín dễ bị kích ứng và ngứa do sự thay đổi sinh lý bình thường của cơ thể trong kỳ kinh. Môi trường ẩm này cũng làm thay đổi pH vùng âm đạo, ảnh hưởng đến cân bằng vi sinh vật.
• Thay đổi hormone: Trong chu kỳ kinh nguyệt, hormone tiếp tục biến động, làm lớp niêm mạc âm đạo nhạy cảm hơn, dễ bị kích thích và ngứa do phản ứng viêm nhẹ hoặc tăng histamine trong cơ thể.
• Kích ứng do sản phẩm vệ sinh: Việc sử dụng băng vệ sinh, tampon hoặc dung dịch vệ sinh không phù hợp, có hương liệu hoặc thay băng quá lâu gây kích ứng da vùng kín, dẫn đến ngứa và khó chịu.
• Dị ứng hoặc nhạy cảm với vật liệu băng vệ sinh: Một số trường hợp ngứa do phản ứng dị ứng với thành phần hoặc vật liệu của băng vệ sinh, tampon, làm tăng cảm giác ngứa vùng kín trong chu kỳ kinh nguyệt.

Nguyên nhân bệnh lý

Các bệnh lý phụ khoa như viêm âm đạo do nhiễm trùng nấm men tương tự ngứa vùng kín trước chu kỳ kinh nguyệt tiếp tục phát sinh nếu không xử lý kịp thời.

Xem thêm: Bị đau đầu trước khi bị kinh nguyệt

Triệu chứng kèm theo ngứa vùng kín

Việc nhận biết các dấu hiệu kèm theo triệu chứng ngứa vùng kín giúp phân biệt giữa nguyên nhân sinh lý và bệnh lý, từ đó xác định mức độ nghiêm trọng:

• Khí hư bất thường: Có thể thay đổi từ trắng đục, vàng xanh đến xám. Ngoài ra còn thường có mùi hôi khó chịu, khác biệt so với bình thường. Máu ra nhiều hơn, có thể vón cục hoặc loãng bất thường.
• Sưng tấy, đỏ rát vùng âm hộ: Vùng da quanh âm đạo có thể bị sưng, đỏ, gây cảm giác nóng rát, biểu hiện của viêm nhiễm hoặc kích ứng do thay đổi hormone hoặc vi khuẩn, nấm phát triển quá mức.
• Đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục: Ngứa kèm theo đau rát khi giao hợp là dấu hiệu cảnh báo viêm nhiễm hoặc tổn thương niêm mạc âm đạo, cần được thăm khám để tránh biến chứng.
• Đau hoặc rát khi đi tiểu: Cảm giác nóng rát, đau khi tiểu tiện thường xuất hiện khi viêm nhiễm lan rộng hoặc do kích ứng niêm mạc âm đạo, bàng quang.
• Các dấu hiệu khác: Phát ban, mụn nước hoặc loét nhỏ vùng âm hộ (ít gặp nhưng có thể xảy ra trong các trường hợp viêm nặng hoặc dị ứng). Ngoài ra còn có cảm giác nóng rát, khó chịu kéo dài ngay cả sau chu kỳ kinh nguyệt.

Cách chăm sóc và giảm ngứa vùng kín

Để giảm ngứa hiệu quả và tránh các biến chứng, chị em có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà sau đây:

Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đúng cách

• Rửa vùng kín nhẹ nhàng hàng ngày bằng nước ấm hoặc dung dịch vệ sinh có pH phù hợp (khoảng 4-5), tránh dùng các sản phẩm có hương liệu hoặc hóa chất mạnh gây kích ứng.
• Không thụt rửa sâu âm đạo vì có thể làm mất cân bằng vi sinh vật tự nhiên, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển.
• Lau khô vùng kín sau khi rửa hoặc sau khi đi vệ sinh để tránh ẩm ướt kéo dài.

Thay băng vệ sinh thường xuyên

• Thay băng vệ sinh hoặc tampon mỗi 4-6 tiếng để tránh môi trường ẩm ướt kéo dài, hạn chế vi khuẩn và nấm phát triển gây ngứa và viêm nhiễm.
• Sử dụng băng vệ sinh chất lượng, không chứa hóa chất gây kích ứng, ưu tiên loại không mùi hoặc dành cho da nhạy cảm. Bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng cốc nguyệt san nhằm giảm nguy cơ kích ứng và viêm nhiễm.

Mặc đồ lót rộng rãi, thoáng khí

Ưu tiên đồ lót làm từ chất liệu cotton 100%, giúp thoáng khí, hút ẩm tốt, giảm nguy cơ kích ứng và ngứa vùng kín. Tránh mặc quần quá chật hoặc làm từ chất liệu tổng hợp giữ ẩm, gây bí bách và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Tránh sử dụng các sản phẩm có hóa chất mạnh

Hạn chế dùng xà phòng, dung dịch vệ sinh, nước hoa vùng kín có hương liệu hoặc chất tẩy mạnh vì dễ gây kích ứng, tổn thương niêm mạc. Bạn nên chọn sản phẩm dịu nhẹ, không gây khô da, phù hợp với da nhạy cảm.

Hạn chế gãi và giữ vùng kín không bị tổn thương

Gãi có thể làm tổn thương da, tăng nguy cơ viêm nhiễm lan rộng hoặc bội nhiễm. Nếu ngứa nhiều, có thể áp dụng các biện pháp làm dịu như chườm mát hoặc dùng kem hydrocortisone theo chỉ định bác sĩ (chỉ bôi ngoài da, không dùng trong âm đạo).

Duy trì chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh

Uống đủ nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm và sức khỏe tổng thể của niêm mạc âm đạo. Bạn cũng có thể bổ sung các thực phẩm giàu probiotic (sữa chua, men vi sinh) giúp cân bằng vi sinh âm đạo, hạn chế nhiễm trùng nấm men phát triển quá mức. Ngoài ra cũng nên tránh căng thẳng, stress vì có thể làm suy giảm miễn dịch, làm triệu chứng ngứa nặng hơn.

Một số biện pháp hỗ trợ tại nhà khác

• Ngâm vùng kín trong bồn tắm pha loãng giấm táo hoặc baking soda giúp cân bằng pH và giảm ngứa nhẹ.
• Sử dụng dầu dừa hoặc gel nha đam (aloe vera) bôi ngoài vùng kín có tác dụng làm dịu, chống viêm và kháng khuẩn nhẹ.
• Tránh dùng các biện pháp chưa được kiểm chứng hoặc gây kích ứng như tinh dầu tràm trà trực tiếp vào âm đạo mà không có hướng dẫn chuyên môn.

Khi nào cần khám bác sĩ?

Khi có một trong những dấu hiệu dưới đây, bạn nên đến thăm khám bác sĩ để được điều trị:

• Ngứa vùng kín kéo dài hơn 1 tuần, không giảm dù đã áp dụng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà.
• Kèm theo dịch tiết âm đạo bất thường về màu sắc, mùi hôi, chứa mủ hoặc máu.
• Xuất hiện sưng tấy, viêm loét, đỏ rát vùng âm hộ.
• Có sốt, mệt mỏi kèm theo.
• Nghi ngờ mắc các bệnh lây qua đường tình dục (STIs).

Việc được bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ngứa vùng kín nhằm phân biệt giữa các bệnh lý như nhiễm nấm, viêm âm đạo do vi khuẩn, hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Sau khi xác định nguyên nhân, bác sĩ có thể lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, tránh dùng thuốc không đúng cách gây kháng thuốc hoặc làm tình trạng nặng thêm. Đồng thời ngăn ngừa biến chứng như viêm nhiễm lan rộng, tổn thương niêm mạc, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Phương pháp điều trị ngứa vùng kín

Việc lựa chọn phương pháp điều trị nào cần dựa vào nguyên nhân xác định sau khi khám và xét nghiệm:

• Nếu do nhiễm nấm men: Thuốc kháng nấm dạng đặt âm đạo hoặc uống.
• Viêm nhiễm do vi khuẩn: Thuốc kháng sinh theo chỉ định.
• Viêm âm đạo Trichomonas: Thuốc chống ký sinh trùng chuyên biệt.
• Dị ứng hoặc kích ứng: Tránh tiếp xúc với tác nhân, dùng thuốc bôi chống viêm theo tư vấn bác sĩ.
• Bệnh lây truyền qua đường tình dục: điều trị đồng thời cả bạn tình để tránh tái phát. Việc tuân thủ hướng dẫn điều trị và tái khám định kỳ rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả.

Cách phòng ngừa ngứa vùng kín trước và trong kỳ kinh nguyệt

Các biện pháp phòng ngừa hiện tượng bị ngứa vùng kín trước và trong ngày hành kinh bao gồm:

• Vệ sinh vùng kín đúng cách, dùng sản phẩm phù hợp, tránh dùng xà phòng có chất tẩy mạnh.
• Thay băng vệ sinh thường xuyên, chọn loại thấm hút tốt.
• Mặc quần lót cotton, rộng rãi, tránh ẩm ướt.
• Hạn chế quan hệ tình dục không an toàn.
• Kiểm soát tốt stress, duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, ăn uống cân bằng dinh dưỡng.
• Khám phụ khoa định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề.

Lời kết

Tóm lại, ngứa vùng kín trước kỳ kinh nguyệt chủ yếu do sự thay đổi nội tiết tố và pH âm đạo làm mất cân bằng vi sinh vật, dẫn đến kích ứng hoặc viêm nhiễm phụ khoa. Việc nhận biết và xử trí đúng cách sẽ giúp giảm thiểu khó chịu và phòng ngừa các biến chứng không mong muốn.

Xem thêm:

• Ngứa nhũ hoa trước kỳ kinh nguyệt
• Đau nhũ hoa trước kỳ kinh nguyệt bao lâu?