Ngứa âm đạo bên ngoài: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Ngứa âm đạo bên ngoài là tình trạng gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của nhiều chị em phụ nữ. Bệnh có thể xuất phát từ nhiều lý do như viêm nhiễm, dị ứng hoặc thay đổi nội tiết tố. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý giúp phòng tránh và điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Ngứa vùng bên ngoài âm đạo là gì?

Đây là bệnh phụ khoa liên quan đến tình trạng ngứa âm đạo râm ran hoặc dữ dội xảy ra ở vùng âm hộ – phần ngoài của bộ phận sinh dục nữ, bao gồm mép lớn, mép nhỏ và vùng quanh cửa âm đạo. Đây là triệu chứng phổ biến ở phụ nữ mọi lứa tuổi, từ tuổi dậy thì đến tuổi mãn kinh.

Triệu chứng của bệnh là gì?

• Ngứa ngáy nhẹ hoặc rất dữ dội, khiến muốn gãi liên tục.

• Da vùng âm đạo sưng đỏ hoặc nổi mẩn ngứa.

• Khí hư bất thường, thay đổi thành màu trắng đục, vàng xanh. Có mùi hôi khó chịu.

• Đau, rát khi quan hệ hoặc tiểu tiện.

• Nổi mụn nước hoặc vết loét. Thường xuất hiện ở bệnh nhân bị ngứa do virus hoặc vi khuẩn.

Nguyên nhân gây bệnh phổ biến

Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, được chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân sinh lý – thói quen sinh hoạt và nguyên nhân bệnh lý.

Nguyên nhân sinh lý và lối sống

Đây là nhóm nguyên nhân xuất phát từ chế độ sinh hoạt và thay đổi sinh lý của cơ thể. Cụ thể:

• Sử dụng chất tẩy rửa có thành phần gây dị ứng, kích ứng. Vệ sinh quá kỹ hoặc không sạch sẽ, không thay băng vệ sinh thường xuyên trong kỳ kinh.

• Thụt rửa âm đạo khiến mất cân bằng hệ vi sinh trong âm đạo, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

• Sử dụng đồ lót quá chật, không thấm hút mồ hôi. Khiến vùng kín bị hầm, ẩm ướt, tạo thuận lợi cho vi khuẩn và nấm men sinh sôi.

• Dị ứng với hóa mỹ phẩm hoặc sản phẩm tiếp xúc như nước giặt quần áo, xà phòng, dung dịch vệ sinh, bao cao su, chất bôi trơn hoặc các sản phẩm vệ sinh phụ nữ có hương liệu, cồn. Những chất này có thể gây kích ứng da và ngứa.

• Thay đổi nội tiết tố do mang thai, tiền mãn kinh và mãn kinh. Xảy ra khi nồng độ hormone estrogen giảm, dẫn đến niêm mạc khô, mỏng, dễ xuất hiện tổn thương hoặc kích ứng gây ngứa.

• Lo âu, stress và căng thẳng liên tục trong thời gian dài ảnh hưởng đến hệ miễn dịch. Làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và ngứa vùng kín.

Nguyên nhân bệnh lý

Ngoài nguyên nhân sinh lý, tình trạng ngứa ngáy ở âm đạo còn có thể xuất hiện do những lý do bệnh lý khác. Các vấn đề sức khỏe có thể dẫn đến ngứa vùng âm đạo có thể kể đến như:

• Nhiễm nấm Candida albicans: Là nguyên nhân thường gặp. Nấm Candida phát triển quá mức sẽ gây ngứa dữ dội, khí hư trắng đục, đặc như bã đậu.

• Viêm âm đạo do trùng roi Trichomonas: Gây khí hư có mùi hôi, màu sắc bất thường và ngứa âm đạo.

• Bệnh tình dục (STDs): Các bệnh như sùi mào gà (do HPV), mụn rộp Herpes (do Herpes simplex) cũng sẽ gây ngứa, mụn nước hoặc vết loét ở âm đạo.

• Ký sinh trùng: Rận mu hút máu. Dẫn đến hiện tượng ngứa ngáy, đặc biệt về đêm.

• Bệnh ngoài da vùng kín như lang ben, vảy nến, hắc lào, lichen sclerosus gây ngứa và tổn thương da ở vùng kín.

• Ung thư âm hộ: Mặc dù hiếm gặp, nhưng cần loại trừ sớm nếu ngứa kéo dài không rõ nguyên nhân.

Triệu chứng đi kèm cần lưu ý

Ngoài cảm giác ngứa âm đạo khó chịu, người bệnh còn có thể xuất hiện những triệu chứng đặc hiệu khác của bệnh phụ khoa như:

• Sưng đỏ hoặc phát ban: Da vùng âm đạo bị viêm, đỏ hoặc nổi mẩn.

• Khí hư bất thường: Thay đổi màu sắc (trắng đục, vàng xanh), có mùi hôi khó chịu.

• Đau rát khi tiểu tiện hoặc quan hệ: Cảm giác khó chịu hoặc đau có thể báo hiệu viêm nhiễm.

• Nổi mụn nước hoặc vết loét: Thường liên quan đến các bệnh do virus hoặc vi khuẩn.

Bệnh có nguy hiểm không? Tác hại và hậu quả

Bệnh không nguy hiểm nếu nguyên nhân là do vệ sinh kém hoặc kích ứng nhẹ. Nếu bệnh phụ khoa xảy ra do viêm nhiễm, nấm hoặc bệnh tình dục thì nếu không can thiệp y tế kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Viêm nhiễm lan rộng: Tổn thương niêm mạc âm đạo và các cơ quan sinh sản như gây viêm cổ tử cung.

• Ảnh hưởng đến chức năng sinh sản: Có thể gây vô sinh hoặc khó thụ thai.

• Biến chứng trong thai kỳ: Phụ nữ mang thai nếu không điều trị kịp thời có thể gặp nguy cơ sinh non, sảy thai hoặc lây truyền bệnh cho thai nhi.

• Lây nhiễm cho bạn tình: Nếu không điều trị, bệnh có thể truyền qua đường tình dục.

Xem thêm: Âm đạo nổi hạt nhỏ

Trường hợp nào thì cần thăm khám y tế?

Ngứa ở vùng âm đạo nếu không can thiệp kịp thời có thể gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, mọi người cần thăm khám y tế sớm nhất có thể nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như:

• Tình trạng ngứa liên tục trong thời gian dài (từ một tuần trở lên). Mức độ ngứa không giảm hoặc càng trở nên nặng hơn.

• Có các dấu hiệu bất thường như sưng tấy, chảy máu, mụn nước, vết loét.

• Đau rát dữ dội khi tiểu tiện hoặc quan hệ tình dục.

• Huyết trắng có màu sắc, mùi hôi khác thường.

• Có tiền sử quan hệ tình dục không an toàn hoặc nghi ngờ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục.

• Mẹ bầu bị ngứa vùng kín.

Hướng điều trị cho bệnh nhân thế nào?

Điều trị theo nguyên nhân

Nguyên nhân sinh lý:

• Vệ sinh vùng kín bằng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ hoặc nước ấm. Sử dụng nước ấm hoặc các sản phẩm vệ sinh không chứa xà phòng mạnh, hóa chất gây kích ứng giúp làm sạch mà không làm tổn thương niêm mạc nhạy cảm ở vùng âm đạo.

• Thay đổi loại dung dịch vệ sinh vùng kín phù hợp. Không dùng sản phẩm có hương liệu hoặc cồn. Các sản phẩm chứa hương liệu hoặc cồn có thể gây kích ứng, làm ngứa và viêm nặng hơn nên cần lựa chọn dung dịch vệ sinh dành riêng cho vùng kín, có pH cân bằng.

• Mặc đồ lót cotton thoáng, hút mồ hôi tốt, tránh đồ bó sát.

• Giữ vùng kín khô ráo, tránh gãi để không làm trầy da do gãi.

Nguyên nhân nhiễm nấm hoặc viêm âm đạo:

• Dùng thuốc trị nấm (kem bôi, viên đặt) theo chỉ định bác sĩ. Thuốc kháng nấm giúp tiêu diệt nấm Candida – nguyên nhân phổ biến gây ngứa âm đạo, thường dùng dưới dạng kem bôi hoặc viên đặt âm đạo.

• Điều trị bằng kháng sinh theo phác đồ của bác sĩ để tiêu diệt tác nhân gây bệnh.

• Điều trị bệnh tình dục như sùi mào gà bằng phác đồ chuyên khoa để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa lây lan.

Dị ứng:

• Dùng thuốc trị nấm dạng kem bôi, viên đặt theo chỉ định bác sĩ để tiêu diệt nấm Candida.

• Sử dụng thuốc kháng sinh dạng uống hoặc đặt khi bị viêm do vi khuẩn hoặc trùng roi Viêm âm đạo do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng cần điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc thuốc đặc hiệu theo phác đồ của bác sĩ để tiêu diệt tác nhân gây bệnh.

• Điều trị bệnh tình dục bằng thuốc kháng virus hoặc phác đồ chuyên biệt để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa lây lan.

Những cách hỗ trợ giảm ngứa tại nhà cho chị em

Bên cạnh việc thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, mọi người có thể áp dụng những mẹo dưới đây để cải thiện tình trạng ngứa ngáy khó chịu:

• Chườm lạnh vùng ngoài âm đạo bằng khăn bọc đá lạnh khoảng 3-5 phút. Đây là cách giúp làm dịu vùng da bị ngứa, giảm sưng viêm và cảm giác khó chịu nhanh chóng mà không gây trầy da.

• Ăn sữa chua không đường hoặc bổ sung probiotics. Probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh vật có lợi trong âm đạo, hỗ trợ ngăn ngừa và giảm các triệu chứng ngứa do nấm hoặc vi khuẩn gây ra.

• Tránh quan hệ tình dục trong thời gian ngứa và viêm. Quan hệ khi vùng kín đang bị kích ứng hoặc viêm có thể làm tổn thương niêm mạc, khiến triệu chứng nặng hơn và dễ lây nhiễm cho bạn tình.

Các bước tự chăm sóc tại nhà hiệu quả

Để cải thiện tình trạng ngứa khó chịu, mọi người có thể áp dụng những cách dưới đây:

• Vệ sinh nhẹ nhàng bằng nước ấm hoặc dung dịch dịu nhẹ, không có thành phần gây kích ứng.

• Mặc quần áo rộng rãi, ưu tiên chất liệu vải cotton thoáng khí.

• Tránh dùng sản phẩm chứa hương liệu, cồn hoặc hóa chất gây kích ứng.

• Thay đồ lót thường xuyên, giữ vùng kín luôn khô ráo.

• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.

Biện pháp phòng ngừa bệnh tái phát

Ngứa âm đạo có thể tái phát nếu mọi người không vệ sinh vùng kín cẩn thận. Để giảm thiểu nguy cơ, mọi người nên:

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ nhưng không lạm dụng dung dịch vệ sinh để tránh mất cân bằng môi trường âm đạo.

• Lựa chọn quần lót thoáng khí, phù hợp, tránh mặc đồ bó sát gây bí vùng kín.

• Thực hiện quan hệ tình dục an toàn. Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục.

• Thăm khám và tầm soát bệnh về phụ khoa định kỳ.

• Bổ sung thêm thực phẩm tốt cho hệ miễn dịch như probiotics.

• Quản lý stress hiệu quả bằng kỹ thuật thư giãn, tập thể dục đều đặn.

Ngứa vùng âm đạo bên ngoài là triệu chứng phổ biến nhưng có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nữ giới. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng đúng các biện pháp chăm sóc, điều trị sẽ giúp chị em nhanh chóng cải thiện tình trạng và bảo vệ sức khỏe vùng kín. Không nên chủ quan khi ngứa kéo dài hoặc kèm các dấu hiệu bất thường, cần thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Duy trì vệ sinh đúng cách và lối sống lành mạnh là chìa khóa để phòng tránh ngứa âm đạo tái phát hiệu quả.