Không có kinh nguyệt có rụng trứng không? Thời điểm nên thăm khám

Mối liên hệ giữa kinh nguyệt và rụng trứng

Kinh nguyệt và rụng trứng là hai hiện tượng sinh lý quan trọng, thường diễn ra trong một chu kỳ nội tiết kéo dài khoảng 21–35 ngày. Dù có liên quan mật thiết, nhưng chúng không phải lúc nào cũng xảy ra cùng lúc hoặc cùng tồn tại.

Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu âm đạo định kỳ khi lớp niêm mạc tử cung bong ra do không có trứng được thụ tinh. Đây là dấu hiệu cho thấy chu kỳ trước đó đã kết thúc và chuẩn bị bước sang một chu kỳ mới.

Rụng trứng là quá trình buồng trứng (buồng noãn/nang trứng) phóng thích một trứng trưởng thành vào giữa chu kỳ, thường vào khoảng ngày thứ 14 nếu chu kỳ kéo dài 28 ngày. Trứng này di chuyển vào ống dẫn trứng, nơi nó chờ được thụ tinh. Nếu không có sự thụ tinh, nồng độ progesterone sẽ giảm, niêm mạc tử cung bong ra và dẫn đến kinh nguyệt.

Điều quan trọng cần lưu ý là: không phải cứ có kinh nguyệt là chắc chắn có rụng trứng. Cũng như hiện tượng không có kinh nguyệt (vô kinh) không đồng nghĩa tuyệt đối với việc không rụng trứng.

Có những trường hợp rụng trứng xảy ra mà không kèm kinh nguyệt (vô kinh tiềm ẩn). Ngược lại, cũng có trường hợp có hiện tượng giống như kinh nguyệt nhưng thực chất không có sự phóng noãn (kinh nguyệt không rụng trứng).

Hiện tượng rụng trứng khi không có kinh nguyệt

Không có kinh nguyệt có rụng trứng không?

Câu trả lời là CÓ, nhưng đây là tình huống không phổ biến và chỉ xảy ra trong một số trường hợp đặc biệt, thường là mang tính tạm thời:

• Phụ nữ đang cho con bú hoàn toàn: Hormone prolactin sản xuất trong giai đoạn này có tác dụng ức chế rụng trứng và kinh nguyệt. Tuy nhiên, sự ức chế này không phải lúc nào cũng tuyệt đối. Một số phụ nữ có thể có một chu kỳ rụng trứng bất ngờ trước khi có lại kỳ kinh đầu tiên sau sinh.

• Phụ nữ đang trong giai đoạn phục hồi sau vô kinh: Ở những người bị mất kinh do sụt cân quá mức hoặc căng thẳng (vô kinh vùng dưới đồi), khi cơ thể bắt đầu phục hồi, có thể xảy ra hiện tượng rụng trứng trước khi niêm mạc tử cung đủ dày để tạo ra kỳ kinh đầu tiên.

• Một số trường hợp bệnh lý hiếm gặp: Các tình trạng như sẹo dính buồng tử cung (Hội chứng Asherman) có thể khiến trứng vẫn rụng nhưng máu kinh không thể thoát ra ngoài, gây vô kinh thứ phát.

Xem thêm: Kinh nguyệt bất thường

Ngược lại, các trường hợp sau đây là ví dụ của việc KHÔNG RỤNG TRỨNG, dẫn đến không có kinh nguyệt:

• Sử dụng thuốc tránh thai nội tiết: Mục tiêu chính của các loại thuốc này là ngăn cản sự rụng trứng.

• Luyện tập thể thao quá sức hoặc sụt cân quá mức: Tình trạng này gây ức chế tín hiệu từ não bộ đến buồng trứng, làm ngừng cả quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.

• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) nặng hoặc Suy buồng trứng sớm: Đây là các tình trạng bệnh lý mà sự rụng trứng không xảy ra hoặc xảy ra rất không thường xuyên.

Xem thêm: 4 tháng không có kinh nguyệt có sao không?

Các dấu hiệu nhận biết rụng trứng khi không có kinh nguyệt

Nếu không có kinh nguyệt đều nhưng vẫn muốn biết liệu mình có rụng trứng không, có thể quan sát các dấu hiệu sau:

• Dịch nhầy cổ tử cung thay đổi: Dịch tiết âm đạo sẽ trở nên trong suốt, dai như lòng trắng trứng gà khi rụng trứng sắp xảy ra. Đây là dấu hiệu cổ tử cung đang chuẩn bị đón tinh trùng.

• Đau âm ỉ vùng bụng dưới: Một số phụ nữ cảm thấy nhói nhẹ hoặc đau một bên bụng dưới vào thời điểm trứng rụng.

• Ham muốn tình dục tăng lên: Thường xảy ra gần thời điểm rụng trứng do ảnh hưởng của nội tiết tố.

• Thân nhiệt cơ bản tăng nhẹ: Sau khi rụng trứng, hormone progesterone làm nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ khoảng 0,3–0,5 độ C.

• Sử dụng que thử rụng trứng: Que thử LH giúp phát hiện sự tăng vọt của hormone luteinizing, là dấu hiệu rõ ràng của rụng trứng sắp xảy ra.

Nguyên nhân phổ biến gây không có kinh nguyệt nhưng vẫn rụng trứng

Căng thẳng kéo dài và stress

Tâm lý căng thẳng ảnh hưởng đến vùng dưới đồi – bộ phận điều hòa hormone sinh sản. Khi stress hoặc căng thẳng kéo dài, nồng độ hormone dễ bị rối loạn, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt có thể bị gián đoạn. Tuy nhiên, rụng trứng vẫn có thể xảy ra không đều hoặc bất ngờ trong một số chu kỳ kinh nguyệt.

Tập thể dục quá mức

Phụ nữ luyện tập thể dục cường độ cao hoặc người béo phì giảm cân quá mức có thể mất kinh tạm thời do giảm lượng mỡ cơ thể và estrogen. Dù vậy, nang trứng vẫn có thể hoạt động trong một số thời điểm và phóng noãn không theo quy luật.

Sử dụng thuốc tránh thai hoặc thuốc nội tiết khác

Việc sử dụng thuốc tránh thai, thuốc điều trị nội tiết hoặc các loại thuốc ức chế hormone có thể làm ngừng kinh nguyệt. Tuy nhiên, sau khi ngừng thuốc, có thể xảy ra rụng trứng trước khi chu kỳ kinh được khôi phục ổn định.

Phụ nữ trong giai đoạn cho con bú

Trong giai đoạn cho con bú, hormone prolactin tăng cao làm ức chế trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng. Điều này khiến kinh nguyệt chưa trở lại, nhưng vẫn có khoảng 5–10% phụ nữ có rụng trứng dù chưa có kinh.

Hội chứng buồng trứng đa nang nhẹ (PCOS)

PCOS là bệnh lý liên quan rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc trưng bởi rối loạn rụng trứng và mất cân bằng hormone, đặc biệt là tăng hormone nam (androgen).

Người mắc PCOS thường có kinh nguyệt không đều, khó rụng trứng, kèm theo triệu chứng như rậm lông, mụn trứng cá, tăng cân. Nguyên nhân chưa rõ ràng nhưng có liên quan đến yếu tố di truyền và kháng insulin. Phụ nữ béo phì có nguy cơ cao hơn, tuy nhiên PCOS vẫn có thể xảy ra ở người cân nặng bình thường.

PCOS nhẹ có thể gây kinh nguyệt không đều, thậm chí mất kinh vài tháng. Tuy nhiên, vẫn có những chu kỳ rụng trứng xảy ra ngẫu nhiên, dù không thường xuyên. Điều này giải thích vì sao nhiều người mắc PCOS vẫn có thể mang thai tự nhiên.

Xem thêm: Kinh nguyệt kéo dài 7 ngày có sao không?

Không có kinh nguyệt thì trứng có rụng không? Trường hợp không rụng trứng

Một số tình trạng bệnh lý hoặc thay đổi sinh lý khiến cả rụng trứng và kinh nguyệt đều ngừng:

• Vô kinh nguyên phát: Xảy ra khi một phụ nữ chưa từng có kinh nguyệt trước tuổi 16. Nguyên nhân có thể do rối loạn bẩm sinh ở cơ quan sinh sản hoặc hệ thống nội tiết.

• Suy buồng trứng sớm (POI): Buồng trứng mất chức năng sớm hơn bình thường (trước tuổi 40), khiến chu kỳ dừng lại và ngừng phóng noãn.

• Mãn kinh và tiền mãn kinh: Là giai đoạn sinh lý tự nhiên khi hoạt động buồng trứng suy giảm theo tuổi tác, khiến mất kinh và ngừng rụng trứng.

• PCOS nặng: Trong trường hợp nặng, nồng độ hormone nam cao khiến trứng không thể trưởng thành và rụng, dẫn đến vô kinh kéo dài.

• Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc điều trị ung thư, thuốc ảnh hưởng đến tuyến yên hoặc vùng dưới đồi có thể ức chế hoàn toàn hoạt động rụng trứng.

Những tình trạng này cần được xác định rõ qua xét nghiệm và thăm khám chuyên khoa nếu bạn đang có kế hoạch sinh con hoặc nghi ngờ có vấn đề nội tiết.

Khi nào cần đi khám bác sĩ và làm xét nghiệm để đánh giá rụng trứng và kinh nguyệt?

Mọi người nên thăm khám nếu xuất hiện các vấn đề như:

• Mất kinh liên tục từ 3 tháng trở lên và không phải do mang thai.
• Có dấu hiệu thay đổi nội tiết như tăng cân, rụng tóc, nổi mụn trứng cá, khô âm đạo, mất ham muốn.
• Kinh nguyệt không đều kèm theo nghi ngờ không rụng trứng.
• Có mong muốn mang thai nhưng không thành công sau 6–12 tháng quan hệ đều đặn không dùng biện pháp tránh thai.

Các xét nghiệm bác sĩ có thể chỉ định:

• Siêu âm buồng trứng và tử cung để đánh giá cấu trúc và sự phát triển của nang noãn.

• Xét nghiệm nội tiết tố bao gồm FSH, LH, estradiol, prolactin, testosterone, AMH.

• Xét nghiệm tuyến giáp để loại trừ ảnh hưởng của rối loạn chức năng tuyến giáp đến chu kỳ.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) nếu nghi ngờ u tuyến yên hoặc tổn thương vùng dưới đồi.

Phòng tránh và quản lý tình trạng mất kinh đồng thời vẫn cần theo dõi rụng trứng

Để bảo vệ sức khỏe sinh sản và hỗ trợ rụng trứng diễn ra đều đặn, bạn nên:

• Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng, không bỏ bữa và tránh ăn kiêng nghiêm ngặt.

• Luyện tập thể thao hợp lý, duy trì vận động đều đặn mà không quá sức.

• Ngủ đủ giấc và kiểm soát stress, thông qua thiền, yoga, hoặc các hoạt động thư giãn.

• Ghi chú theo dõi chu kỳ bằng ứng dụng hoặc sổ tay để nhận biết các bất thường.

• Không tự ý dùng thuốc nội tiết, luôn hỏi ý kiến bác sĩ nếu cần can thiệp điều trị.

• Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu bạn đang lập kế hoạch mang thai.

Nếu không có kinh nguyệt thì có rụng trứng không? Không có kinh nguyệt không hẳn là không rụng trứng. Trong một số trường hợp, trứng vẫn rụng mà không gây ra kinh nguyệt, và ngược lại, có thể có kinh nguyệt nhưng không có rụng trứng. Việc theo dõi dấu hiệu cơ thể và khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm bất thường. Nếu đang mong con hoặc nghi ngờ rối loạn nội tiết hoặc mãn kinh sớm hơn so với bình thường, bạn nên gặp bác sĩ để được tư vấn kịp thời và chăm sóc sức khỏe hiệu quả.

Xem thêm:

• Mất kinh nguyệt 1 năm có sao không?
• 1 tháng không có kinh nguyệt có sao không?
• Hết kinh nguyệt trong 3 ngày có sao không?