Hiện tượng ra máu sau mãn kinh: Nguyên nhân và cách điều trị

Ra máu sau mãn kinh là gì?

Đây là hiện tượng chảy máu âm đạo bất thường sau khi đã mãn kinh. Trên thực tế, một người được xác định mãn kinh nghĩa là không thể có kinh nguyệt trở lại. Vậy nên mọi tình trạng ra máu âm đạo đều được xem là dấu hiệu nguy hiểm và cần được đánh giá y tế sớm.

Một số chị em băn khoăn rằng liệu “mãn kinh 3 năm có kinh lại” và “có kinh sau 2 năm mãn kinh” có bình thường hay không. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế khẳng định đây là những trường hợp ra máu âm đạo bất thường mà không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.

Hiện tượng ra máu sau mãn kinh nguy hiểm không?

Ra máu sau mãn kinh có thể nguy hiểm nếu liên quan đến các nguyên nhân nghiêm trọng gây chảy máu âm đạo. Chẳng hạn như do nhiễm trùng nặng hoặc ung thư nội mạc tử cung. Những trường hợp này cần được chẩn đoán và can thiệp chữa trị sớm để hạn chế các biến chứng có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể.

Vậy nên, dù chỉ là ra máu nhẹ hoặc lấm tấm sau khi đã mãn kinh thì cần phải thăm khám bác sĩ ngay lập tức. Tình trạng này không được xem là kinh nguyệt trở lại sau mãn kinh mà là hiện tượng bất thường liên quan đến sức khỏe phụ khoa.

Nguyên nhân mãn kinh nhưng vẫn ra máu

Chảy máu sau mãn kinh luôn được coi là một dấu hiệu bất thường cần được điều tra y tế ngay lập tức. Cách tiếp cận của bác sĩ là phải ưu tiên loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm nhất trước khi kết luận đó là do các vấn đề lành tính. Các nguyên nhân được sắp xếp theo mức độ nghiêm trọng cần loại trừ như sau:

1. Ung thư nội mạc tử cung

Đây là nguyên nhân đáng lo ngại nhất và phải được loại trừ đầu tiên. Khoảng 90% phụ nữ bị ung thư nội mạc tử cung có triệu chứng ra máu sau mãn kinh. Vì vậy, bất kỳ tình trạng chảy máu nào cũng phải được xem là dấu hiệu tiềm tàng của ung thư cho đến khi được chẩn đoán rõ ràng.

Các yếu tố nguy cơ bao gồm béo phì, đái tháo đường, mãn kinh muộn và sử dụng liệu pháp estrogen không có progestin bảo vệ.

2. Tăng sản nội mạc tử cung

Đây là tình trạng lớp niêm mạc tử cung dày lên bất thường, được coi là một tổn thương tiền ung thư. Nếu không được điều trị, một số dạng tăng sản (đặc biệt là tăng sản không điển hình) có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư nội mạc tử cung.

3. Teo niêm mạc tử cung và âm đạo

Đây là nguyên nhân lành tính phổ biến nhất. Niêm mạc tử cung và thành âm đạo trở nên mỏng, khô và rất dễ tổn thương do thiếu hụt estrogen sau mãn kinh. Chỉ cần một va chạm nhẹ cũng có thể gây chảy máu. Chẳng hạn như khi bạn quan hệ tình dục hoặc vệ sinh cá nhân vùng kín mạnh tay.

4. Polyp cổ tử cung hoặc nội mạc tử cung

Đây là những khối u lành tính phát triển từ niêm mạc. Mặc dù phần lớn polyp là lành tính nhưng chúng vẫn có thể gây chảy máu và cần được loại bỏ.

5. U xơ tử cung

Đây là khối u lành tính phát triển từ lớp cơ tử cung. Các khối u này nếu có kích thước lớn sẽ gây chèn ép, đau bụng dưới hoặc làm chảy máu bất thường ở phụ nữ sau mãn kinh.

Mặc dù bản chất của u xơ là lành tính như vẫn cần được bác sĩ đánh giá để chẩn đoán loại trừ các nguy cơ u ác tính, như sarcoma tử cung.

6. Nhiễm trùng âm đạo hoặc tử cung

Mặc dù ít phổ biến hơn teo nội mạc hay polyp nhưng viêm phụ khoa và nhiễm trùng vẫn có thể gây chảy máu sau mãn kinh. Nhiễm trùng thường do vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc nấm gây ra. Chúng làm viêm âm đạo, gây khô rát, ngứa ngáy, có mùi hôi và tiết dịch âm đạo bất thường kèm theo chảy máu nhẹ.

Nhiễm trùng cũng có thể gây viêm nội mạc tử cung. Đặc biệt là sau khi can thiệp y khoa như nạo buồng tử cung, đặt dụng cụ tử cung, hoặc do nhiễm trùng đường sinh dục lan rộng.

7. Tác dụng phụ của thuốc

Nguyên nhân này có thể xảy ra ở những phụ nữ đang sử dụng một số loại thuốc có ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung hoặc quá trình đông máu. Trong đó bao gồm các loại thuốc như liệu pháp hormone thay thế (HRT) hoặc thuốc chống đông máu.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ ngay khi gặp tình trạng chảy máu âm đạo sau mãn kinh. Điều này là cần thiết ngay cả khi bạn chảy máu sau khi đã hoàn toàn mãn kinh 2 năm hoặc 3 năm.

Dù chỉ ra máu 1 lần, ra máu lấm tấm, vài vệt máu nhẹ, hoặc chảy một ít máu sau quan hệ tình dục thì đều là những dấu hiệu bất thường không nên bỏ qua.

Ngoài ra còn có một số dấu hiệu đi kèm khác mà bạn cần chú ý thăm khám với bác sĩ:

• Ra dịch âm đạo có máu hoặc màu nâu sẫm.
• Đau bụng dưới bất thường.
• Mệt mỏi, sụt cân.
• Rối loạn kinh nguyệt kéo dài trước khi mãn kinh.

Việc thăm khám sớm sẽ giúp xác định nguyên nhân lành tính hay nghiêm trọng. Từ đó có hướng can thiệp y tế kịp thời nếu cần thiết.

Xem thêm: Mãn kinh có quan hệ được không?

Cách chẩn đoán xác định nguyên nhân ra máu sau mãn kinh

Để có hướng chữa trị hiệu quả cần chẩn đoán đúng nguyên nhân gây chảy máu bất thường. Ngoài việc khai thác tiền sử bệnh và khám phụ khoa, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thêm siêu âm đầu dò âm đạo để đánh giá độ dày nội mạc tử cung.

• Nếu thành nội mạc ≤ 4mm và không có bất thường rõ: Nguy cơ ung thư < 1%.
• Nếu lớp nội mạc > 4mm, có yếu tố nguy cơ hoặc có bất thường: Cần sinh thiết nội mạc tử cung để kiểm tra tế bào học nhằm loại trừ ung thư.

Trong một số trường cụ thể, nội soi buồng tử cung sẽ được thực hiện để quan sát trực tiếp bên trong tử cung để phát hiện các tổn thương sâu.

Hướng điều trị hiện tượng ra máu sau mãn kinh

Việc chữa trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây chảy máu. Cụ thể đối với một số nguyên nhân phổ biến như sau:

• Ung thư nội mạc tử cung: Hướng điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tử cung cùng buồng trứng và ống dẫn trứng. Tùy giai đoạn và yếu tố nguy cơ mà có thể cần xạ trị, hóa trị hoặc điều trị hormone bổ sung.
• Tăng sản nội mạc tử cung: Nếu là tăng sản không có tế bào bất thường, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội tiết dạng uống hoặc đặt trong tử cung. Trường hợp có nguy cơ ung thư cao hơn có thể cần phẫu thuật cắt tử cung (nếu không còn nhu cầu sinh con) hoặc cần theo dõi điều trị nội tiết tích cực (nếu muốn bảo tồn tử cung).
• Teo niêm mạc tử cung và âm đạo: Chủ yếu cần bổ sung estrogen để phục hồi độ dày niêm mạc, giảm khô rát và ngăn chảy máu, thường sử dụng estrogen dạng kem, viên đặt hoặc vòng âm đạo chứa hormone. Ngoài ra, có thể sử dụng thêm các sản phẩm dưỡng ẩm âm đạo để tăng hiệu quả điều trị.
• Polyp: Hầu hết các polyp đều được cắt bỏ qua nội soi buồng tử cung và chấm dứt tình trạng chảy máu. Sau đó, mô polyp sẽ được xét nghiệm để xác định bản chất là lành tính hay có dấu hiệu bất thường để có hướng chữa trị tiếp theo (nếu cần).
• U xơ tử cung: Nếu u xơ nhỏ và không có dấu hiệu nghi ngờ, có thể chỉ cần theo dõi định kỳ. Nếu u lớn gây đau, chảy máu kéo dài hoặc nghi ngờ tiến triển ác tính thì cần phẫu thuật bóc u hoặc cắt tử cung.
• Nhiễm trùng âm đạo hoặc tử cung: Việc chữa trị phụ thuộc vào tác nhân gây nhiễm trùng, thường bao gồm thuốc kháng sinh hoặc kháng nấm. Bác sĩ có thể phối hợp thêm điều trị với estrogen để phục hồi niêm mạc và ngăn ngừa chảy máu tái phát nếu có teo niêm mạc.

Nhìn chung, hiện tượng ra máu sau mãn kinh là một vấn đề sức khỏe không nên được xem nhẹ. Dù là chỉ máu chỉ 1 lần duy nhất, chảy vài giọt máu hoặc ngay cả khi không đi kèm triệu chứng bất thường khác thì cần phải kiểm tra y tế ngay lập tức. Bởi đây có thể là dấu hiệu của những bệnh lý nguy hiểm như ung thư.

Xem thêm: Phụ nữ mãn kinh còn ham muốn không?