Cách tính chu kỳ kinh nguyệt và ngày rụng trứng dễ hiểu, dễ thực hiện

Mục đích của việc tính chu kỳ kinh nguyệt

Việc tạo ra một bảng theo dõi chu kỳ kinh nguyệt chính là giải pháp tốt nhất giúp bạn nắm rõ khả năng sinh sản của mình. Bảng này có thể xem như một quyển “lịch kinh nguyệt” – là nơi bạn dễ dàng theo dõi sức khỏe sinh sản và xác định thời điểm rụng trứng. Qua đó giúp hiểu rõ hơn về cơ thể mình cũng như có sự chủ động trong kế hoạch mang thai hoặc tránh thai tự nhiên.

Vòng tuần hoàn của chu kỳ kinh nguyệt là quá trình sinh học xảy ra đều đặn mỗi tháng. Khi quá trình này bị gián đoạn hoặc có vấn đề (về độ dài chu kỳ hoặc khoảng cách khác biệt quá lớn giữa các chu kỳ) có thể báo hiệu sớm những vấn đề kinh nguyệt bất thường như rong kinh, vô kinh hoặc kinh thưa.

Mặc dù không phải tất cả trường hợp bất thường kinh nguyệt đều đáng lo ngại, nhưng nếu diễn ra thường xuyên thì cần phải thăm khám với bác sĩ ngay. Điều này nhằm có hướng điều trị kịp thời để đảm bảo sức khỏe tổng thể và khả năng sinh sản trong tương lai.

Việc thực hiện cách tính chu kỳ kinh nguyệt đều đặn mỗi tháng cũng giúp chuẩn bị tốt hơn cho các hoạt động thường ngày. Đặc biệt là trong những ngày hành kinh khi bạn cần chăm sóc sức khỏe cũng như tránh những vấn đề tâm lý, cảm xúc có thể ảnh hưởng đến đời sống.

Hướng dẫn cách tính chu kỳ kinh nguyệt (vòng kinh nguyệt)

Một chu kỳ kinh nguyệt luôn trải qua 4 giai đoạn gồm: hành kinh, nang noãn, rụng trứng và hoàng thể. Trong đó, mấu chốt để tính chu kỳ là dựa vào thời gian hành kinh.

Hành kinh là giai đoạn bắt đầu của một chu kỳ kinh nguyệt – là thời điểm mà bạn sẽ gặp hiện tượng chảy máu kinh. Giai đoạn này thường kéo dài khoảng 5 ngày kể từ ngày bắt đầu chu kỳ, sau đó máu kinh sẽ ngưng và ở những giai đoạn sau đó hoàn toàn không chảy máu.

Có thể hiểu, cho đến hết ngày ngay trước khi xảy ra hiện tượng chảy máu kinh lần nữa (ngày bắt đầu chu kỳ tiếp theo) chính là ngày kết thúc của chu kỳ kinh nguyệt hiện tại.

Vậy nên cách tính kỳ kinh nguyệt thường được sử dụng chính là dựa vào mốc thời gian xảy ra hiện tượng chảy máu kinh đầu tiên của mỗi chu kỳ.

Ví dụ cách tính chu kỳ kinh nguyệt như sau:

Nếu ngày đầu tiên ra máu kinh của bạn là 1/5 → ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt. Sau đó tiếp tục chảy máu kinh và dừng hẳn sau một khoảng thời gian nhất định.

Và ngày xuất hiện máu kinh trở lại là ngày 29/5 → ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt kế tiếp.

Từ đó có thể suy ra, ngày cuối cùng của chu kỳ kinh nguyệt là 28/5 → độ dài chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày (tính từ 1/5 đến hết 28/5).

Cách tính ngày kinh nguyệt này rất thông dụng và có thể được áp dụng với hầu hết mọi phụ nữ. Nếu độ dài mỗi chu kỳ có chênh lệch 1 – 2 ngày được xem là không đáng kể. Chẳng hạn như khi độ dài các chu kỳ liên tiếp là 29, 28, 32 thì vẫn có thể áp dụng bình thường.

Chu kỳ kinh nguyệt thế nào là bất thường?

Trên thực tế, không có bất cứ phụ nữ nào trải qua tất cả chu kỳ kinh nguyệt kéo dài giống nhau trong suốt cuộc đời. Các chu kỳ diễn ra liên tục và có thời gian chênh lệch không đáng kể, chẳng hạn kỳ hiện tại là 28 ngày và kỳ tiếp theo có thể là 29 ngày.

Bạn cần chú ý thăm khám với bác sĩ phụ khoa ngay nếu xảy ra những trường rối loạn kinh nguyệt sau:

• Chu kỳ quá ngắn hoặc quá dài kéo dài nhiều tháng, thường là ngắn dưới 24 ngày hoặc dài trên 35 ngày. Ví dụ: tháng nào cũng chỉ 18 – 20 ngày hoặc hơn 40 ngày mới có kinh.
• Chênh lệch giữa các chu kỳ quá lớn trên 7 – 10 ngày mỗi tháng. Ví dụ: tháng trước là 28 ngày, tháng sau lại 40 ngày, rồi lại 25 ngày.
• Không có kinh trên 3 tháng liên tiếp (vô kinh). Dù không mang thai nhưng bạn vẫn không có kinh trên 90 ngày.
• Chu kỳ kèm theo các triệu chứng bất thường như đau bụng dữ dội, mất máu nhiều, máu có mùi hôi, mệt mỏi kéo dài. Giai đoạn hành kinh kéo dài quá 7 ngày hoặc máu kinh ra liên tục phải thay băng liên tục mỗi giờ.

Việc theo dõi thường xuyên là cách nhận biết chu kỳ kinh nguyệt có đều hay không, cũng như hỗ trợ phát hiện sớm các bất thường kinh nguyệt.

Khi có một trong các dấu hiệu trên, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa để được kiểm tra nội tiết, siêu âm và tư vấn nguyên nhân cụ thể. Tránh để lâu ngày có thể ảnh hưởng sức khỏe sinh sản, thậm chí có thể dẫn đến vô sinh/hiếm muộn.

Cách tính ngày rụng trứng và cửa sổ thụ thai theo chu kỳ kinh nguyệt

Phương pháp lịch (hay Ogino-Knaus) là phương pháp tính ngày rụng trứng theo chu kỳ kinh nguyệt phổ biến nhất hiện nay. Đây cũng là một trong các phương pháp tránh thai tự nhiên được WHO công nhận, thông qua việc theo dõi độ dài chu kỳ kinh nguyệt của ít nhất 6 chu kỳ gần nhất [1].

Bạn có thể dựa vào phương pháp lịch để xác định khoảng thời gian rụng trứng và từ đó tính ra “cửa sổ thụ thai” – là thời điểm dễ có thai nhất trong chu kỳ kinh nguyệt. Qua đó bạn dễ dàng lựa chọn thời điểm thụ thai thích hợp. Hoặc cần sử dụng biện pháp an toàn hay tránh quan hệ tình dục trong thời gian này nếu không muốn mang thai.

Cách tính áp dụng với chu kỳ kinh nguyệt đều đặn

• Bước 1: Ghi chép độ dài chu kỳ kinh nguyệt trong ít nhất 6 chu kỳ gần nhất
• Bước 2: Tính ngày có khả năng rụng trứng = Độ dài của một chu kỳ – 14
• Bước 3: Tính cửa sổ thụ thai = từ (ngày rụng trứng – 5) đến (ngày rụng trứng + 1)

Ví dụ: Nếu độ dài trung bình của chu kỳ kinh nguyệt trong ít nhất 6 chu kỳ gần nhất đều đặn là 28 ngày:

• Ngày rụng trứng ước tính = 28 – 14 = 14 → ngày 14 có khả năng rụng trứng cao nhất.
• Cửa sổ thụ thai = từ ngày 9 đến ngày 15 → khoảng thời gian từ ngày 9 – 15 trong chu kỳ có xác suất mang thai rất cao.

Bạn có thể tham khảo bảng tính ngày rụng trứng và cửa sổ thụ thai của một số chu kỳ kinh nguyệt phổ biến như sau.

Bảng tính chu kỳ kinh nguyệt tham khảo

WHO cũng khuyến cáo rằng phương pháp lịch có thể kém chính xác nếu chu kỳ kinh nguyệt thay đổi đột ngột bởi một số yếu tố như stress, thuốc hoặc bệnh lý. Vậy nên kết quả từ cách tính trên chỉ mang tính ước lượng và kết quả không thể áp dụng đối với mọi trường hợp.

Để chính xác hơn, bạn có thể kết hợp thêm các phương pháp nhận biết ngày rụng trứng khác. Chẳng hạn như đo tăng thân nhiệt, quan sát dịch nhầy cổ tử cung hoặc sử dụng que thử rụng trứng.

Cách tính áp dụng với chu kỳ kinh nguyệt không đều

Cách này áp dụng khi các chu kỳ có độ dài không đều nhau nhưng phải nằm trong giới hạn bình thường (24 – 38 ngày).

• Bước 1: Ghi lại độ dài của ít nhất 6 chu kỳ gần nhất
• Bước 2: Xác định độ dài chu kỳ ngắn nhất và chu kỳ dài nhất
• Bước 3: Xác định cửa sổ thụ thai = từ (chu kỳ ngắn nhất – 18) đến (chu kỳ dài nhất – 11)

Ví dụ: Nếu bạn có 6 chu kỳ kinh nguyệt liên tiếp với độ dài là 27, 29, 26, 31, 28, 30 ngày.

• Độ dài chu kỳ ngắn nhất = 26 ngày.
• Độ dài chu kỳ dài nhất = 31 ngày.
• Ngày bắt đầu cửa sổ thụ thai = 26 – 18 = 8 → ngày thứ 8.
• Ngày kết thúc cửa sổ thụ thai = 31 – 11 = 20 → ngày thứ 20.
• Cửa sổ thụ thai: từ ngày thứ 8 đến ngày thứ 20 của chu kỳ kinh nguyệt.

Đối với trường hợp chu kỳ không đều này, nếu muốn tránh thai thì bạn cần kiêng quan hệ tình dục hoặc dùng biện pháp bảo vệ trong toàn bộ thời gian cửa sổ thụ thai.

Những vấn đề chị em băn khoăn khi tính chu kỳ kinh nguyệt

Chu kỳ kinh nguyệt tính từ ngày nào?

Một chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày bắt đầu chảy máu kinh cho đến ngày ngay trước khi có máu kinh lần tiếp theo. Nếu bạn bắt đầu có kinh vào ngày 1/4 và kỳ kinh sau đến vào ngày 29/4 thì chu kỳ kinh nguyệt của bạn kéo dài 28 ngày.

Chu kỳ kinh nguyệt tính ngày âm hay dương?

Chu kỳ kinh nguyệt được tính theo ngày dương vì đây là loại lịch dùng phổ biến trong y học và chăm sóc sức khỏe. Một số người có thói quen ghi nhớ chu kỳ kinh theo lịch âm. Tuy nhiên, để tính toán ngày rụng trứng, cửa sổ thụ thai hay theo dõi sức khỏe sinh sản thì luôn dùng lịch dương.

Xem thêm: Chu kỳ kinh nguyệt an toàn

Có cách tính chu kỳ kinh nguyệt để sinh con gái không?

Hiện tại vẫn chưa có nghiên cứu nào cho thấy khả năng thụ thai sinh ra bé gái hoặc bé trai phụ thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt. Vậy nên hoàn toàn không có cách tính sinh con gái theo chu kỳ kinh nguyệt.

Việc sinh bé gái hay bé trai hoàn toàn phụ thuộc vào tinh trùng của người cha tại thời điểm thụ tinh. Vì trừng của mẹ luôn mang nhiễm sắc thể X, nếu tinh trùng mang nhiễm sắc thể X sẽ sinh bé gái, còn Y thì sinh bé trai.

Bất kể là con trai hay con gái thì đều xứng đáng được yêu thương cũng như được tạo điều tạo điều kiện học tập và phát triển đầy đủ.

Cách nhận biết chu kỳ kinh nguyệt như thế nào?

Cách nhận biết dễ nhất là ghi nhớ ngày đầu tiên thấy máu kinh – là ngày bắt đầu chu kỳ. Bên cạnh đó, cũng có một số dấu hiệu báo hiệu kỳ kinh mới sắp đến như căng tức ngực, đau hoặc căng tức vùng bụng dưới, thay đổi tâm trạng, dễ cáu gắt, thèm ăn hoặc thay đổi vị giác.

Một số người có thể bị đau lưng dưới, đau mỏi toàn thân, đau đầu nhẹ. Đồng thời, do thay đổi nội tiết tố nên dịch âm đạo có thể đặc lại, dính và có màu trắng đục như kem trong những ngày trước kỳ kinh.

Bạn nên lưu ý rằng: Nếu dịch âm đạo chuyển sang màu vàng, xanh, có mùi hôi, hoặc gây ngứa rát thì cần khám phụ khoa ngay lập tức. Vì đây không phải là dấu hiệu tiền kinh nguyệt bình thường mà là những triệu chứng của nhiễm trùng.

Lời kết

Như vậy DIAG đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc theo dõi và cách tính chu kỳ kinh nguyệt. Tính chu kỳ kinh, ngày rụng trứng và cửa sổ thụ thai là giải pháp tốt nhất để đảm bảo sức khỏe sinh sản luôn ổn định. Đồng thời giúp bạn chủ động hơn trong việc lên kế hoạch mang thai cũng như tránh thai phù hợp.

Nguồn tài liệu tham khảo:

[1] Tài liệu “Family Planning: A Global Handbook for Providers” (Sổ tay toàn cầu về kế hoạch hóa gia đình).