Đa nang buồng trứng có thai tự nhiên được không?

Bị đa nang buồng trứng có thai tự nhiên được không?

Rất nhiều phụ nữ tự hỏi bị đa nang buồng trứng có thai được không. Câu trả lời là CÓ THỂ, nhưng khó mang thai hơn so với phụ nữ bình thường. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là tình trạng rối loạn nội tiết, dẫn tới buồng trứng không phóng noãn đều đặn. Vì vậy, chu kỳ rụng trứng không ổn định, làm giảm cơ hội thụ thai tự nhiên.

Tuy nhiên, nhiều chị em vẫn có kinh nguyệt, rụng trứng và mang thai tự nhiên. Thay đổi lối sống như kiểm soát cân nặng, tập luyện đều đặn, ăn uống cân đối có thể cải thiện tần suất rụng trứng và tăng cơ hội. Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc hỗ trợ rụng trứng (như clomiphene citrate) có thể giúp tăng cơ hội thụ thai thông qua giao hợp tự nhiên, đây là một trong những phương pháp hỗ trợ sinh sản bước đầu.

Xét nghiệm đánh giá sức khỏe sinh sản nữ giới

• Đánh giá chức năng hoạt động của hormone sinh dục
• Phát hiện các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn, kinh nguyệt
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Sự ảnh hưởng của đa nang buồng trứng đến khả năng sinh sản

PCOS ảnh hưởng đến khả năng sinh sản qua các cơ chế chính sau:

Rối loạn phóng noãn

Hội chứng đa nang buồng trứng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình rụng trứng. Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang thường bị rối loạn phóng noãn (rụng trứng không đều) hoặc thậm chí là vô phóng noãn (không rụng trứng), khiến trứng không trưởng thành đúng chu kỳ và không thể rụng để thụ tinh.

Theo thông tin từ Trường Cao đẳng Sản phụ khoa (ACOG), PCOS là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nữ giới. Ước tính có khoảng 70-80% phụ nữ mắc PCOS gặp phải tình trạng vô sinh do rối loạn hoặc không rụng trứng.

Kháng insulin và thừa cân

Phần lớn phụ nữ bị đa nang buồng trứng có tình trạng kháng insulin, tức là cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả. Điều này dẫn đến lượng insulin trong máu tăng cao (tăng insulin máu), làm kích thích buồng trứng sản xuất nhiều hormone androgen (hormone nam) – một trong những nguyên nhân chính khiến nang trứng khó phát triển và rụng trứng bị rối loạn.

Ngoài ra, tình trạng kháng insulin còn gây tăng cân, béo phì, đặc biệt là tích mỡ vùng bụng, càng làm trầm trọng thêm các rối loạn nội tiết. Đây là vòng luẩn quẩn khiến phụ nữ mắc PCOS khó thụ thai tự nhiên hơn.

Rối loạn nội tiết tố

Một đặc điểm nổi bật của hội chứng đa nang là tình trạng tăng hormone nam (đặc biệt là testosterone), vượt ngưỡng bình thường ở phụ nữ. Khi nồng độ testosterone quá cao, nang trứng sẽ phát triển bất thường, không trưởng thành đầy đủ hoặc không vỡ ra để giải phóng trứng.

Đồng thời, lớp nội mạc tử cung (nơi phôi làm tổ sau khi thụ tinh) cũng dễ bị ảnh hưởng, khiến tử cung không ở trạng thái tốt nhất để đón nhận trứng đã thụ tinh. Sự mất cân bằng nội tiết tố này khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều, từ đó làm giảm khả năng mang thai tự nhiên của người phụ nữ.

Xem thêm: Nang đa thùy buồng trứng là gì?

Có thai khi bị đa nang buồng trứng có sao không?

Phụ nữ mắc đa nang buồng trứng khi mang thai có nguy cơ gặp một số biến chứng cao hơn:

Nguy cơ tiểu đường thai kỳ

Phụ nữ mắc hội chứng đa nang có nguy cơ cao hơn đáng kể mắc tiểu đường thai kỳ (GDM) so với người không mắc hội chứng này. Theo phân tích trên PubMed, tỷ lệ mắc đái tháo đường thai kỳ và biến chứng chu sinh (perinatal morbidity) tăng đáng kể ở nhóm phụ nữ đa nang buồng trứng do rối loạn chuyển hóa glucose và kháng insulin đi kèm.

Khi mang thai, hormone nhau thai tự nhiên gây ra tình trạng kháng insulin sinh lý. Tuy nhiên, ở phụ nữ PCOS (vốn đã có kháng insulin từ trước), điều này càng trầm trọng hơn, dẫn tới rối loạn điều hòa đường huyết và làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ.

Huyết áp cao và tiền sản giật

Phụ nữ bị PCOS có nguy cơ cao bị huyết áp cao thai kỳ và tiền sản giật. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa hội chứng đa nang và tình trạng tăng huyết áp trong thai kỳ. Một nghiên cứu đăng trên American Journal of Obstetrics & Gynecology cho thấy nguy cơ tiền sản giật ở phụ nữ PCOS cao gấp 1,87 đến 2,35 lần, và điều này không hoàn toàn phụ thuộc vào chỉ số khối cơ thể (BMI). Nguyên nhân có thể do tình trạng viêm mãn tính, rối loạn lipid máu, và tổn thương thành mạch do kháng insulin. Những nguyên nhân này đều phổ biến ở người PCOS.

Sinh mổ

Do các biến chứng liên quan như thai to, tiền sản giật, thai ngôi bất thường hoặc chuyển dạ không tiến triển, phụ nữ bị đa nang buồng trứng có tỷ lệ sinh mổ cao hơn. Một phân tích tổng hợp (meta-analysis) được công bố trên Fertility and Sterility ghi nhận rằng phụ nữ PCOS có khả năng sinh mổ cao hơn đáng kể so với nhóm không PCOS.

Tăng nguy cơ sảy thai và sinh non

Phụ nữ bị PCOS có tỷ lệ sảy thai cao hơn so với người không mắc hội chứng này – có thể lên tới 30 – 50% trong một số nghiên cứu, cao gấp 3 lần so với người bình thường. Nguyên nhân chủ yếu đến từ tình trạng mất cân bằng hormone sinh sản (như progesterone thấp, testosterone cao), chất lượng trứng kém và tình trạng viêm hệ thống.

Ngoài ra, đa nang buồng trứng còn làm tăng nguy cơ sinh non do mối liên hệ với các biến chứng như tiền sản giật hoặc tiểu đường thai kỳ.

Biện pháp đảm bảo an toàn cho thai phụ mắc PCOS

Do các nguy cơ biến chứng trong thai kỳ cao hơn bình thường nên việc theo dõi sát sao và chăm sóc thai kỳ đúng cách là đặc biệt cần thiết đối với thai phụ mắc hội chứng đa nang. Dưới đây là những biện pháp điều trị đã được khuyến nghị để bảo vệ mẹ và bé trong thai kỳ:

• Khám thai định kỳ: Khám thai định kỳ là biện pháp quan trọng nhất giúp phát hiện sớm các biến chứng, theo dõi sát sự phát triển của thai nhi và điều chỉnh kế hoạch chăm sóc kịp thời.
  • Khám sớm ngay khi phát hiện mang thai: Thai phụ mắc PCOS cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt sau khi biết mình mang thai để được đánh giá tổng thể (BMI, huyết áp, xét nghiệm glucose máu lúc đói…).
  • Theo dõi đường huyết thường xuyên: Do đa nang buồng trứng liên quan đến kháng insulin, bác sĩ có thể chỉ định làm nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT) sớm hơn so với thai phụ bình thường.
  • Đo huyết áp định kỳ: Nhằm phát hiện sớm tiền sản giật – biến chứng phổ biến ở phụ nữ PCOS.
  • Siêu âm và xét nghiệm tầm soát dị tật, phát triển thai nhi: Nhằm đánh giá trọng lượng thai, phát triển nội tạng và phát hiện các dấu hiệu sinh non hoặc chậm phát triển trong tử cung (IUGR).
• Tuân thủ hướng dẫn điều trị và dùng thuốc hợp lý: Phụ nữ đa nang buồng trứng có thể được chỉ định dùng một số loại thuốc hoặc điều chỉnh chế độ sinh hoạt khi mang thai:
  • Metformin (nếu được bác sĩ kê đơn): Một số bác sĩ sử dụng metformin trong giai đoạn đầu thai kỳ để hỗ trợ kiểm soát đường huyết, cải thiện độ nhạy insulin, và giảm nguy cơ sảy thai sớm – mặc dù hiệu quả vẫn còn đang được nghiên cứu.
  • Bổ sung progesterone: Với người bị suy hoàng thể hoặc thiếu hụt nội tiết, bác sĩ có thể bổ sung progesterone dạng viên hoặc đặt âm đạo để duy trì thai kỳ.
  • Duy trì cân nặng hợp lý: Phụ nữ thừa cân hoặc béo phì cần được tư vấn chế độ ăn uống hợp lý nhằm giảm thiểu nguy cơ tiền sản giật và đái tháo đường thai kỳ.
  • Hạn chế căng thẳng và ổn định tâm lý: Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến huyết áp và nội tiết, do đó cần được kiểm soát bằng các biện pháp thư giãn phù hợp.
• Dinh dưỡng cân đối và vận động nhẹ nhàng: Chế độ ăn uống và thay đổi lối sống đóng vai trò hỗ trợ tích cực trong thai kỳ:
  • Ăn chia nhỏ nhiều bữa, ưu tiên ngũ cốc nguyên cám, rau xanh, đạm nạc, chất béo lành mạnh (omega-3).
  • Hạn chế đường, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn để giảm nguy cơ tăng đường huyết đột ngột.
  • Vận động nhẹ nhàng, đi bộ 20–30 phút/ngày giúp cải thiện độ nhạy insulin và ổn định huyết áp.
• Kiểm tra sức khỏe sau sinh: Sau sinh, phụ nữ PCOS vẫn cần được theo dõi sức khỏe dài hạn:
  • Tầm soát tiểu đường type 2 sau sinh: Đặc biệt nếu từng mắc tiểu đường thai kỳ.
  • Tư vấn kế hoạch hóa gia đình: Nhiều phụ nữ đa nang buồng trứng sau sinh có thể rụng trứng trở lại sớm và cần phương pháp tránh thai phù hợp.
  • Chế độ ăn uống và tập luyện duy trì: Giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh tim mạch, rối loạn chuyển hóa sau này.

Kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phụ nữ mắc buồng trứng đa nang muốn có con

Với những người gặp khó khăn trong việc rụng trứng hoặc thụ thai, các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản là giải pháp hiệu quả giúp tăng khả năng mang thai. Dưới đây là những phương pháp hỗ trợ sinh sản phổ biến, được sử dụng tùy theo mức độ rối loạn nội tiết và đáp ứng điều trị của từng người.

• Kích thích rụng trứng bằng thuốc: Đây là phương pháp đầu tay dành cho phụ nữ PCOS chưa rụng trứng đều đặn. Mục tiêu là kích thích buồng trứng phóng noãn (rụng trứng) để tạo cơ hội thụ thai tự nhiên.
  • Clomiphene citrate (Clomid): Là thuốc được sử dụng phổ biến nhất, hoạt động bằng cách tăng sản xuất hormone FSH giúp kích thích sự phát triển của nang trứng. Được khuyến nghị là lựa chọn đầu tiên cho phụ nữ đa nang buồng trứng hiếm muộn theo ACOG.
  • Letrozole (Femara): Thuốc ức chế aromatase, giúp tăng FSH nội sinh và được xem là hiệu quả hơn Clomid ở phụ nữ đa nang buồng trứng, đặc biệt là những người béo phì.
  • Gonadotropins (FSH/LH ngoại sinh): Dành cho trường hợp không đáp ứng với Clomid hoặc Letrozole. Tuy nhiên, cần theo dõi chặt để tránh quá kích buồng trứng.
• Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI): Phương pháp này thường kết hợp với kích thích rụng trứng, được sử dụng khi: Vợ bị PCOS, chồng có tinh trùng bình thường; Không có các nguyên nhân khác gây vô sinh như tắc vòi trứng.
• Thụ tinh ống nghiệm (IVF): Đây là phương pháp điều trị hiếm muộn hiệu quả cao nhất cho phụ nữ mắc PCOS không thành công với các bước trước đó. Phụ nữ đa nang buồng trứng có nhiều nang trứng nên thường đáp ứng tốt với kích thích buồng trứng. Tuy nhiên, cần theo dõi sát để tránh biến chứng hội chứng quá kích buồng trứng (OHSS).
• Phẫu thuật buồng trứng nội soi: Khi các phương pháp kích thích rụng trứng không hiệu quả, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật. Phương pháp này ít được sử dụng hơn hiện nay nhưng có thể hiệu quả ở phụ nữ đa nang buồng trứng kháng thuốc, có androgen cao và không đáp ứng điều trị bằng thuốc.

Lời kết

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã phần nào hiểu rõ hơn về thắc mắc bệnh đa nang buồng trứng có con được không. Dù hành trình làm mẹ với hội chứng buồng trứng đa nang có thể gian nan hơn. Tuy nhiên với sự phát triển của y học hiện đại, chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh và sự đồng hành của bác sĩ chuyên khoa, phụ nữ mắc PCOS vẫn có thể mang thai tự nhiên hoặc nhờ hỗ trợ sinh sản một cách an toàn và hiệu quả.