AMH thấp cho thấy nồng độ hormone AMH trong máu giảm, phản ánh dự trữ buồng trứng đang suy giảm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ ý nghĩa thực sự của AMH thấp, nguyên nhân phổ biến, dấu hiệu cảnh báo sớm và các giải pháp y khoa hỗ trợ bảo tồn khả năng sinh sản.

Chỉ số AMH thấp là gì?

AMH thấp nghĩa là lượng hormone AMH trong máu giảm hơn mức bình thường, cho thấy số lượng trứng còn lại trong buồng trứng đang ít dần (dự trữ buồng trứng giảm). Chỉ số này chủ yếu được dùng ở phụ nữ để đánh giá dự trữ buồng trứng và lập kế hoạch mang thai.

Trong đó, AMH (Anti-Müllerian hormone) là một loại hormone được tạo ra bởi các nang trứng còn non trong buồng trứng.

Xét nghiệm liên quan
Xét nghiệm AMH
Gói xét nghiệm Sức khỏe sinh sản

Ý nghĩa chỉ số AMH thấp

  • Phản ánh dự trữ buồng trứng giảm: AMH thấp cho thấy số lượng trứng còn lại trong buồng trứng đang giảm dần, dù kinh nguyệt có thể vẫn đều.
  • Không đồng nghĩa với vô sinh: AMH chỉ đánh giá số lượng, không phản ánh chất lượng trứng. Phụ nữ AMH thấp vẫn có thể mang thai tự nhiên nếu chất lượng trứng tốt.
  • Hỗ trợ tiên lượng điều trị hiếm muộn: Trong thụ tinh ống nghiệm (IVF), chỉ số AMH giúp bác sĩ dự đoán mức độ đáp ứng với thuốc kích trứng và điều chỉnh phác đồ phù hợp.
  • Cảnh báo nguy cơ suy buồng trứng sớm: AMH rất thấp, đặc biệt ở phụ nữ trẻ hoặc có rối loạn kinh nguyệt, có thể là dấu hiệu suy buồng trứng sớm và cần được thăm khám chuyên khoa.

Xem thêm: Chỉ số amh thấp nên uống gì?

AMH bao nhiêu là thấp?

AMH ≤ 0,76 ng/mL (5,4 pmol/L) được xem là dự trữ buồng trứng thấp, còn AMH ≥ 3,5 ng/mL (25 pmol/L) được coi là dự trữ cao. Số liệu trích theo hướng dẫn Viện Quốc gia về Sức khỏe và Chăm sóc Anh (NICE, clinical guideline CG156).

Hiện tại, không có một tiêu chuẩn quốc tế thống nhất về các ngưỡng này. Trong thực tế lâm sàng, nhiều trung tâm hỗ trợ sinh sản IVF sử dụng ngưỡng tham khảo sau (đơn vị ng/mL):

  • AMH rất thấp (< 0,5 ng/mL): Nguy cơ đáp ứng kém khi kích thích buồng trứng. Khả năng có thai tự nhiên rất thấp, thường cần can thiệp y khoa.
  • AMH thấp (0,5 – 1,0 ng/mL): Dự trữ buồng trứng đang giảm mạnh. Cơ hội thụ thai tự nhiên giảm đáng kể, chu kỳ IVF có thể thu được ít trứng. Nên cân nhắc sinh con sớm hoặc trao đổi với bác sĩ về các phương án như trữ trứng.
  • AMH bình thường (1,0 – 3,5 ng/mL): Đây là mức phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, cho thấy dự trữ buồng trứng còn tốt. Khả năng thụ thai tự nhiên vẫn khả quan nếu không có yếu tố cản trở khác.
  • AMH cao (> 3,5 ng/mL): Thường gặp ở phụ nữ trẻ hoặc người có hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Mặc dù dự trữ trứng dồi dào, nhưng khi kích thích buồng trứng dễ gặp biến chứng quá kích buồng trứng (OHSS).

Lưu ý quan trọng: Những con số trên được dùng để tham khảo, giá trị chính xác còn phụ thuộc vào phương pháp xét nghiệm, kit xét nghiệm và phòng lab. Các bác sĩ sẽ đánh giá AMH kết hợp với tuổi, siêu âm đếm nang noãn (AFC) và các yếu tố lâm sàng khác.

AMH ≤ 0,76 ng/mL (5,4 pmol/L) được xem là dự trữ buồng trứng thấp
AMH ≤ 0,76 ng/mL (5,4 pmol/L) được xem là dự trữ buồng trứng thấp

Nguyên nhân AMH thấp

Nguyên nhân chính khiến AMH thấp là số lượng nang trứng trong buồng trứng suy giảm, thường do tuổi hoặc các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của buồng trứng, cụ thể như sau:

  • Tuổi tác: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Dự trữ buồng trứng giảm theo tuổi, đặc biệt giảm nhanh sau 35. Ở độ tuổi 40, dự trữ thường đã giảm đáng kể so với thời trẻ.
  • Yếu tố di truyền và bất thường nhiễm sắc thể: Tiền sử gia đình có người mãn kinh sớm hoặc hội chứng Turner có thể làm suy giảm dự trữ buồng trứng sớm hơn bình thường.
  • Can thiệp y tế và bệnh lý: Phẫu thuật buồng trứng, điều trị hóa xạ trị vùng chậu có thể phá hủy nang noãn, làm giảm AMH. Ngoài ra, bệnh lý tự miễn, suy giáp hoặc lạc nội mạc tử cung cũng làm ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng.
  • Lối sống và tác động môi trường: Hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài, chế độ ăn thiếu dưỡng chất, hoặc tiếp xúc hóa chất độc hại đều có thể làm tổn thương buồng trứng, góp phần giảm dự trữ noãn.
  • Hội chứng suy buồng trứng sớm (POI): Một số phụ nữ dưới 40 tuổi bị mãn kinh sớm do rối loạn miễn dịch hoặc nguyên nhân không rõ, dẫn đến AMH rất thấp ngay cả khi còn trẻ.

Xem thêm: AMH thấp có làm IVF được không?

Tuổi tác là một trong những nguyên nhân khiến AMH thấp
Tuổi tác là một trong những nguyên nhân khiến AMH thấp

Dấu hiệu của AMH thấp

AMH thấp thường không gây triệu chứng rõ rệt, nên khó nhận biết biểu hiện AMH thấp nếu không xét nghiệm máu. Tuy nhiên, một số dấu hiệu dưới đây có thể gợi ý dự trữ buồng trứng suy giảm:

  1. Rối loạn kinh nguyệt: Chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn bình thường (dưới 24 ngày) hoặc không đều có thể là dấu hiệu suy giảm dự trữ buồng trứng. Khi số nang trứng trong buồng trứng giảm, thời gian phát triển nang trưởng thành ngắn lại, khiến chu kỳ rút ngắn. Đây là cơ chế thường gặp ở phụ nữ sắp mãn kinh hoặc có AMH thấp.
  2. Khó mang thai dù quan hệ đều đặn: Khi AMH thấp, số lượng nang trứng sẵn sàng cho quá trình rụng trứng ít hơn, làm giảm cơ hội thụ thai tự nhiên. Đây cũng là yếu tố quan trọng khi bác sĩ tiên lượng đáp ứng trong điều trị hỗ trợ sinh sản.
  3. Một số yếu tố nguy cơ đi kèm
    • Có tiền sử gia đình suy buồng trứng sớm hoặc mãn kinh sớm.
    • Đã từng phẫu thuật buồng trứng hoặc điều trị hóa trị, xạ trị.
    • Tuổi trên 35 và chưa có thai dù quan hệ đều đặn trong 6–12 tháng.

Lưu ý: AMH thấp không gây triệu chứng đau bụng hay thay đổi dịch tiết. Xét nghiệm máu vẫn là cách duy nhất xác định chỉ số này.

Rối loạn kinh nguyệt có thể là dấu hiệu của suy giảm AMH
Rối loạn kinh nguyệt có thể là dấu hiệu của suy giảm AMH

Kinh nguyệt đều nhưng AMH thấp có sao không?

Có. AMH thấp dù kinh nguyệt vẫn đều cho thấy số trứng còn lại ít hơn bình thường. Điều này dẫn đến buồng trứng có thể phản ứng kém hơn với thuốc kích trứng, và thời gian còn lại để có thai tự nhiên có thể ngắn hơn. Ở giai đoạn đầu, buồng trứng vẫn hoạt động đủ để duy trì chu kỳ đều, nên nhiều người không nhận ra sự thay đổi.

AMH thấp trong khi chu kỳ vẫn đều thường gặp ở phụ nữ sau 30 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ như từng phẫu thuật buồng trứng, hóa trị hoặc xạ trị. Trong trường hợp này, nên trao đổi sớm với bác sĩ để được tư vấn cá nhân hóa. Bác sĩ có thể đề xuất siêu âm đếm nang noãn, xét nghiệm nội tiết hoặc giải pháp bảo tồn sinh sản như trữ đông trứng để đảm bảo cơ hội có con trong tương lai.

Xem thêm: AMH thấp có rụng trứng không?

Chỉ số AMH thấp phải làm sao?

Khi chỉ số AMH thấp, bạn nên đi khám sớm tại cơ sở chuyên khoa để xác định nguyên nhân và được tư vấn hướng xử lý phù hợp. Các hướng can thiệp thường gồm:

  • Đánh giá toàn diện khả năng sinh sản: Bác sĩ sẽ phối hợp siêu âm đếm nang noãn, xét nghiệm FSH, LH, Estradiol và khai thác tiền sử để xác định tình trạng buồng trứng chính xác, thay vì chỉ dựa vào AMH.
  • Lên kế hoạch sinh con sớm hoặc trữ trứng: Với người có AMH thấp, nên chủ động mang thai sớm khi còn điều kiện hoặc cân nhắc trữ đông trứng nếu chưa sẵn sàng sinh con. Đây là cách bảo tồn khả năng sinh sản hiệu quả trước khi dự trữ buồng trứng suy giảm thêm.
  • Cá nhân hóa điều trị hiếm muộn: Trong thụ tinh ống nghiệm (IVF), bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số AMH để điều chỉnh liều thuốc kích thích buồng trứng, tối ưu số lượng trứng thu được và hạn chế nguy cơ quá kích.
  • Điều trị bệnh lý nền liên quan: Nếu nguyên nhân AMH thấp do lạc nội mạc tử cung, rối loạn nội tiết hoặc suy giáp, cần điều trị đồng thời để cải thiện đáp ứng buồng trứng.

Lưu ý: Không tự ý sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng được quảng cáo tăng AMH khi chưa có chỉ định của bác sĩ, vì chưa có bằng chứng khoa học khẳng định hiệu quả.

Chỉ số AMH không đánh giá được toàn diện khả năng sinh sản
Chỉ số AMH không đánh giá được toàn diện khả năng sinh sản

Phòng ngừa và hỗ trợ khi AMH thấp

Dù AMH không thể tăng trở lại, bạn vẫn có thể bảo tồn và tối ưu khả năng sinh sản bằng lối sống và chăm sóc đúng cách như sau:

  • Duy trì cân nặng hợp lý: Cân nặng quá thấp hoặc béo phì đều làm rối loạn nội tiết và ảnh hưởng đến rụng trứng. Giữ BMI ở mức lý tưởng giúp cân bằng hormone sinh sản.
  • Ăn uống lành mạnh, đủ dinh dưỡng:
    • Ưu tiên thực phẩm giàu protein chất lượng (thịt nạc, cá, trứng, sữa).
    • Bổ sung chất béo tốt (dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt).
    • Tăng cường rau xanh, trái cây tươi để bổ sung vitamin và chất chống oxy hóa.
    • Hạn chế đường tinh luyện, đồ chiên rán và thực phẩm chế biến sẵn vì có thể gây viêm và mất cân bằng nội tiết.
  • Ngủ đủ, giảm căng thẳng: Căng thẳng kéo dài làm tăng cortisol, gây rối loạn hormone sinh sản. Hãy ngủ đủ 7–8 giờ mỗi đêm, kết hợp thiền, yoga hoặc đi bộ nhẹ nhàng.
  • Tránh yếu tố gây hại cho buồng trứng: Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia và tránh tiếp xúc hóa chất độc hại (thuốc trừ sâu, chất tẩy, mỹ phẩm chứa nhiều hóa chất).
  • Khám sức khỏe sinh sản định kỳ: Thực hiện xét nghiệm AMH và siêu âm đếm nang noãn định kỳ giúp theo dõi sớm thay đổi trong dự trữ buồng trứng, đặc biệt với phụ nữ trên 30 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ.

Nếu nghi ngờ AMH thấp hoặc muốn kiểm tra sức khỏe sinh sản, bạn có thể đến Trung tâm Y khoa DIAG. Với hệ thống thiết bị hiện đại đạt chuẩn ISO 15189:2022 và đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, DIAG mang đến kết quả nhanh, chính xác cùng tư vấn cá nhân hóa giúp khách hàng hiểu rõ tình trạng buồng trứng và lựa chọn hướng chăm sóc sinh sản phù hợp.

Lưu ý khác cần biết về chỉ số AMH

  • AMH không dự đoán khả năng mang thai tự nhiên: Chỉ số này chỉ phản ánh số lượng nang noãn, không đánh giá chất lượng trứng. Phụ nữ AMH thấp vẫn có thể mang thai nếu trứng và tử cung khỏe mạnh.
  • AMH không phải xét nghiệm duy nhất để chẩn đoán vô sinh: Bác sĩ luôn kết hợp với siêu âm đếm nang noãn, xét nghiệm nội tiết (FSH, LH, Estradiol) và tiền sử lâm sàng để đưa ra kết luận chính xác.
  • Giá trị AMH phụ thuộc nhiều yếu tố: Tuổi, kỹ thuật xét nghiệm, bệnh lý nền hoặc thuốc đang dùng có thể ảnh hưởng kết quả. Vì vậy, chỉ nên xét nghiệm ở cơ sở uy tín và trao đổi với bác sĩ để hiểu đúng.
  • Giá trị AMH có thể bị ảnh hưởng và dao động. Tuổi, phương pháp xét nghiệm, kỹ thuật phòng xét nghiệm, tình trạng bệnh lý hoặc thuốc đang dùng có thể làm thay đổi giá trị AMH giữa các lần đo. Vì vậy, cần xét nghiệm ở cơ sở uy tín và trao đổi với bác sĩ khi giải thích kết quả.
  • AMH thấp không thể tăng bằng thuốc hoặc thực phẩm chức năng: Hiện chưa có bằng chứng khoa học về việc nâng chỉ số AMH bằng thuốc hay thực phẩm chức năng. Các biện pháp duy trì sức khỏe buồng trứng chỉ giúp hỗ trợ, không làm tăng AMH.