18 tuổi chưa có kinh nguyệt có sao không? Nguyên nhân và cách xử lý

18 tuổi chưa có kinh nguyệt có sao không là vấn đề nhận được sự quan tâm của nhiều người. Đây là hiện tượng vô kinh nguyên phát và cần thăm khám y tế để tìm hiểu nguyên nhân và hướng xử lý. Tìm hiểu ngay qua bài viết bên dưới của Diag!

Tình trạng 17 – 18 tuổi chưa có kinh nguyệt là gì?

Hiện tượng 18 tuổi chưa có kinh nguyệt là tình trạng vô kinh nguyên phát (Primary Amenorhea) xảy ra khi phái nữ ở tuổi vị thành niên vẫn chưa xuất hiện kỳ kinh đầu tiên. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), một người được đánh giá bị vô kinh nguyên phát khi không có kỳ kinh đầu tiên trong giai đoạn 15 tuổi dù xuất hiện các dấu hiệu dậy thì. Đây là vấn đề cần được kiểm tra vì có thể liên quan đến các vấn đề về rối loạn nội tiết tố hoặc sức khỏe sinh sản.

Nguyên nhân 18 tuổi vẫn chưa có kinh nguyệt

Nguyên nhân gây ra tình trạng vô kinh nguyên phát được chia thành ba nhóm chính, bao gồm:

Nguyên nhân sinh lý:

• Tuổi dậy thì muộn (do di truyền, mẹ có kinh muộn)

• Thể trạng thấp còi, dinh dưỡng kém

• Tác động của môi trường và lối sống

Nguyên nhân bệnh lý:

• Suy buồng trứng sớm (Premature ovarian insufficiency)

• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

• Rối loạn vùng dưới đồi – tuyến yên (ví dụ hội chứng Sheehan)

• Dị tật bẩm sinh đường sinh dục như bất sản tử cung, âm đạo, màng trinh không có lỗ

• Các bệnh lý nội tiết khác như tăng prolactin, bệnh tuyến giáp, u tuyến yên

Yếu tố tâm lý:

• Căng thẳng, stress kéo dài ảnh hưởng đến trục hạ đồi – tuyến yên – buồng trứng, làm trì hoãn kinh nguyệt

Theo Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA), khoảng 7% trường hợp vô kinh nguyên phát có nguyên nhân từ các bệnh lý thần kinh nội tiết. Việc phân biệt nguyên nhân sinh lý hay bệnh lý rất quan trọng để quyết định bước xử trí tiếp theo.

Xem thêm: Bao nhiêu tuổi có kinh nguyệt?

18 tuổi chưa có kinh nguyệt có sao không?

Tình trạng vô kinh nguyên phát có ảnh hưởng đến sức khỏe không còn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra vấn đề này. Nếu 18 tuổi chưa có kinh nguyệt do dậy thì muộn thì thường không phải là vấn đề nghiêm trọng và có thể là hiện tượng sinh lý bình thường.

Dậy thì muộn là khi cơ thể bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu phát triển ngực, lông mu xuất hiện chậm hơn so với bạn bè cùng tuổi. Tuy nhiên cuối cùng vẫn sẽ có kinh nguyệt khi cơ thể hoàn thiện hơn. Nguyên nhân phổ biến bao gồm yếu tố di truyền (ví dụ mẹ bạn cũng dậy thì muộn), dinh dưỡng chưa đầy đủ, hoặc thể trạng phát triển chậm.

Ngược lại, nếu hiện tượng vô kinh nguyên phát do các nguyên nhân bệnh lý thì cần thăm khám sớm. Những nguyên nhân thường gặp bao gồm bệnh về buồng trứng, vấn đề tuyến giáp hoặc các khuyết tật bẩm sinh ở tử cung và âm đạo. Ngoài ra, nhẹ cân và các rối loạn dinh dưỡng như biếng ăn cũng có thể gây ra tình trạng này.

Các yếu tố khác như stress kéo dài, tập thể dục quá mức cũng có thể làm rối loạn kinh nguyệt. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, những vấn đề này có thể ảnh hưởng đến khả năng có con và sức khỏe tổng thể trong tương lai.

Xem thêm: Lớp 4 đã có kinh nguyệt có sao không?

Dấu hiệu nhận biết kinh nguyệt không đều ở tuổi 18

Rối loạn kinh nguyệt là hiện tượng chu kỳ kinh nguyệt không ổn định về thời gian, lượng máu hoặc màu sắc, kèm theo các triệu chứng bất thường như:

• Vòng kinh không đều: Chu kỳ có thể thay đổi thất thường, kéo dài từ 21 đến 35 ngày hoặc hơn.

• Rong kinh hoặc băng kinh: Lượng máu kinh quá nhiều hoặc kéo dài trên 7 ngày.

• Thiểu kinh: Lượng máu kinh rất ít.

• Thống kinh: Đau bụng kinh dữ dội, ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày.

• Sắc tố máu kinh thay đổi: Máu kinh có màu đen sẫm, vón cục bất thường4.

Hướng xử lý khi 17 – 18 tuổi vẫn chưa có kinh nguyệt

Trong trường hợp trẻ vị thành niên từ 17 tuổi vẫn chưa có kỳ kinh đầu tiên, phụ huynh nên:

• Theo dõi sức khỏe chung và ghi nhật ký kinh nguyệt, triệu chứng kèm theo.

• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối, bổ sung đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt nhóm vitamin B, sắt, canxi và vitamin D để hỗ trợ phát triển xương và cân bằng hormone.

• Tăng cường hoạt động thể chất nhẹ nhàng, đều đặn giúp ổn định nội tiết và cải thiện tâm trạng.

• Giữ gìn vệ sinh vùng kín đúng cách để tránh viêm nhiễm.

• Tránh căng thẳng, áp lực tâm lý bằng các biện pháp thư giãn hoặc tham gia hoạt động xã hội.

• Đi khám bác sĩ chuyên khoa Sản phụ khoa khi đã trên 16 tuổi mà chưa có kinh hoặc kinh nguyệt không đều kéo dài để được kiểm tra, làm các xét nghiệm cần thiết và tư vấn điều trị kịp thời.

Khi nào cần đi khám bác sĩ và chẩn đoán y khoa

Cha mẹ nên cho con thăm khám y tế nếu trẻ:

• Chưa có kinh nguyệt đến 15 tuổi dù đã có các dấu hiệu dậy thì khác như phát triển ngực, lông mu.

• Chưa có kinh nguyệt đến 18 tuổi mà chưa từng có kinh lần nào (vô kinh nguyên phát).

• Kinh nguyệt không đều kéo dài trên 6 tháng, chu kỳ thất thường hoặc quá ngắn, quá dài.

• Mất kinh nguyệt đột ngột (vô kinh thứ phát) sau khi đã từng có kinh bình thường trước đó.

• Chu kỳ kinh nguyệt kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như đau bụng dữ dội, rong huyết nhiều, mệt mỏi, chóng mặt.

• Có dấu hiệu phát triển thể chất bất thường như không phát triển ngực, không có lông mu hoặc lông nách, chiều cao thấp bất thường.

• Có các triệu chứng khác liên quan đến hormone như tăng cân nhanh, mọc nhiều lông mặt (ở nữ), da mặt nhiều mụn trứng cá, hoặc thay đổi giọng nói.

Tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ tiến hành:

• Khai thác tiền sử sức khỏe và gia đình.
• Thăm khám lâm sàng để đánh giá các dấu hiệu phát triển sinh dục.
• Làm các xét nghiệm máu đo hormone như FSH, LH, estrogen, prolactin, tuyến giáp.
• Siêu âm vùng chậu để kiểm tra tử cung, buồng trứng.
• Nếu cần, chụp MRI vùng dưới đồi – tuyến yên để tìm nguyên nhân thần kinh nội tiết.

Chưa có kinh nguyệt ở tuổi 17-18 hoặc kinh nguyệt không đều là điều khiến nhiều bạn nữ lo lắng nhưng không nên quá hoang mang nếu biết cách theo dõi và chăm sóc sức khỏe đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và thăm khám kịp thời sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản, tránh những biến chứng nghiêm trọng.

Xem thêm: 13 tuổi chưa có kinh nguyệt có sao không?