Viêm tuyến giáp Hashimoto là gì? Viêm tuyến giáp tự miễn có nguy hiểm không?

Viêm tuyến giáp mạn tính Hashimoto là gì?

Viêm tuyến giáp Hashimoto là tình trạng viêm mạn tính do rối loạn miễn dịch, khiến tuyến giáp bị tổn thương và giảm chức năng. Khi hormone tuyến giáp suy giảm, cơ thể có thể gặp mệt mỏi, tăng cân, rối loạn tim mạch, tiêu hóa và ảnh hưởng đến trí nhớ. Bệnh tiến triển âm thầm, đôi khi không có triệu chứng rõ rệt trong nhiều năm.

Bệnh còn gọi là viêm tuyến giáp tự miễn mạn tính hay viêm tuyến giáp mạn tính giàu lympho bào.

Xem thêm: Viêm tuyến giáp

Nguyên nhân gây bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto

Viêm giáp Hashimoto là kết quả của quá trình tự miễn, khi hệ miễn dịch trong cơ thể nhầm lẫn và tấn công chính các tế bào tuyến giáp. Điều này dẫn đến tổn thương tuyến giáp như viêm, phá hủy mô tuyến và giảm khả năng sản xuất hormone tuyến giáp. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn, nhưng các nghiên cứu chỉ ra sự phối hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường là then chốt.

Dưới đây là các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm tuyến giáp tự miễn Hashimoto, bao gồm:

• Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh tự miễn hoặc các bệnh lý tuyến giáp, nguy cơ mắc bệnh này sẽ cao hơn.
• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới, đặc biệt là trong độ tuổi trung niên.
• Tuổi tác: Bệnh có thể phát triển ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường gặp nhất ở phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi. Tuy nhiên, trẻ em và người cao tuổi cũng có thể mắc bệnh.
• Yếu tố môi trường: Một số yếu tố như nhiễm virus hoặc vi khuẩn, có thể kích thích hệ thống miễn dịch và làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tự miễn. Các yếu tố như stress kéo dài, tình trạng cung cấp iốt (cả thiếu hoặc đặc biệt là thừa iốt ở người nhạy cảm) hoặc tiếp xúc với một số hóa chất cũng có thể đóng vai trò.
• Rối loạn miễn dịch: Những người mắc các bệnh tự miễn khác như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, hay đái tháo đường type 1, có nguy cơ mắc viêm giáp Hashimoto cao hơn.
• Hormone: Sự thay đổi trong nồng độ hormone, đặc biệt là trong giai đoạn mang thai hoặc sau sinh, có thể kích thích sự phát triển của bệnh ở một số phụ nữ.

Xem thêm: Viêm tuyến giáp sau sinh

Triệu chứng của viêm giáp Hashimoto

Bệnh tự miễn tuyến giáp Hashimoto phát triển từ từ và có thể không có biểu hiện trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng của suy giáp sẽ xuất hiện, thường bao gồm:

• Mệt mỏi, giảm tập trung.
• Nhịp tim chậm
• Tăng cân không rõ nguyên nhân.
• Trầm cảm, lo âu.
• Da khô, tóc rụng.
• Cảm giác lạnh bất thường.
• Bướu cổ, khó thở, và khó nuốt.
• Kinh nguyệt không đều.
• Táo bón.
• Suy giảm trí nhớ, kém tập trung.

Xem thêm: Viêm tuyến giáp bán cấp

Xét nghiệm chức năng tuyến giáp tại Diag

• Đánh giá toàn diện chức năng tuyến giáp ở mọi lứa tuổi
• Hỗ trợ phát hiện sớm bệnh cường giáp, suy giáp, ung thư tuyến giáp
• Hỗ trợ theo dõi, quản lý, điều trị các tình trạng về tuyến giáp
• Xét nghiệm tiện lợi ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mãu Diag

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Viêm tuyến giáp tự miễn có nguy hiểm không?

Viêm giáp Hashimoto nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn tới suy giáp mạn tính, làm tăng nguy cơ bệnh tim, rối loạn chuyển hóa, vô sinh và biến chứng thai kỳ. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào việc chẩn đoán sớm và kiểm soát hormone tuyến giáp hiệu quả.

Biến chứng của bệnh viêm tuyến giáp tự miễn:

• Suy giáp mãn tính: Khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone, cơ thể thiếu hụt hormone cần thiết cho trao đổi chất, dẫn đến mệt mỏi, lên cân, trầm cảm, da khô, và táo bón.
• Bướu cổ: Viêm mãn tính có thể làm tuyến giáp phì đại, gây sưng to và khó nuốt, khó thở.
• Rối loạn tim mạch: Suy giáp không điều trị có thể làm tăng cholesterol trong máu, dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, huyết áp cao và suy tim.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác: Bệnh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tự miễn khác, như bệnh đái tháo đường loại 1 và bệnh Addison, khi hệ miễn dịch tiếp tục tấn công các cơ quan khác trong cơ thể.
• Rối loạn kinh nguyệt: Phụ nữ bị viêm giáp Hashimoto có thể gặp phải các vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt, chẳng hạn như kinh nguyệt không đều, thậm chí là vô kinh.
• Khó khăn trong việc thụ thai: Suy giáp có thể làm giảm sự rụng trứng, dẫn đến khả năng mang thai thấp. Hormone tuyến giáp cần thiết để duy trì sự rụng trứng đều đặn, do đó việc thiếu hormone này có thể gây khó khăn cho việc thụ thai.
• Nguy cơ sảy thai và sinh non: Nếu phụ nữ mang thai và có viêm giáp Hashimoto mà không được điều trị, có thể tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, và các vấn đề về thai kỳ như tiền sản giật.

Xem thêm: Áp xe tuyến giáp

Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto

Viêm giáp Hashimoto thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, do đó việc chẩn đoán chính xác rất quan trọng. Các phương pháp chẩn đoán chủ yếu dựa vào xét nghiệm máu và hình ảnh học để xác định bệnh.

• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp: Nó giúp xác định mức độ hormone của tuyến giáp trong cơ thể, bao gồm:
  • T3 và T4 (Thyroxine và Triiodothyronine): Mức thấp có thể chỉ ra suy giáp.
  • TSH (Thyroid Stimulating Hormone): Mức cao bất thường có thể là dấu hiệu suy giáp khi kết hợp với T3 và T4 thấp.
• Xét nghiệm kháng thể tự miễn: Chẩn đoán viêm giáp Hashimoto thường dựa vào sự hiện diện của các kháng thể tự miễn trong máu:
  • Anti-TPO: Mức cao cho thấy hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp.
  • Anti-Tg: Loại này ít phổ biến nhưng cũng có thể xuất hiện.
• Siêu âm tuyến giáp: Siêu âm tuyến giáp có thể được sử dụng để kiểm tra sự thay đổi kích thước và cấu trúc của tuyến giáp. Bệnh nhân viêm tuyến giáp Hashimoto có thể thấy tuyến giáp bị phì đại hoặc có các khối u nhỏ (nốt) trong tuyến giáp. Siêu âm giúp phát hiện những bất thường này và hỗ trợ trong việc xác định phương pháp điều trị thích hợp.
• Sinh thiết tuyến giáp (nếu cần thiết): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện sinh thiết tuyến giáp nếu có nghi ngờ về sự tồn tại của các tổn thương hoặc nốt trong tuyến giáp. Sinh thiết giúp thu thập mẫu mô để kiểm tra dưới kính hiển vi và xác định chính xác tình trạng của tuyến giáp.

Điều trị viêm tuyến giáp Hashimoto

Bệnh này không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát triệu chứng. Điều trị chủ yếu bao gồm bổ sung hormone của tuyến giáp thiếu hụt và điều chỉnh các yếu tố tự miễn.

• Liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp: Sử dụng levothyroxine (hormone thyroxine tổng hợp) để bổ sung hormone thiếu hụt, giúp duy trì mức TSH ổn định và cải thiện triệu chứng bệnh. Liều lượng được điều chỉnh theo kết quả xét nghiệm và mức độ suy giáp.
• Điều trị kháng thể tự miễn: Hiện tại không có thuốc đặc trị nào được phê duyệt để làm giảm nồng độ kháng thể tự miễn trong bệnh Hashimoto. Điều trị chủ yếu tập trung vào việc bù đắp sự thiếu hụt hormone tuyến giáp bằng liệu pháp thay thế (Levothyroxine).
• Điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống: Một chế độ ăn lành mạnh hỗ trợ điều trị viêm giáp Hashimoto. Các lưu ý bao gồm:
  • Ăn đủ i-ốt, tránh thừa hoặc thiếu.
  • Thực phẩm chống viêm như trái cây, rau xanh, và hạt.
  • Tập thể dục giúp cải thiện chuyển hóa và sức khỏe tim mạch.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Xét nghiệm thường xuyên để theo dõi mức hormone và điều chỉnh thuốc khi cần thiết.

Xem thêm: Viêm tuyến giáp có tự khỏi không?

Chăm sóc và chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân

Chăm sóc tổng quát và dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong việc quản lý viêm tuyến giáp Hashimoto, giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe và kiểm soát triệu chứng hiệu quả. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Kiểm tra mức độ hormone tuyến giáp và điều chỉnh liều thuốc thay thế hormone nếu cần thiết.
• Giảm căng thẳng: Thực hành các biện pháp như yoga, thiền để giảm stress, tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng giúp phục hồi năng lượng và duy trì chức năng tuyến giáp.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Các hoạt động như đi bộ, bơi lội giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm mệt mỏi.
  Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa: Ăn nhiều trái cây và rau xanh để giảm viêm và bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do.
• Cung cấp đủ i-ốt và selen: Tiêu thụ i-ốt từ hải sản và selen từ hạt Brazil để hỗ trợ chức năng tuyến giáp. Lưu ý bổ sung theo khuyến nghị từ bác sĩ.
• Hạn chế gluten và goitrogens: Hạn chế thực phẩm như bông cải xanh, đậu nành, và các thực phẩm chứa gluten nếu cần thiết.
• Bổ sung vitamin D: Sử dụng các thực phẩm như cá hồi, lòng đỏ trứng để duy trì mức vitamin D và hỗ trợ chức năng miễn dịch.
• Uống đủ nước: Đảm bảo cơ thể luôn đủ nước để hỗ trợ hệ tiêu hóa và giữ da khỏe mạnh.

Phòng ngừa viêm tuyến giáp Hashimoto

• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Kiểm tra chức năng tuyến giáp định kỳ, đặc biệt đối với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tự miễn, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Đảm bảo cung cấp đủ i-ốt và các dưỡng chất cần thiết cho tuyến giáp, đồng thời tránh thừa hoặc thiếu i-ốt, điều này có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.
• Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh tự miễn. Các biện pháp thư giãn như yoga, thiền, hoặc tập thể dục giúp giảm stress và duy trì sức khỏe tinh thần.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại: Các chất hóa học như thuốc trừ sâu và một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tự miễn. Việc giảm tiếp xúc với các chất này có thể giúp bảo vệ tuyến giáp.
• Bảo vệ hệ miễn dịch: Duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh thông qua lối sống lành mạnh, bao gồm việc ăn uống đầy đủ và ngủ đủ giấc, giúp giảm nguy cơ các bệnh tự miễn như Hashimoto.

Xem thêm: Viêm tuyến giáp kiêng ăn gì?

Lời kết

Viêm tuyến giáp Hashimoto là gì? Đây là bệnh tự miễn tiến triển chậm nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc chẩn đoán chính xác và kiểm soát hormone tuyến giáp hiệu quả giúp ngăn ngừa suy giáp và các vấn đề sức khỏe liên quan. Người bệnh nên thường xuyên theo dõi sức khỏe và tuân thủ phác đồ điều trị để duy trì chất lượng cuộc sống và phòng ngừa biến chứng lâu dài.