Tại sao bị tuyến giáp? Nguyên nhân mắc bệnh tuyến giáp ở phụ nữ

Tuyến giáp là gì? Vai trò trong cơ thể

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nhỏ nằm ở phía trước cổ, ngay dưới thanh quản, có hình con bướm với hai thùy. Dù nhỏ, tuyến giáp đóng vai trò rất quan trọng vì tạo ra các hormone T3 và T4. Đây là những hormone điều chỉnh quá trình trao đổi chất, kiểm soát nhiệt độ, nhịp tim, huyết áp, tiêu hóa, và cả tâm trạng.

Khi tuyến giáp hoạt động không bình thường, sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hormone, cơ thể sẽ gặp nhiều rối loạn khác nhau. Tình trạng này gọi chung là bệnh tuyến giáp.

Một số bệnh thường gặp bao gồm:

• Suy giáp: Tuyến giáp hoạt động yếu, không tạo đủ hormone.
• Cường giáp: Tuyến giáp hoạt động quá mức, tạo dư hormone.
• Viêm tuyến giáp, bướu lành, nốt giáp, hoặc ung thư tuyến giáp.
• Một số dạng đặc biệt như suy giáp bẩm sinh hoặc viêm tuyến giáp sau sinh.

Xét nghiệm chức năng tuyến giáp tại Diag

• Đánh giá toàn diện chức năng tuyến giáp ở mọi lứa tuổi
• Hỗ trợ phát hiện sớm bệnh cường giáp, suy giáp, ung thư tuyến giáp
• Hỗ trợ theo dõi, quản lý, điều trị các tình trạng về tuyến giáp
• Xét nghiệm tiện lợi ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mãu Diag

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Xem thêm: Bệnh tuyến giáp có lây không?

Tại sao bị tuyến giáp?

Bệnh tuyến giáp có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố bẩm sinh, di truyền, đến chế độ ăn uống và sinh hoạt. Trong đó, một số nguyên nhân phổ biến thường gặp là yếu tố di truyền và rối loạn miễn dịch.

Yếu tố di truyền và hệ miễn dịch

Bệnh tuyến giáp thường có xu hướng di truyền trong gia đình. Nếu bố mẹ hoặc người thân từng mắc suy tuyến giáp, cường giáp, hoặc các bệnh tự miễn khác, nguy cơ bạn bị bệnh tuyến giáp sẽ cao hơn.

Hai bệnh tự miễn phổ biến gây rối loạn tuyến giáp là:

• Viêm tuyến giáp Hashimoto: Nguyên nhân thường gặp nhất gây suy tuyến giáp.
• Bệnh Graves (Basedow): Nguyên nhân phổ biến gây cường tuyến giáp.

Trong cả hai trường hợp, hệ miễn dịch bị rối loạn và tấn công nhầm vào tuyến giáp, làm tổn thương mô tuyến và gây rối loạn sản xuất hormone.

Thiếu hoặc thừa i-ốt

Iốt là khoáng chất quan trọng để sản xuất hormone tuyến giáp. Thiếu iốt kéo dài là nguyên nhân chủ yếu gây suy tuyến giáp và bướu cổ. Nguy cơ càng cao ở những vùng có chế độ ăn nghèo iốt hoặc không sử dụng muối iốt.

Ngược lại, bổ sung quá nhiều iốt qua thực phẩm chức năng, thuốc, hoặc phương pháp điều trị cũng có thể gây ra rối loạn. Nguy cơ càng cao ở những người có sẵn bệnh lý tuyến giáp nền.

Căng thẳng kéo dài và lối sống không lành mạnh

Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ thống điều hòa hormone trong cơ thể. Khi cơ thể bị stress, các tín hiệu điều chỉnh hormone bị gián đoạn. Điều này khiến tuyến giáp hoạt động không đúng cách.

Ngoài ra, thiếu ngủ và ít vận động cũng là nguyên nhân gây rối loạn tuyến giáp. Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng, hút thuốc lá, và sử dụng chất kích thích cũng ảnh hưởng xấu đến tuyến giáp theo thời gian.

Tác động từ môi trường và thuốc

Tiếp xúc với phóng xạ như trong quá trình xạ trị vùng cổ, có thể tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp. Môi trường ô nhiễm cũng có tác động tương tự.

Một số loại thuốc như amiodarone (dùng cho bệnh tim) và lithium (dùng trong rối loạn tâm lý) có thể làm giảm khả năng sản xuất hormone của tuyến giáp. Ngoài ra, các vấn đề từ tuyến yên hoặc vùng dưới đồi, nơi kiểm soát tuyến giáp, cũng có thể gây ra rối loạn tuyến giáp.

Tại sao phụ nữ dễ bị rối loạn tuyến giáp hơn nam giới?

Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp cao hơn nhiều so với nam giới. Tỷ lệ mắc bệnh tuyến giáp ở nữ cao gấp 5 – 8 lần so với nam. Nguyên nhân bị tuyến giáp ở phụ nữ có thể là:

• Hệ miễn dịch ở phụ nữ hoạt động mạnh hơn, nên cũng dễ bị rối loạn hơn.
• Sự dao động mạnh mẽ của hormone sinh dục nữ trong các giai đoạn sinh lý như dậy thì, mang thai, sau sinh, và mãn kinh. Điều này có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.
• Các thay đổi nội tiết trong chu kỳ kinh nguyệt cũng có thể tương tác với hormone tuyến giáp, gây rối loạn.

Cách phòng ngừa các bệnh lý về rối loạn tuyến giáp

Để phòng ngừa các vấn đề về rối loạn hormone tuyến giáp, mọi người nên:

• Bổ sung đủ i-ốt qua thực phẩm như hải sản, trứng, và sữa là cần thiết cho sự sản xuất hormone tuyến giáp.
• Bổ sung selenium và vitamin D cũng rất quan trọng, vì chúng giúp tuyến giáp hoạt động hiệu quả.
• Hạn chế stress bằng các phương pháp như thiền, yoga, hoặc thể dục nhẹ nhàng.
• Ngủ đủ giấc và tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hay hóa chất độc hại sẽ giảm nguy cơ rối loạn tuyến giáp.
• Kiểm tra sức khỏe tuyến giáp định kỳ: Đặc biệt ở phụ nữ mang thai, người có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp, hoặc người có bệnh tự miễn như đái tháo đường type 1. Việc tầm soát giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị hiệu quả.

Lời kết

Hiểu rõ tại sao bị tuyến giáp và những yếu tố nguy cơ giúp chủ động phòng ngừa và điều trị bệnh sớm. Hãy thực hiện khám định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe tuyến giáp và tránh các biến chứng nguy hiểm.