nốt vôi hoá thuỳ phải tuyến giáp là gì và vì sao lại bị vôi hóa

Vôi hóa tuyến giáp là gì?

Vôi hóa tuyến giáp là hiện tượng canxi tích tụ trong các mô bất thường tại tuyến giáp, thường liên quan đến các u tuyến giáp hoặc nốt giáp lâu ngày. Hiện tượng này có thể là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên hoặc xuất hiện do phản ứng với tình trạng viêm tuyến giáp, nhiễm trùng, hoặc hậu quả của một rối loạn nội tiết kéo dài.

Có hai dạng vôi hóa tuyến giáp chính:

• Microcalcification: Vôi hóa vi thể, kích thước nhỏ, thường liên quan đến u ác tính.
• Macrocalcification: Vôi hóa thô, kích thước lớn hơn, thường lành tính.

Vôi hóa tuyến giáp có nguy hiểm không?

Không phải tất cả các trường hợp vôi hóa đều gây nguy hiểm. Tuy nhiên, vôi hóa vi thể trong nốt vôi hoá thùy phải tuyến giáp là yếu tố có thể gợi ý đến ung thư tuyến giáp, đặc biệt là thể nhú. Ngược lại, vôi hóa lớn và đều thường là biểu hiện lành tính. Việc đánh giá chính xác cần dựa vào siêu âm, xét nghiệm, và nếu cần, thực hiện sinh thiết để loại trừ ác tính.

Vì sao u tuyến giáp bị vôi hóa?

U tuyến giáp bị vôi hóa xảy ra khi canxi lắng đọng trong mô bị tổn thương. Nguyên nhân thường gặp bao gồm:

• Viêm mạn tính: Các bệnh như viêm tuyến giáp Hashimoto hoặc viêm khớp dạng thấp có thể làm tổn thương mô tuyến giáp, dẫn đến vôi hóa theo thời gian.
• U phát triển lâu ngày: Khối u không được theo dõi, điều trị có thể hoại tử, xơ hóa và hình thành điểm lắng đọng canxi.
• Rối loạn hormone tuyến giáp: Cường giáp hoặc suy giáp kéo dài khiến mô tuyến giáp suy yếu, dễ tích tụ canxi. Di truyền và tuổi tác cũng là yếu tố góp phần.

Mặc dù vôi hóa không luôn nguy hiểm, nhưng một số dạng như vôi hóa vi thể có thể liên quan đến u ác tính, cần được đánh giá kỹ qua siêu âm và sinh thiết.

Nhận biết dấu hiệu u tuyến giáp bị vôi hóa

Phần lớn các trường hợp u tuyến giáp bị vôi hóa không gây ra triệu chứng bất thường rõ rệt ở giai đoạn đầu. Người bệnh thường chỉ phát hiện khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc thực hiện siêu âm tuyến giáp vì lý do khác. Tuy nhiên, khi khối u phát triển về kích thước hoặc bắt đầu gây chèn ép mô xung quanh, một số biểu hiện lâm sàng có thể xuất hiện.

Các triệu chứng vôi hóa tuyến giáp thường gặp bao gồm:

• Cảm giác khó nuốt hoặc khó thở nhẹ: Xảy ra khi khối u chèn vào thực quản hoặc khí quản, làm cản trở đường đi của không khí hoặc thức ăn. Điều này dẫn đến tình trang khó thở, khó nuốt ở người bệnh.

• Khàn giọng, thay đổi âm thanh giọng nói: Nếu u ảnh hưởng đến dây thần kinh thanh quản, người bệnh có thể nói khó, thậm chí mất tiếng tạm thời.

• Ngoài các biểu hiện tại chỗ, người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng toàn thân như:

  • Sụt cân không rõ nguyên nhân

  • Cảm giác mệt mỏi kéo dài

  • Lo lắng, hồi hộp, tim đập nhanh

  • Mất ngủ, rối loạn giấc ngủ

Những dấu hiệu này có thể liên quan đến việc khối u ảnh hưởng đến chức năng tiết hormone, dẫn đến tình trạng cường giáp hoặc suy giáp

Chẩn đoán u tuyến giáp bị vôi hóa

Khi phát hiện nốt vôi hoá ở thùy phải tuyến giáp, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp đánh giá chính xác đặc điểm của khối u cũng như xác định nguy cơ tiềm ẩn. Các kỹ thuật chẩn đoán vôi hóa tuyến giáp phổ biến bao gồm:

• Siêu âm tuyến giáp: Đây là bước đầu tiên và quan trọng giúp bác sĩ quan sát được hình thái nốt giáp, đánh giá được kích thước, cấu trúc, và đặc biệt là loại vôi hóa – như microcalcification (vi thể, liên quan nhiều đến u ác tính) hoặc macrocalcification (đại thể, thường lành tính).
• Xét nghiệm: Phân tích nồng độ các hormone tuyến giáp như TSH, FT3, FT4 để phát hiện sự mất cân bằng nội tiết, từ đó xác định bệnh nhân có đang bị cường giáp hay suy giáp hay không – hai tình trạng có thể đi kèm với u giáp.
• Sinh thiết tuyến giáp bằng kim nhỏ (FNA): Thủ thuật này giúp lấy mẫu tế bào từ khối u để phân tích dưới kính hiển vi. Đây là bước quyết định để xác định bản chất của khối u là lành tính hay ác tính.
• Chẩn đoán bổ sung: Trong các trường hợp phức tạp, bác sĩ có thể chỉ định thêm các kỹ thuật như chụp CT, xạ hình tuyến giáp, hoặc thậm chí sinh thiết mô sâu nếu nghi ngờ ung thư lan rộng hoặc khó tiếp cận bằng phương pháp thường quy.

Điều trị u tuyến giáp bị vôi hóa

Phác đồ điều trị được xây dựng dựa trên nhiều yếu tố như kích thước khối u, mức độ vôi hóa, kết quả sinh thiết và tình trạng hormone tuyến giáp của bệnh nhân:

• Với những u lành tính, không gây triệu chứng và không ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, người bệnh có thể chỉ cần theo dõi định kỳ

• Nếu có dấu hiệu nghi ngờ ung thư tuyến giáp hoặc khối u đã được xác định là ác tính, bác sĩ sẽ đề xuất phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Tùy tình trạng cụ thể, điều trị có thể kết hợp thêm xạ trị, hóa trị, hoặc dùng thuốc nội tiết thay thế sau mổ.

• Đối với những bệnh nhân có kèm cường giáp, việc sử dụng thuốc điều chỉnh hormone trước khi can thiệp bằng phẫu thuật là cần thiết để ổn định chức năng tuyến giáp, giúp giảm nguy cơ biến chứng trong và sau quá trình điều trị.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ được bác sĩ cá nhân hóa dựa trên tình trạng cụ thể của từng người bệnh, giúp tối ưu hiệu quả và hạn chế các tác dụng không mong muốn.

Tổng kết

Nốt vôi hoá tuyến giáp ở thùy phải là dấu hiệu cần được theo dõi cẩn thận vì có thể tiềm ẩn nguy cơ ung thư tuyến giáp, đặc biệt nếu đi kèm vôi hóa vi thể. Việc phát hiện sớm kết hợp chẩn đoán chính xác là yếu tố then chốt để có kế hoạch điều trị phù hợp, tránh biến chứng và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.