Khám tuyến giáp là khám những gì? Quy trình khám tuyến giáp bao gồm các bước từ kiểm tra triệu chứng, xét nghiệm máu, đến siêu âm tuyến giáp. Tìm hiểu rõ hơn cùng Diag qua bài viết bên dưới.

Vai trò của tuyến giáp đối với cơ thể

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết hình bướm, nằm ở vùng cổ phía dưới thanh quản. Mặc dù tuyến giáp chỉ nặng khoảng 20–30 gram, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động sinh lý bình thường của cơ thể.

Tuyến giáp sản xuất các hormone chính bao gồm:

  • Thyroxine (T4): Chiếm khoảng 80% hormone tuyến giáp trong cơ thể, giúp điều hòa sự trao đổi chất, năng lượng, và nhiệt độ cơ thể.
  • Triiodothyronine (T3): Hormone hoạt động mạnh hơn T4 và giúp điều chỉnh các chức năng sinh lý khác nhau trong cơ thể.
  • Calcitonin: Một hormone có tác dụng điều hòa nồng độ canxi trong máu.
Tuyến giáp sản xuất các hormone giúp điều hòa trao đổi chất, nhiệt độ cơ thể, nhịp tim, và mức năng lượng
Tuyến giáp rất quan trọng trong việc duy trì hoạt động sinh lý bình thường của cơ thể

Tuyến giáp hoạt động không bình thường có thể gây cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức) hoặc suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém). Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Việc kiểm tra tuyến giáp giúp phát hiện sớm các vấn đề này.

Xem thêm: Cách chữa phình tuyến giáp

Khi nào cần khám tuyến giáp?

Khám tuyến giáp là cần thiết khi bạn có các triệu chứng sau hoặc có nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến tuyến giáp:

  • Cân nặng thay đổi bất thường dù không thay đổi chế độ ăn: Có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng trong hoạt động của tuyến giáp. Suy giáp có thể dẫn đến tăng cân, trong khi cường giáp có thể gây giảm cân.
  • Mệt mỏi kéo dài: Cảm giác mệt, thiếu năng lượng có thể là dấu hiệu của suy giáp.
  • Vấn đề về da và tóc: Nếu da trở nên khô hoặc tóc rụng nhiều, đây có thể là dấu hiệu của suy giáp. Ngược lại, da ẩm ướt hoặc tóc mỏng đi có thể là dấu hiệu của cường giáp.
  • Rối loạn nhịp tim: Cường giáp có thể khiến nhịp tim tăng nhanh hoặc không đều, trong khi suy giáp có thể làm chậm nhịp tim.
  • Đau cổ hoặc cảm giác có khối u: Nếu bạn cảm thấy có khối u ở vùng cổ, có thể là dấu hiệu của bướu giáp hoặc các vấn đề khác liên quan đến tuyến giáp.

Ngoài ra, những người có tiền sử gia đình mắc bệnh lý tuyến giáp hoặc có các yếu tố nguy cơ khác cũng cần đi kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Khám tuyến giáp khi đau cổ hoặc cảm giác có khối u
Khám tuyến giáp khi đau cổ hoặc cảm giác có khối u
diagXét nghiệm chức năng tuyến giáp tại Diag
  • Đánh giá toàn diện chức năng tuyến giáp ở mọi lứa tuổi
  • Hỗ trợ phát hiện sớm bệnh cường giáp, suy giáp, ung thư tuyến giáp
  • Hỗ trợ theo dõi, quản lý, điều trị các tình trạng về tuyến giáp
  • Xét nghiệm tiện lợi ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mãu Diag
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Quy trình khám tuyến giáp chi tiết

Quy trình khám tuyến giáp bao gồm nhiều bước khác nhau, từ việc thu thập tiền sử bệnh lý, kiểm tra thể chất, đến các xét nghiệm chuyên sâu. Dưới đây là mô tả chi tiết từng bước khám tuyến giáp.

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ bắt đầu khám lâm sàng bằng việc hỏi về tiền sử bệnh lý của bạn và các triệu chứng hiện tại. Các câu hỏi có thể bao gồm:

  • Bạn có gặp phải vấn đề gì về cân nặng không?
  • Bạn có cảm thấy mệt hoặc có thay đổi gì về giấc ngủ?
  • Bạn có gặp phải vấn đề về nhịp tim hoặc huyết áp không?
  • Gia đình bạn có ai bị bệnh về tuyến giáp không?

Việc này giúp bác sĩ đánh giá tổng thể tình trạng sức khỏe và xác định các yếu tố có thể liên quan đến bệnh lý tuyến giáp.

Bác sĩ sẽ bắt đầu khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ bắt đầu khám lâm sàng

Quan sát và kiểm tra vùng cổ

Bước tiếp theo là bác sĩ sẽ quan sát và kiểm tra vùng cổ. Mục đích để phát hiện các dấu hiệu bất thường như sưng, u cục, hoặc bướu giáp. Bác sĩ có thể yêu cầu nghiêng đầu về phía trước hoặc nuốt nước bọt để kiểm tra khối u hoặc dấu hiệu sưng ở tuyến giáp.

Quan sát và kiểm tra vùng cổ
Quan sát và kiểm tra vùng cổ

Sờ nắn và nghe bướu giáp

Bác sĩ sẽ sờ nắn bướu giáp để tìm kiếm các khối u, bướu, hoặc sự bất thường trong kết cấu của tuyến giáp. Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ tiến hành nghe bướu giáp. Mục đích để xác định các vấn đề về mạch máu hoặc các khối u có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp.

Xét nghiệm và siêu âm tuyến giáp

Đây là các xét nghiệm để xác định chính xác tình trạng của tuyến giáp. Cụ thể:

  • Xét nghiệm máu: Các xét nghiệm tuyến giáp bao gồm đo nồng độ hormone nội tiết như TSH (Thyroid Stimulating Hormone), T3, và T4. Chỉ số TSH cao có thể chỉ ra suy giáp, trong khi mức TSH thấp có thể chỉ ra cường giáp. Xét nghiệm đo nồng độ hormone nội tiết giúp đánh giá chính xác chức năng của tuyến giáp.
  • Siêu âm tuyến giáp: Siêu âm giúp phát hiện các khối u hoặc nốt tuyến giáp và xác định kích thước, hình dạng, và sự thay đổi cấu trúc của tuyến giáp. Đây là phương pháp hiệu quả trong việc phát hiện sớm các khối u tuyến giáp, cũng như hỗ trợ đánh giá tính chất của chúng (có thể là lành tính hoặc ác tính).

Ngoài ra, nếu có nghi ngờ về sự hiện diện của ung thư tuyến giáp, bác sĩ có thể yêu cầu làm sinh thiết tế bào từ nốt tuyến giáp.

Xét nghiệm tuyến giáp đo nồng độ hormone nội tiết như TSH
Xét nghiệm tuyến giáp đo nồng độ hormone nội tiết như TSH

Các bệnh liên quan đến tuyến giáp

Cường giáp (Hyperthyroidism): Xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, làm tăng tốc độ trao đổi chất trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như tăng nhịp tim, giảm cân đột ngột, lo âu, và mất ngủ.

Suy giáp (Hypothyroidism): Tuyến giáp không sản xuất đủ hormone, dẫn đến sự trao đổi chất chậm lại. Các triệu chứng bao gồm mệt, tăng cân, da khô, và tóc rụng.

Bướu giáp (Goiter): Sự sưng to của tuyến giáp, có thể do thiếu i-ốt, viêm tuyến giáp, hoặc các vấn đề về hormone. Dấu hiệu thường gặp là cảm giác có khối u ở cổ hoặc khó nuốt, khó thở.

Viêm tuyến giáp (Thyroiditis): Bệnh có thể do nhiễm trùng hoặc rối loạn tự miễn, khiến tuyến giáp bị sưng và đau. Bệnh có thể gây ra sự thay đổi mức độ hormone, dẫn đến cường giáp hoặc suy giáp tạm thời.

Nodules tuyến giáp (Thyroid nodules): Các nốt tuyến giáp là những khối u hoặc bướu nhỏ phát triển trong tuyến giáp. Hầu hết các nốt này là lành tính, nhưng một số có thể là dấu hiệu của ung thư ở tuyến giáp.

Ung thư tuyến giáp (Thyroid cancer): Bệnh lý khi các tế bào trong tuyến giáp phát triển bất thường và hình thành khối u ác tính. Các triệu chứng có thể bao gồm khối u ở cổ, thay đổi giọng nói, khó nuốt, và khó thở.

Bệnh Basedow (Graves’ disease): Bệnh tự miễn gây cường giáp, trong đó hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp, khiến nó sản xuất quá nhiều hormone. Các triệu chứng bao gồm mắt lồi, hồi hộp, rối loạn lo âu, và mệt.

Bệnh Hashimoto (Hashimoto’s thyroiditis): Bệnh tự miễn mà hệ thống miễn dịch tấn công tuyến giáp, dẫn đến suy giáp. Các triệu chứng bao gồm mệt mỏi, tăng cân, và trầm cảm.

Lưu ý khi khám tuyến giáp

Trước khi đi khám tuyến giáp, bạn cần chuẩn bị kỹ càng để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

  • Thực hiện xét nghiệm vào buổi sáng: Các xét nghiệm tuyến giáp nên được thực hiện vào buổi sáng, khi các hormone tuyến giáp ổn định và dễ đo lường hơn.
  • Giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng.
  • Nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm: Để có kết quả chính xác, bạn cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi làm xét nghiệm máu.
  • Thông báo cho bác sĩ về thuốc đang dùng: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm tuyến giáp. Bạn cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, bao gồm thuốc điều trị bệnh tuyến giáp hoặc các thuốc bổ sung.

Sau khi khám, bạn cần làm theo hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và áp dụng các phương pháp điều trị khi cần.

Lời kết

Trong bài viết này, Diag đã giải đáp những thắc mắc xoay quanh việc ‘khám tuyến giáp là khám những gì’. Các bệnh liên quan đến tuyến giáp như cường giáp, suy giáp, bướu giáp, và ung thư tuyến giáp có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Việc kiểm tra tuyến giáp định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề này và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Hãy khám sức khỏe tuyến giáp định kỳ để bảo vệ sức khỏe của bạn.

 

Xem thêm: Đi khám tuyến giáp ở đâu?