Bị phình tuyến giáp kiêng ăn gì? Phình tuyến giáp nên ăn gì để cải thiện sức khỏe?

Phình tuyến giáp là bệnh gì?

Phình tuyến giáp (bướu cổ) là tình trạng tuyến giáp ở cổ bị to ra bất thường. Tuyến giáp có vai trò sản xuất hormone điều chỉnh quá trình trao đổi chất của cơ thể. Khi tuyến giáp phình to, bạn có thể cảm thấy cổ sưng, khó thở, khó nuốt, hoặc khàn giọng.

Xem thêm: Cách chữa phình tuyến giáp

Phình tuyến giáp có thể không ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone, nhưng cũng có trường hợp tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) hoặc kém (suy giáp).

Nguyên nhân phình tuyến giáp:

• Thiếu i-ốt: Cơ thể cần iod để sản xuất hormone tuyến giáp. Nếu thiếu, tuyến giáp phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến phình to. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất trên thế giới.
• Bệnh Hashimoto (suy giáp): Hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp, gây viêm và làm tuyến giáp to lên.
• Bệnh Graves (cường giáp): Khiến tuyến giáp hoạt động quá mức và phình to.
• Viêm hoặc nhiễm trùng tuyến giáp: Tuyến giáp bị viêm (do nhiễm trùng hoặc tự miễn) cũng có thể làm thay đổi kích thước tuyến giáp.
• Nang, nhân giáp, hay ung thư tuyến giáp: Các nang (túi chứa dịch) hoặc nhân giáp (khối u nhỏ) trong tuyến giáp làm tuyến phình to. Phần lớn là lành tính, nhưng cần theo dõi để loại trừ ung thư.
• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh tuyến giáp, nguy cơ bạn bị phình tuyến giáp cũng cao hơn.
• Tác nhân môi trường: Một số hóa chất (như perchlorate trong nước, khói thuốc lá) có thể cản trở hấp thu iod, gây phình tuyến giáp.

Vai trò của dinh dưỡng trong việc điều trị bệnh bướu cổ

Tuy chế độ ăn uống không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y khoa, nhưng lựa chọn đúng loại thực phẩm có thể giúp tuyến giáp hoạt động ổn định hơn và hạn chế tình trạng tiến triển nặng hơn.

• Bổ sung iod: Giúp tuyến giáp sản xuất hormone. Thiếu iod là nguyên nhân phổ biến gây phình tuyến giáp.
• Thêm selen và kẽm: Selen bảo vệ tuyến giáp khỏi viêm, còn kẽm hỗ trợ sản xuất hormone và tăng miễn dịch.
• Hạn chế goitrogens: Giảm tiêu thụ rau họ cải sống để tuyến giáp hấp thu iod tốt hơn.
• Giảm đậu nành: Isoflavones trong đậu nành có thể ảnh hưởng đến hormone tuyến giáp, nhất là với người suy giáp.
• Tránh caffeine, rượu bia: Giúp ổn định hormone và tăng hiệu quả hấp thu thuốc điều trị.
• Ăn nhiều chất xơ: Rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón – triệu chứng thường gặp ở người rối loạn tuyến giáp.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Ổn định hormone, giảm nguy cơ mắc tiểu đường, tim mạch.

Bị phình tuyến giáp kiêng ăn gì?

Khi bị phình tuyến giáp (bướu cổ), chế độ ăn uống có thể giúp tuyến giáp hoạt động ổn định hơn. Có một số loại thực phẩm nếu ăn nhiều sẽ làm bệnh nặng thêm hoặc giảm tác dụng thuốc điều trị. Dưới đây là 3 nhóm thực phẩm nên hạn chế:

Thực phẩm làm giảm hấp thu iod và ảnh hưởng hormone tuyến giáp

• Rau họ cải sống như bông cải xanh, súp lơ, bắp cải… Nếu ăn sống nhiều có thể cản trở tuyến giáp hấp thu iod.
• Đậu nành và thực phẩm từ đậu nành: Đậu phụ, sữa đậu nành… chứa chất ảnh hưởng đến hormone tuyến giáp, nhất là ở người suy giáp.

Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều muối và nhiều đường

• Thực phẩm chế biến sẵn: Xúc xích, đồ hộp, mì gói… chứa nhiều muối và chất bảo quản. Ăn nhiều sẽ làm mất cân bằng iod trong cơ thể.
• Thực phẩm ngọt: Bánh kẹo, nước ngọt… chứa nhiều đường tinh luyện, gây rối loạn đường huyết và tăng viêm, không tốt cho tuyến giáp.

Chất kích thích làm rối loạn hormone và giảm tác dụng thuốc

• Caffeine: Có trong cà phê, trà, và nước tăng lực, dễ gây hồi hộp, lo âu, và giảm hấp thu thuốc tuyến giáp.
• Rượu bia: Làm giảm chức năng tuyến giáp và ảnh hưởng đến gan – cơ quan giúp xử lý hormone tuyến giáp.

Lưu ý:

• Những loại thực phẩm này không cần kiêng tuyệt đối, nhưng nên hạn chế hoặc sử dụng hợp lý (chẳng hạn, nấu chín rau họ cải thay vì ăn sống).
• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi thay đổi chế độ ăn, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng thuốc điều trị tuyến giáp.

Bị phình tuyến giáp nên ăn gì?

Dưới đây là những nhóm thực phẩm nên bổ sung vào chế độ dinh dưỡng nếu bạn bị phình tuyến giáp:

Phình tuyến giáp nên ăn gì? – Thực phẩm giàu i-ốt

Đây là chất khoáng quan trọng để tuyến giáp sản xuất hormone. Nếu thiếu iod trong chế độ dinh dưỡng, tuyến giáp phải làm việc nhiều hơn, dễ dẫn đến phình to. Bổ sung đủ iod giúp tuyến giáp khỏe mạnh.

• Hải sản: Các loại hải sản, cá biển, tôm, cua, và rong biển chứa nhiều iod tự nhiên, rất tốt cho tuyến giáp.
• Trứng: Đặc biệt là lòng đỏ trứng chứa i-ốt và selen (một khoáng chất quan trọng khác).
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: Sữa tươi, sữa chua, và phô mai đều là nguồn cung cấp i-ốt tốt.

Lưu ý: Dù i-ốt cần thiết nhưng không nên ăn quá nhiều. Quá dư i-ốt cũng có thể gây hại cho tuyến giáp. Hãy bổ sung vừa đủ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Thực phẩm giàu selen

Selen giúp cơ thể sử dụng i-ốt hiệu quả và bảo vệ tuyến giáp khỏi các tổn thương do viêm nhiễm. Vậy bị phình tuyến giáp nên ăn gì để bổ sung selen? Mọi người có thể ưu tiên các thực phẩm như:

• Cá hồi, cá ngừ, và cá mòi: Những loại cá béo này giàu selen và omega-3, giúp giảm viêm, tốt cho tim mạch và tuyến giáp.
• Các loại hạt: Hạt Brazil (hạt dẻ Brazil), hạt hướng dương, hạt chia… là nguồn selen dồi dào.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, quinoa (diêm mạch), và gạo lứt vừa giàu selen vừa tốt cho tiêu hóa.

Thực phẩm giàu kẽm

Kẽm giúp kích thích sản xuất hormone tuyến giáp và giúp cơ thể sử dụng hormone này tốt hơn. Vậy bệnh nhân phình tuyến giáp nên ăn gì để có thể bổ sung kẽm? Nhóm thực phẩm mọi người có thể lựa chọn bao gồm:

• Thịt nạc: Thịt bò, thịt gà nạc giàu kẽm và protein.
• Hàu và các loại sò: Nguồn kẽm tự nhiên rất tốt, hỗ trợ miễn dịch và tuyến giáp.

Rau xanh và trái cây giàu vitamin, chất xơ

Vitamin và chất chống oxy hóa trong rau củ, trái cây giúp bảo vệ tuyến giáp và giảm stress oxy hóa.

• Rau xanh đậm: Rau bó xôi (rau chân vịt), cải xoăn, rau diếp… cung cấp vitamin A, C, E.
• Trái cây mọng nước: Cam, quýt, dâu tây, việt quất… giàu chất chống oxy hóa giúp tăng sức đề kháng.

Lưu ý: Rau họ cải (như bắp cải, súp lơ, bông cải xanh) có chứa goitrogens. Đây là chất có thể làm giảm hấp thu i-ốt. Tuy nhiên, nếu nấu chín, goitrogens sẽ giảm đi đáng kể, an toàn hơn khi ăn.

Chất béo lành mạnh

Chất béo tốt giúp giảm viêm và hỗ trợ hoạt động của hormone tuyến giáp. Các loại chất béo tốt mọi người có thể sử dụng gồm:

• Dầu ô liu, dầu hạt lanh, và dầu cá: Chứa omega 3, giúp cân bằng nội tiết tố và giảm viêm.
• Quả bơ: Giàu chất béo tốt, vitamin E, và chất xơ, tốt cho tim mạch và tuyến giáp.

Lời kết

Hiểu rõ bị phình tuyến giáp kiêng ăn gì và nên ăn gì sẽ giúp bạn chủ động chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Hãy xây dựng chế độ ăn uống khoa học để tuyến giáp hoạt động ổn định và giảm nguy cơ bệnh tiến triển.