Bệnh tuyến giáp là gì? Biến chứng của bệnh tuyến giáp

Tuyến giáp là gì? Vai trò đối với cơ thể

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nằm ở cổ, có hình dạng giống như con bướm. Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hai hormone chính là thyroxine (Ft4) và triiodothyronine (FT3). Những hormone này giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất của cơ thể, ảnh hưởng đến nhiều chức năng sống như:

• Tốc độ trao đổi chất: Điều chỉnh cách cơ thể chuyển hóa năng lượng và sử dụng thức ăn.
• Chức năng của tim và não: Giúp tim đập đều đặn và điều hòa hoạt động của hệ thần kinh.
• Nhiệt độ cơ thể: Duy trì thân nhiệt ổn định.

Các bệnh liên quan đến tuyến giáp

Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa quá trình trao đổi chất và ảnh hưởng đến nhiều chức năng của cơ thể. Nếu chức năng tuyến giáp có sự thay đổi, mọi người có thể gặp nhiều bệnh lý tuyến giáp và vấn đề sức khỏe như:

Cường giáp (Hyperthyroidism)

Cường giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá mức hormone, khiến cơ thể hoạt động quá nhanh. Bệnh thường gặp ở những người mắc bệnh tự miễn (bệnh Grave’s), u tuyến giáp, hoặc do stress kéo dài. Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và người có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp có nguy cơ cao.

• Triệu chứng: Sụt cân nhanh, tim đập nhanh, lo âu, run tay, mồ hôi nhiều, mất ngủ, và tăng cảm giác thèm ăn.
• Biến chứng: Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến loạn nhịp tim, suy tim, loãng xương, thậm chí là đột quỵ.

Xét nghiệm chức năng tuyến giáp tại Diag

• Đánh giá toàn diện chức năng tuyến giáp ở mọi lứa tuổi
• Hỗ trợ phát hiện sớm bệnh cường giáp, suy giáp, ung thư tuyến giáp
• Hỗ trợ theo dõi, quản lý, điều trị các tình trạng về tuyến giáp
• Xét nghiệm tiện lợi ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mãu Diag

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Suy giáp (Hypothyroidism)

Suy giáp là tình trạng tuyến giáp không sản xuất đủ hormone, làm chậm các chức năng cơ thể. Nguyên nhân gây bệnh thường là do thiếu i-ốt, bệnh tự miễn (bệnh Hashimoto), hoặc hậu quả từ phẫu thuật hoặc xạ trị tuyến giáp. Đối tượng nguy cơ bao gồm phụ nữ trên 60 tuổi và người có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp.

• Triệu chứng: Mệt mỏi, tăng cân, lạnh tay chân, da khô, tóc rụng, táo bón, trầm cảm, và giảm khả năng tập trung.
• Biến chứng: Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra các biến chứng như bệnh tim, cholesterol cao, và suy tim.

Viêm tuyến giáp (Thyroiditis)

Đây là tình trạng viêm ở tuyến giáp, có thể gây suy giáp hoặc cường giáp tạm thời. Nguyên nhân có thể là nhiễm trùng, bệnh tự miễn, hoặc hậu quả của xạ trị. Phụ nữ sau sinh và người có tiền sử bệnh tự miễn có nguy cơ cao hơn.

• Triệu chứng: Đau ở vùng cổ, sốt, mệt mỏi, và thay đổi cảm giác nhiệt độ cơ thể.
• Biến chứng: Bệnh viêm tuyến giáp có thể làm rối loạn chức năng tuyến giáp, gây suy giáp hoặc cường giáp. Nếu không được điều trị, có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn cho tuyến giáp.

Bướu giáp (Goiter)

Bướu giáp là tình trạng tuyến giáp phình to bất thường, có thể xảy ra khi tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) hoặc không đủ (suy giáp). Nguyên nhân phổ biến bao gồm thiếu i-ốt, bệnh tự miễn, hoặc sự phát triển bất thường của tế bào trong tuyến giáp.

• Triệu chứng: Cổ to, cảm giác khó thở hoặc khó nuốt, có thể đau đớn ở vùng cổ.
• Biến chứng: Nếu không điều trị, bướu giáp có thể gây ra các vấn đề về hô hấp và nuốt. Trong một số trường hợp, bệnh có thể dẫn đến ung thư tuyến giáp.

U tuyến giáp (Thyroid Nodules)

U tuyến giáp là sự hình thành các khối u trong tuyến giáp, có thể là u lành tính hoặc ung thư. Nguyên nhân chính xác chưa rõ, nhưng các yếu tố như di truyền và thiếu i-ốt có thể là yếu tố nguy cơ.

• Triệu chứng: Một số người có thể không có triệu chứng, trong khi người khác có thể cảm thấy đau hoặc có khối u ở cổ.
• Biến chứng: Nếu là u ác tính (ung thư), có thể phát triển thành ung thư tuyến giáp, dẫn đến việc cần phẫu thuật và điều trị đặc biệt.

Bệnh tuyến giáp sau sinh (Postpartum Thyroiditis)

Bệnh tuyến giáp sau sinh là tình trạng viêm tuyến giáp xuất hiện sau khi sinh con. Bệnh có thể gây rối loạn chức năng tuyến giáp, dẫn đến suy giáp hoặc cường giáp tạm thời.

• Triệu chứng: Mệt mỏi, thay đổi cân nặng, cảm giác lo âu, và trầm cảm.
• Biến chứng: Nếu không được điều trị, bệnh có thể kéo dài hoặc tái phát trong những lần mang thai sau.

Chẩn đoán và cách chữa bệnh tuyến giáp

Phương pháp chẩn đoán:

• Xét nghiệm máu: Đo nồng độ các hormone tuyến giáp như TSH, T3, T4 để đánh giá chức năng của tuyến giáp.
• Siêu âm tuyến giáp: Phát hiện nhân giáp, bướu giáp, và các bất thường khác liên quan đến tuyến giáp.
• Xạ hình tuyến giáp: Sử dụng i-ốt phóng xạ để đánh giá chức năng và chẩn đoán tổn thương ở tuyến giáp.
• Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA): Được thực hiện khi có nghi ngờ về các khối u tuyến giáp để xác định tính chất của chúng.

Cách chữa bệnh tuyến giáp:

• Điều trị nội khoa: Dùng thuốc hormone tuyến giáp tổng hợp (như levothyroxine) để điều trị suy giáp và điều chỉnh mức hormone cho các bệnh nhân bị thiếu hụt hormone tuyến giáp.
• Điều trị phẫu thuật: Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp hoặc một phần tuyến giáp, thường áp dụng đối với các bệnh nhân mắc bướu giáp lớn hoặc ung thư tuyến giáp.
• Điều trị bằng i-ốt phóng xạ (I-131): Phương pháp điều trị cường giáp hoặc sau phẫu thuật tuyến giáp. Mục đích để tiêu diệt các tế bào tuyến giáp còn sót lại hoặc tế bào ung thư để kiểm soát tốc độ phát triển của bệnh.

Phương pháp phòng ngừa bệnh tuyến giáp

• Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp đủ i-ốt qua các nguồn thực phẩm như muối iod hóa, hải sản, và rau xanh để hỗ trợ chức năng tuyến giáp.
• Tái khám định kỳ: Thực hiện các xét nghiệm chức năng tuyến giáp định kỳ. Đặc biệt đối với phụ nữ mang thai, người có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp, hoặc những người có triệu chứng bất thường.
• Tránh tiếp xúc với bức xạ: Hạn chế tiếp xúc với tia phóng xạ và các hóa chất độc hại có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp.

Xem thêm: Rối loạn tuyến giáp