Đột quỵ nhẹ là gì? Triệu chứng đột quỵ nhẹ

Các triệu chứng đột quỵ nhẹ

Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) thường được gọi là “đột quỵ nhẹ”. TIA xảy ra khi lưu lượng máu đến một phần não bị tạm thời gián đoạn, dẫn đến các triệu chứng giống đột quỵ. Tuy nhiên, không giống như đột quỵ toàn phần, các triệu chứng đột quỵ nhẹ thường ngắn hạn và không gây tổn thương não vĩnh viễn.

Theo Hiệp hội Đột quỵ Mỹ, khoảng 1/3 số người bị đột quỵ nhẹ sẽ bị đột quỵ trong vòng một năm nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, việc nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ nhẹ vô cùng quan trọng, có thể giúp ngăn ngừa đột quỵ thực sự xảy ra.

Yếu hoặc tê một bên cơ thể

Biểu hiện đột quỵ nhẹ phổ biến nhất của đột quỵ nhẹ là cảm giác cơ bắp yếu hoặc tê bì đột ngột ở một bên cơ thể, bao gồm mặt, tê tay, tê chân. Người bệnh có thể không cảm nhận được cử động hoặc cảm giác ở một bên của cơ thể mình. Trong một số trường hợp, cảm giác yếu này chỉ xảy ra thoáng qua và có thể tự hết sau vài phút hoặc vài giờ.

Tình trạng này thường được gọi là “liệt nửa người”. Dù dấu hiệu đột quỵ nhẹ có thể ngắn hạn nhưng đây là dấu hiệu nghiêm trọng cần được cấp cứu ngay lập tức để tránh những biến chứng nặng nề.

Khó nói hoặc hiểu lời nói

Rối loạn ngôn ngữ là một trong những biểu hiện của đột quỵ nhẹ. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi nói chuyện, diễn đạt ý muốn hoặc có thể không hiểu được những gì người khác nói.

Họ có thể nói lắp, nói sai từ hoặc không thể tìm được từ phù hợp để diễn đạt ý tưởng. Triệu chứng đột quỵ nhẹ này xảy ra do vùng não chịu trách nhiệm điều khiển ngôn ngữ bị thiếu máu tạm thời. Các triệu chứng rối loạn ngôn ngữ thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn, nhưng chúng có thể làm cho người bệnh cảm thấy bối rối, lo lắng.

Mất thị lực

Một triệu chứng đột quỵ nhẹ là mất thị lực, thường ở một bên mắt, hoặc trong một số trường hợp là cả hai mắt. Người bệnh có thể cảm thấy mờ mắt hoặc hoàn toàn không nhìn thấy gì ở một mắt. Điều này có thể chỉ xảy ra trong vài phút, nhưng đôi khi kéo dài hơn.

Chóng mặt và mất thăng bằng

Chóng mặt là triệu chứng thường gặp trong cơn đột quỵ nhẹ. Người bị đột quỵ nhẹ có thể cảm thấy mất cân bằng, khó giữ được tư thế đứng vững hoặc bị mất thăng bằng khi di chuyển. Điều này có thể khiến họ bị ngã và dẫn đến các chấn thương. Các triệu chứng này xuất hiện do hệ thống tiền đình (phần não kiểm soát sự cân bằng) bị thiếu máu.

Đau đầu dữ dội

Một số người bị cơn thiếu máu não thoáng qua có thể cảm thấy đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân. Cơn đau thường đến đột ngột và có thể đi kèm với các triệu chứng khác như buồn nôn, chóng mặt hoặc biến đổi tri giác.

Mặc dù đau vùng đầu không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của đột quỵ, nhưng khi nó xuất hiện đột ngột và kèm theo các triệu chứng thần kinh khác, đó có thể là dấu hiệu nghiêm trọng cần được điều trị.

Mất trí nhớ tạm thời

Mất trí nhớ tạm thời cũng là một triệu chứng đột quỵ nhẹ phổ biến. Người bệnh có thể quên những sự kiện vừa mới xảy ra hoặc không nhớ các thông tin quan trọng trong một khoảng thời gian ngắn. Mặc dù tình trạng này có thể chỉ diễn ra trong vài phút, nhưng nó là dấu hiệu cho thấy não không nhận đủ oxy và cần phải có sự can thiệp y tế ngay lập tức.

Bất tỉnh và thay đổi tri giác

Trong một số trường hợp hiếm hoi, đột quỵ nhẹ có thể gây ra bất tỉnh hoặc biến đổi tri giác. Người bệnh có thể cảm thấy choáng váng, lơ mơ hoặc mất ý thức hoàn toàn trong một thời gian ngắn. Điều này thường là do thiếu máu cung cấp cho phần não điều khiển ý thức và nhận thức. Mặc dù triệu chứng này không phổ biến, nhưng khi xuất hiện, đó là triệu chứng của một vấn đề nghiêm trọng cần được cấp cứu ngay lập tức.

Nguyên nhân gây ra đột quỵ nhẹ

Đột quỵ nhẹ thường xảy ra do sự tắc nghẽn tạm thời của mạch máu trong não. Các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này bao gồm:

• Tăng huyết áp cao: Huyết áp cao là một trong những yếu tố lớn nhất của đột quỵ, đặc biệt khi không được kiểm soát tốt.
• Bệnh lý tim mạch: Các vấn đề về tim như rung nhĩ hoặc xơ vữa động mạch có thể tạo ra cục máu đông gây tắc nghẽn dòng máu tới não.
• Hút thuốc lá: Thuốc lá làm tăng nguy cơ hẹp động mạch, gây ra đột quỵ nhẹ.
• Tiểu đường: Bệnh đái tháo đường gây tổn thương mạch máu, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.
• Béo phì: Thừa cân và béo phì là nguyên do của nhiều bệnh lý liên quan đến tim mạch, làm tăng khả năng xuất hiện cơn đột quỵ nhẹ.
• Chế độ dinh dưỡng: Ăn uống thiếu khoa học, nhiều chất béo xấu và cholesterol gây hại cho mạch máu.
• Tiền sử gia đình: Nếu gia đình bạn có người từng bị đột quỵ, nguy cơ của bạn cũng tăng lên.
• Tuổi tác và giới tính: Người cao tuổi và nam giới có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn phụ nữ, nhất là khi có thêm các yếu tố nguy cơ khác.

Làm gì khi gặp cơn đột quỵ nhẹ?

Khi nhận thấy mình hoặc người khác có dấu hiệu của đột quỵ nhẹ, hãy thực hiện ngay các bước sau:

• Cấp cứu ngay lập tức: Đưa người bệnh tới cơ sở y tế gần nhất hoặc gọi cấp cứu, dù triệu chứng có tự hết sau một thời gian ngắn. Bởi không ai có thể biết chắc liệu đó là đột quỵ nhẹ hay một cơn đột quỵ thực sự.
• Sơ cứu đúng cách: Để người bệnh nằm thoải mái, đầu hơi cao và giữ cho họ bình tĩnh, tránh tình trạng mất kiểm soát.
• Theo dõi tình trạng: Giám sát các triệu chứng như mất ý thức, rối loạn về ngôn ngữ hoặc mất cân bằng. Đảm bảo không để bệnh nhân ăn uống hoặc di chuyển mạnh trước khi có sự can thiệp y tế.

Cách chẩn đoán cơn đột quỵ nhẹ

Chẩn đoán cơn đột quỵ nhẹ (TIA) là một quá trình quan trọng để xác định nguyên nhân của các triệu chứng thần kinh tạm thời và giúp đưa ra các biện pháp điều trị kịp thời. Các bước chẩn đoán thường bắt đầu bằng việc khám lâm sàng để đánh giá các triệu chứng của bệnh nhân, đồng thời kiểm tra các yếu tố như huyết áp cao, đái tháo đường, và tiền sử của gia đình. Bác sĩ cũng sẽ tiến hành kiểm tra các chức năng thần kinh, bao gồm kiểm tra phản xạ vận động, thị lực, khả năng nói, và thăng bằng của bệnh nhân.
Để xác định tổn thương trong não, bác sĩ có thể yêu cầu chụp CT scan hoặc MRI. Mặc dù trong trường hợp TIA, các phương pháp này thường không phát hiện tổn thương vĩnh viễn, nhưng chúng giúp loại trừ các nguyên do khác như đột quỵ thực sự. Ngoài ra, siêu âm động mạch cổ giúp kiểm tra sự tắc nghẽn mạch máu, và điện tâm đồ (ECG) có thể phát hiện các vấn đề về nhịp tim. Các xét nghiệm máu như kiểm tra cholesterol, đường huyết và chức năng thận cũng giúp phát hiện các nguy cơ tiềm ẩn.

Cách chữa đột quỵ nhẹ

Nhiều người thắc mắc “Bị đột quỵ nhẹ có chữa được không?”. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể giảm nguy cơ biến chứng và ngăn ngừa đột quỵ tái phát. Phương pháp điều trị đột quỵ nhẹ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể:

• Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc điều trị như thuốc chống đông máu (aspirin, clopidogrel) để ngăn ngừa cục máu đông. Thuốc hạ áp cũng thường được dùng để kiểm soát huyết áp và giảm nguy cơ tái phát.
• Điều chỉnh lối sống: Kiểm soát chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động, giảm cân nếu bạn đang thừa cân. Hạn chế ăn mặn, tránh các loại thực phẩm giàu cholesterol.
• Điều trị các bệnh lý nền: Nếu bạn có các bệnh lý nền như tiểu đường, hoặc bệnh tim mạch,… hãy tuân thủ phác đồ điều trị để kiểm soát tình trạng bệnh.

Các biện pháp phòng ngừa đột quỵ nhẹ

Phòng tránh đột quỵ nhẹ yêu cầu thay đổi lối sống và duy trì sức khỏe tổng thể tốt. Một số cách giúp bạn phòng tránh cơn đột quỵ nhẹ bao gồm:

• Tầm soát sức khỏe: Đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu bạn có tiền sử gia đình mắc các bệnh về tim mạch hay tăng huyết áp.
• Giảm thiểu yếu tố nguy cơ: Dừng ngay các thói quen không lành mạnh như hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và kiểm soát huyết áp, đái tháo đường đúng cách.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế thức ăn chứa nhiều chất béo, muối.
• Vận động thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp duy trì cân nặng hợp lý và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và đột quỵ.

Lời kết

Đột quỵ nhẹ là một cảnh báo quan trọng mà bạn không nên bỏ qua. Việc hiểu và nhận biết sớm các triệu chứng đột quỵ nhẹ có thể cứu mạng bạn hoặc người thân trong những tình huống khẩn cấp. Hãy chú ý đến sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa phù hợp và luôn duy trì lối sống lành mạnh để giảm thiểu nguy cơ gặp phải tình trạng này.