Tai biến nhẹ là gì? 4 dấu hiệu tai biến nhẹ bạn không nên bỏ qua

Tai biến nhẹ là gì?

Tai biến nhẹ, còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (Transient Ischemic Attack – TIA), là tình trạng xảy ra khi lưu lượng máu tới một phần não bị giảm tạm thời. Điều này khiến não không nhận đủ oxy và dưỡng chất, gây ra các triệu chứng như yếu cơ, mất khả năng nói, hoặc suy giảm thị lực tạm thời.

Nguyên nhân chính của cơn TIA là sự tắc nghẽn tạm thời trong các mạch máu cung cấp máu cho não. Các cục máu đông hoặc mảng xơ vữa có thể hình thành trong động mạch cung cấp máu đến não. Chúng sẽ gây tắc nghẽn tạm thời dòng máu lưu thông, dẫn đến thiếu máu và oxy cho vùng não liên quan.

Trên thực tế, các triệu chứng thường biến mất trong vài phút mà không để lại tổn thương vĩnh viễn. Tuy nhiên, TIA là một dấu hiệu cảnh báo của nguy cơ đột quỵ (tai biến mạch máu não) thực sự trong tương lai. Vậy nên TIA còn có tên gọi khác là “tai biến nhẹ”.

Các dấu hiệu tai biến nhẹ

Triệu chứng của TIA thường xuất hiện đột ngột và chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn, thường là từ vài phút đến một giờ. Bạn có thể nhận biết một người bị tai biến nhẹ qua các dấu hiệu như sau.

1. Yếu liệt hoặc tê bì một phần cơ thể

Cảm giác yếu hoặc tê liệt thường xuất hiện ở một bên cơ thể, bao gồm tay, chân hoặc mặt. Đây là dấu hiệu phổ biến và dễ nhận biết nhất, cho thấy vùng não kiểm soát các cơ và cảm giác không nhận đủ oxy và dưỡng chất. Hệ quả là cơ và tế bào thần kinh không thể hoạt động bình thường. Điều này khiến người bệnh cảm thấy mất sức mạnh hoặc không thể kiểm soát cử động ở vùng bị ảnh hưởng.

Người bệnh có thể cảm thấy như cơ thể bị “nặng” và không thể di chuyển được vùng cơ thể bị ảnh hưởng. Nếu yếu hoặc tê liệt xảy ra ở khu vực mặt, có thể làm méo miệng hoặc mất khả năng nhắm mắt bình thường.

2. Khó nói hoặc nói lắp

Vùng não có nhiệm vụ điều khiển khả năng nói và phát âm có thể bị ảnh hưởng khi lưu lượng máu bị gián đoạn. Điều này khiến người bệnh gặp khó khăn khi diễn đạt lời nói một cách rõ ràng, có thể nói lắp, nói ngọng hoặc không thể nói hết câu. Trong nhiều trường hợp, người bệnh vẫn hiểu những gì họ muốn nói, nhưng không thể phát âm đúng hoặc hoàn chỉnh.

3. Mất thị lực tạm thời

Khi não không nhận đủ oxy và dưỡng chất, các tế bào thần kinh trong vùng xử lý thị giác có thể không hoạt động bình thường. Người bệnh không thể nhìn rõ hoặc hoàn toàn mất khả năng nhìn một thời gian ngắn, xảy ra ở một hoặc cả hai mắt.

4. Mất thăng bằng hoặc gặp khó khăn khi di chuyển

Đây là dấu hiệu phổ biến của cơn TIA khi lượng máu đến vùng não kiểm soát các chức năng vận động tạm thời bị gián đoạn. Từ đó khiến các tín hiệu thần kinh cần thiết để điều khiển các cơ bắp và duy trì thăng bằng bị suy giảm.

Hệ quả là người bệnh có thể cảm thấy choáng váng, mất kiểm soát cử động, gặp khó khăn khi di chuyển, đặc biệt là khi đứng hoặc đi lại. Một số trường hợp loạng choạng, không thể đi đứng vững vàng và dễ té ngã.

5. Chóng mặt hoặc đau đầu dữ dội

Chóng mặt có thể xảy ra đột ngột, khiến người bệnh cảm thấy như mọi thứ xung quanh đang quay cuồng hoặc mất thăng bằng. Đây là một triệu chứng cho thấy não không nhận đủ oxy và dưỡng chất, làm giảm khả năng giữ thăng bằng của cơ thể.

Trường hợp khác có thể xảy ra tình trạng đau đầu dữ dội. Các cơn đau diễn ra đột ngột và mạnh mẽ, hoàn toàn không giống với đau đầu bình thường. Cơn đau có thể tập trung ở một phần của đầu hoặc lan khắp đầu, có thể kèm theo các triệu chứng khác như buồn nôn, nôn hoặc mờ mắt.

Theo các chuyên gia, đau đầu dữ dội là dấu hiệu tai biến cho thấy sự tắc nghẽn tạm thời trong các mạch máu não. Mặc dù triệu chứng này có thể tự thuyên giảm sau một thời gian ngắn, nhưng nó là dấu hiệu cần được kiểm tra y tế ngay lập tức để tránh nguy cơ đột quỵ.

Bị tai biến nhẹ có nguy hiểm không?

Mặc dù không gây tổn thương vĩnh viễn cho não nhưng tai biến nhẹ vẫn có mức độ nguy hiểm cao và không nên bị xem nhẹ. Theo các nghiên cứu, những người đã trải qua TIA có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp nhiều lần so với những người chưa từng có tiền sử TIA. Thời gian nguy cơ cao nhất thường là trong vòng 48 giờ sau khi cơn TIA xảy ra. Nếu không được can thiệp y tế kịp thời, người bệnh có thể gặp phải một cơn đột quỵ nặng hơn, gây tổn thương vĩnh viễn cho não. Trường hợp nguy hiểm nhất là dẫn đến tử vong.

Sự nguy hiểm của TIA cũng được thể hiện qua tác động tiềm tàng của nó đối với sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống. Cơn TIA là hệ quả của những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong mạch máu não, chẳng hạn như xơ vữa động mạch hoặc các rối loạn nhịp tim.

Nếu không có biện pháp phòng ngừa và điều trị, xơ vữa và những rối loạn nhịp tim này có thể dẫn đến các cơn đột quỵ liên tiếp. Điều này khiến người bệnh mất khả năng vận động, mất trí nhớ, hoặc gặp khó khăn trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Vậy nên cần phát hiện và chữa trị các cơn tai biến kịp thời nhằm đảm bảo sức khỏe cũng như giảm nguy cơ tử vong do đột quỵ.

Tai biến nhẹ có chữa được không?

Tai biến nhẹ hoàn toàn có thể điều trị được. Nếu được chữa trị kịp thời và đúng cách, người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn mà không để lại di chứng lâu dài. Tuy nhiên, việc chữa trị tập trung vào việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể kích thích hình thành cơn đột quỵ trong tương lai.

Trong đó bao gồm các yếu tố gây cản trở hoặc tắc nghẽn mạch máu như xóa bỏ các mảng xơ vữa hoặc ngăn ngừa hình thành cục máu đông.

Phương pháp chữa trị thường bao gồm việc sử dụng thuốc để phòng ngừa các yếu tố gây cản trở hoặc tắc nghẽn mạch máu. Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc làm loãng máu để ngăn ngừa hình thành cục máu đông, hoặc kê thuốc hạ huyết áp để kiểm soát tình trạng tăng huyết áp.

Bên cạnh đó, cách điều trị tai biến nhẹ cũng bao gồm thay đổi thói quen sống lành mạnh hơn. Người bệnh cần thực hiện thói quen ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn, bỏ rượu bia và thuốc lá để giảm nguy cơ tái phát TIA.

Một số trường hợp có thể cần phẫu thuật can thiệp tim mạch hoặc chữa trị chuyên sâu để cải thiện lưu lượng máu và phòng ngừa đột quỵ.

Làm gì khi bị tai biến nhẹ?

Nếu bạn chứng kiến một người bị tai biến

Khi thấy một người có dấu hiệu của tai biến thì cần gọi cấp cứu 115 để đưa họ đến bệnh viện chữa trị ngay lập tức. Các bác sĩ sẽ kiểm tra và xác định xem có cần can thiệp y tế ngay không.

Không quá trình chờ cấp cứu thì không tự ý cho người bệnh uống thuốc. Người bệnh có thể không tỉnh táo hoặc có thể đang gặp nguy cơ bị đột quỵ nặng. do đó không nên cho họ uống bất kỳ loại thuốc nào mà không có chỉ định từ bác sĩ.

Cần giữ người bệnh bình tĩnh, nằm yên trong tư thế thoải mái và không di chuyển. Trong một số trường hợp người bệnh mất bình tĩnh hoặc hoảng loạn có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh, gây khó khăn trong việc cấp cứu nếu cần thiết.

Nếu bạn là người bị tai biến nhẹ

Cách xử lý khi bị tai biến nhẹ là bạn hãy ngừng mọi hoạt động và gọi cấp cứu 115 ngay lập tức. Bạn cũng không được tự lái xe đến bệnh viện. Dù là triệu chứng nhẹ nhưng vẫn có khả năng tái phát bất ngờ và có thể gây nguy hiểm trong quá trình di chuyển. Vậy nên hãy kiên nhẫn chờ đợi xe cấp cứu hoặc nhờ một người đưa mình đến bệnh viện.

Nếu có thể thì bạn hãy thông báo ngay cho những người xung quanh về các triệu chứng bạn đang trải qua. Việc này giúp bác sĩ có những thông tin cần thiết để thực hiện các biện pháp cấp cứu kịp thời để đảm bảo sức khỏe của bạn.

Cách điều trị tai biến nhẹ tại nhà

Cách chữa trị tại nhà chủ yếu là thay đổi lối sống để giảm nguy cơ tái phát và ngăn ngừa đột quỵ trong tương lai. Tuy nhiên, việc điều chỉnh lối sống này cần thực hiện dưới sự theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo hiệu quả.

• Thay đổi chế độ ăn uống: Người bệnh nên ăn thực phẩm giàu chất xơ, giảm mỡ động vật, tăng cường rau quả, và tránh các loại thực phẩm có nhiều muối hoặc đường. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, tăng cường ăn các thực phẩm tốt cho tim mạch như cá béo, quả hạch và ngũ cốc nguyên hạt.
• Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể chất đều đặn giúp cải thiện lưu thông máu và kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, cholesterol cao, và béo phì. Nên ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga và duy trì tập luyện mỗi ngày.
• Kiểm soát huyết áp và thuốc theo chỉ định: Người bệnh cần kiểm tra huyết áp thường xuyên và tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về việc sử dụng thuốc. Bao gồm các loại thuốc hạ huyết áp, thuốc làm loãng máu hoặc những loại thuốc điều trị khác. Nếu có sử dụng thêm TPCN thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh gây tương tác thuốc hoặc tác dụng phụ không mong muốn.

Như vậy bài viết đã chia sẻ đầy đủ thông tin về tai biến nhẹ, hay còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, có thể dẫn đến một cơn đột quỵ bất ngờ nếu không được chữa trị kịp thời. Thông qua bài viết này, hy vọng bạn sẽ có được những kiến thức cần thiết để phòng tránh biến cố nguy hiểm này.