Dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ như thế nào?

Tầm quan trọng nhận diện dấu hiệu đột quỵ sớm

Theo Hiệp hội Đột quỵ Mỹ (American Stroke Association), các dấu hiệu đột quỵ thường xuất hiện đột ngột và yêu cầu hành động khẩn cấp. Nhận biết và phản ứng nhanh chóng với các dấu hiệu này có thể cứu sống và giảm thiểu các biến chứng lâu dài, cụ thể:

• Giảm thiểu tổn thương não và nguy cơ tử vong: Đột quỵ là tình trạng cấp cứu y tế nghiêm trọng xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, dẫn đến tổn thương tế bào não. Theo Hiệp hội Đột quỵ Mỹ, cứ mỗi phút trôi qua trong cơn đột quỵ, người bệnh có thể mất khoảng 2 triệu tế bào não. Việc nhận diện và can thiệp sớm có thể giúp giảm thiểu tổn thương não và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
• Tăng khả năng phục hồi: Khi một người bị đột quỵ, “thời gian là não” (“Time is brain”) – nghĩa là càng điều trị sớm, cơ hội phục hồi càng cao. Các phương pháp chữa trị hiệu quả nhất như tiêu sợi huyết (thrombolysis) hoặc can thiệp mạch máu não (thrombectomy) chỉ có thể thực hiện trong khung giờ vàng (tối đa 4,5 – 6 giờ đầu tiên).
• Giảm nguy cơ tái phát đột quỵ: Theo thống kê, những người từng bị cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) có nguy cơ cao bị đột quỵ thực sự trong vòng 48 giờ đến 1 tuần tiếp theo. Nhận diện sớm các dấu hiệu cảnh báo cơn thiếu máu não thoáng qua giúp bệnh nhân được theo dõi, chữa trị và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả hơn, từ đó giảm nguy cơ tái phát.
• Giúp người bệnh và gia đình có sự chuẩn bị tốt hơn: Việc nhận diện sớm dấu hiệu đột quỵ giúp người bệnh và người thân chuẩn bị tâm lý, sẵn sàng tìm kiếm hỗ trợ y tế ngay lập tức. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có yếu tố nguy cơ cao như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu hoặc tiền sử đột quỵ.
• Tránh nhầm lẫn với các bệnh lý khác: Nhiều dấu hiệu đột quỵ có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như mệt mỏi, rối loạn tiền đình, hạ đường huyết hoặc đau nửa đầu. Việc hiểu rõ các dấu hiệu đột quỵ giúp phân biệt chính xác tình trạng này với các bệnh lý khác, từ đó tránh bỏ lỡ thời gian điều trị quan trọng.

Dấu hiệu đột quỵ trước 1 tuần

Nhiều người có thể trải qua các dấu hiệu cảnh báo trước khi xảy ra đột quỵ. Những dấu hiệu này có thể xuất hiện từ vài giờ đến một tuần trước khi đột quỵ thực sự xảy ra.

Đau đầu dữ dội, đột ngột

Một cơn đau đầu nghiêm trọng và đột ngột, không giống với những cơn đau đầu thông thường, có thể là dấu hiệu báo trước đột quỵ. Nếu bạn trải qua cơn đau đầu dữ dội mà không rõ nguyên nhân, đặc biệt nếu kèm theo các biểu hiện khác, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Thị lực giảm sút

Sự thay đổi đột ngột về thị lực, chẳng hạn như mất khả năng nhìn ở một hoặc cả hai mắt, hoặc nhìn đôi, có thể là triệu chứng đột quỵ trước 1 tuần. Những thay đổi này thường xảy ra đột ngột và yêu cầu đánh giá y tế ngay lập tức.

Chóng mặt và mất thăng bằng

Cảm giác chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng hoặc khó khăn trong việc phối hợp có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ. Nếu bạn gặp phải những biểu hiện này mà không có lý do rõ ràng, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Tê liệt hoặc yếu một bên cơ thể

Tê hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt là ở một bên của cơ thể, có thể là những dấu hiệu báo trước đột quỵ. Những triệu chứng này thường xuất hiện đột ngột và yêu cầu hành động khẩn cấp.

Khó nói hoặc hiểu lời nói của người khác

Khó khăn trong việc nói, giọng nói ngọng hoặc khó hiểu lời nói có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ. Nếu bạn hoặc người thân gặp phải những triệu chứng này, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Mất trí nhớ tạm thời

Sự nhầm lẫn đột ngột hoặc khó khăn trong việc hiểu những điều đơn giản có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ. Những triệu chứng này yêu cầu đánh giá y tế ngay lập tức.​

Cảm giác mệt mỏi, thiếu sức sống

Mặc dù không phổ biến, cảm giác mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng đột ngột có thể liên quan đến các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ. Nếu bạn cảm thấy thiếu sức sống không giải thích được, đặc biệt khi kèm theo các triệu chứng khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Cách xử trí khi xuất hiện dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ

Nếu bạn hoặc người thân trải qua bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào đã đề cập, điều quan trọng là hành động nhanh chóng:​

• Gọi cấp cứu ngay lập tức: Đột quỵ là một tình trạng y tế khẩn cấp. Gọi cấp cứu để đảm bảo bạn nhận được sự chăm sóc y tế kịp thời.​
• Ghi chú thời gian xuất hiện triệu chứng: Biết được thời gian các biểu hiện bắt đầu có thể giúp các chuyên gia y tế xác định phương pháp chữa trị phù hợp nhất.
• Không tự lái xe đến bệnh viện: Luôn gọi xe cấp cứu để đảm bảo an toàn và nhận được sự chăm sóc y tế trên đường đến bệnh viện.

Làm thế nào để phòng ngừa đột quỵ?

Phòng tránh đột quỵ là một trong những chiến lược quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe não bộ. Dưới đây là một số biện pháp hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ:

• Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Nhiều trường hợp đột quỵ có liên quan đến các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, đái tháo đường, cholesterol cao, bệnh tim mạch và béo phì. Do đó, việc thăm khám sức khỏe định kỳ, kiểm soát huyết áp, giữ mức cholesterol trong giới hạn bình thường và điều trị các bệnh lý nền là rất quan trọng.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh đột quỵ. Một chế độ ăn uống lành mạnh cần:
  • Hạn chế muối, đường, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn.
  • Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo và các loại hạt.
  • Uống đủ nước và hạn chế rượu bia.
• Duy trì cân nặng hợp lý và luyện tập thường xuyên: Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ tiểu đường và bệnh tim mạch, từ đó dẫn đến nguy cơ đột quỵ cao hơn. Vì vậy, việc kiểm soát cân nặng thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện với thời gian ít nhất 150 phút/tuần (như đi bộ, bơi lội, yoga hoặc thể dục nhịp điệu) giúp giảm nguy cơ đột quỵ đáng kể.
• Từ bỏ thói quen xấu: Hút thuốc lá và sử dụng rượu bia quá mức có thể làm tổn thương mạch máu, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và dẫn đến đột quỵ. Do đó, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Việc kiểm soát sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm các bất thường như huyết áp cao, rối loạn nhịp tim, mảng xơ vữa động mạch hoặc các vấn đề khác có thể dẫn đến đột quỵ. Nếu có dấu hiệu cảnh báo, bác sĩ có thể đưa ra các biện pháp điều trị kịp thời để ngăn chặn nguy cơ xảy ra cơn đột quỵ.

Lời kết

Nhận biết dấu hiệu đột quỵ trước 1 tuần có thể giúp phòng tránh và giảm thiểu những hậu quả nghiêm trọng của bệnh. Việc theo dõi các triệu chứng bất thường như đau đầu dữ dội, giảm thị lực, chóng mặt, mất thăng bằng hay khó nói, tê yếu cơ thể là vô cùng quan trọng. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, hãy đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và kiểm soát các yếu tố nguy cơ sẽ giúp bạn phòng tránh đột quỵ hiệu quả, bảo vệ sức khỏe lâu dài.