Những dấu hiệu đột quỵ khi ngủ và cách phòng tránh hiệu quả

Đột quỵ khi ngủ là gì?

Đột quỵ khi ngủ, hay còn gọi là đột quỵ im lặng (silent stroke), là một tình trạng nguy hiểm xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn trong lúc bạn đang ngủ. Điều này thường dẫn đến tình trạng thiếu máu lên não, gây ra tổn thương các tế bào não do thiếu oxy và dưỡng chất. Đột quỵ khi ngủ có thể do hai nguyên nhân chính: tắc nghẽn mạch máu hoặc xuất huyết não.

• Tắc nghẽn mạch máu khi ngủ: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây đột quỵ, xảy ra khi một cục máu đông (huyết khối) hình thành trong mạch máu não, ngăn chặn dòng máu chảy đến các vùng của não.
• Xuất huyết não khi ngủ: Đây là tình trạng khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu trong hoặc xung quanh não. Máu bị chảy ra sẽ gây áp lực lên mô não, làm tổn thương tế bào và ngăn cản việc truyền máu và oxy tới các phần khác của não.

Điều đáng lo ngại là đột quỵ khi ngủ thường khó nhận biết hơn so với đột quỵ xảy ra khi bạn tỉnh táo. Thông thường, người bệnh chỉ phát hiện ra mình đã bị đột quỵ khi tỉnh dậy với những dấu hiệu như mất khả năng vận động, mệt mỏi bất thường, hoặc các triệu chứng rõ ràng hơn như chảy nước dãi, khó phát âm, hay khó di chuyển. Vì vậy, việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm có vai trò quan trọng trong việc phòng tránh và xử trí kịp thời đột quỵ khi ngủ.

4 dấu hiệu khi ngủ báo trước đột quỵ

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ khi ngủ (đột quỵ khởi phát trong lúc ngủ và được phát hiện khi tỉnh giấc) là vô cùng quan trọng để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm và kịp thời cấp cứu. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến mà người bệnh có thể nhận thấy ngay khi tỉnh dậy, cảnh báo về một cơn đột quỵ đã xảy ra trong giấc ngủ:

Hoa mắt, chóng mặt, giảm thị lực đột ngột

Hoa mắt và chóng mặt, giảm thị lực đột ngột trong lúc ngủ có thể là dấu hiệu của việc giảm lưu lượng máu lên não. Khi tỉnh dậy, thị lực có thể bị giảm đột ngột ở một hoặc cả hai mắt, hoặc nhìn đôi, nhìn mờ.

Người bệnh có thể cảm thấy chóng mặt dữ dội, mất thăng bằng hoặc khó phối hợp vận động ngay khi tỉnh dậy. Đây là một trong những dấu hiệu của đột quỵ khi ngủ, do não không nhận đủ oxy từ dòng máu.

Đau đầu dữ dội đột ngột kèm buồn nôn/nôn

Rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là khó ngủ hoặc thường xuyên thức giấc giữa đêm với cảm giác đau đầu kéo dài, cũng có thể là một triệu chứng đột quỵ khi ngủ. Một số trường hợp đột quỵ khi ngủ, đặc biệt là đột quỵ xuất huyết, có thể khiến người bệnh tỉnh giấc với cơn đau đầu dữ dội, đột ngột, kèm theo buồn nôn hoặc nôn.

Rối loạn ngôn ngữ và khó nuốt

Sau khi thức giấc, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc nói rõ ràng, nói líu lưỡi, hoặc không thể hiểu lời nói của người khác. Khó nuốt cũng là một dấu hiệu phổ biến.

Yếu, tê bì hoặc liệt một bên cơ thể

Một trong những biểu hiện đột quỵ khi ngủ phổ biến khác là tê cứng hoặc mệt mỏi bất thường ở tay và chân trong khi ngủ. Khi tỉnh dậy, bạn có thể đột ngột cảm thấy yếu, tê bì hoặc thậm chí liệt một bên mặt, tay hoặc chân. Điều này có thể biểu hiện qua méo miệng, khó cử động một chi hoặc khó đứng dậy.

Nguyên nhân đột ngụy khi ngủ

Nguyên nhân đột quỵ khi ngủ có thể được giải thích dựa trên nhiều yếu tố liên quan đến tình trạng sức khỏe và các vấn đề tiềm ẩn của mạch máu và não.

• Tắc nghẽn mạch máu do cục máu đông: Đột quỵ do huyết khối xảy ra khi các huyết khối hình thành trong mạch máu và di chuyển đến não, gây tắc nghẽn dòng chảy của máu. Điều này ngăn chặn oxy và chất dinh dưỡng đến các tế bào não, dẫn đến hoại tử mô não. Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột và có thể xảy ra vào ban đêm, khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi và tuần hoàn máu chậm hơn.
• Huyết áp cao: Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột và có thể xảy ra vào ban đêm, do các yếu tố như biến động huyết áp sinh lý trong giấc ngủ, rối loạn nhịp tim tiềm ẩn, hoặc tình trạng ngưng thở khi ngủ có thể thúc đẩy quá trình hình thành cục máu đông hoặc làm tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ.
• Rối loạn nhịp thở khi ngủ (Sleep Apnea): Một nguyên do khác liên quan đến đột quỵ khi ngủ là tình trạng rối loạn nhịp thở khi ngủ hay ngưng thở khi ngủ. Đây là tình trạng tắc nghẽn luồng khí khi ngủ, gây ra sự thiếu hụt oxy đến não và cơ thể.
• Xơ vữa động mạch: Xơ vữa động mạch là hiện tượng tích tụ mảng bám trong các mạch máu, gây hẹp hoặc tắc nghẽn lưu thông máu đến não. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến đột quỵ, đặc biệt là ở những người cao tuổi.
• Nhịp tim không đều (Rung nhĩ): Rung nhĩ là tình trạng rối loạn nhịp tim, trong đó các buồng tim đập không đều, khiến máu có thể đọng lại và hình thành cục máu đông trong tim. Những huyết khối này có thể di chuyển đến não và gây tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến đột quỵ.

Cách xử trí khi phát hiện dấu hiệu đột quỵ khi ngủ

Khi nghi ngờ có dấu hiệu đột quỵ trong lúc ngủ, việc xử trí nhanh chóng và đúng cách là rất quan trọng. Đầu tiên, nếu cảm thấy bất thường khi tỉnh giấc với triệu chứng như chóng mặt, đau đầu dữ dội, hoặc tê cứng tay chân, bạn nên cố gắng giữ bình tĩnh và gọi ngay cho trung tâm cấp cứu 115.

Bạn không nên cố gắng đứng dậy hoặc di chuyển quá nhiều vì có thể làm trầm trọng hơn tình trạng. Hãy để cơ thể được nghỉ ngơi trong tư thế thoải mái nhất cho đến khi đội ngũ y tế đến. Nếu có người thân bên cạnh, hãy nhờ họ giúp đỡ gọi cấp cứu và báo động ngay khi thấy dấu hiệu nghi ngờ.

Xét nghiệm tổng quát chỉ 769k

• Xét nghiệm toàn diện tim, gan, thận, tiểu đường, mỡ máu, vi chất, tuyến giáp
• Phù hợp với người già, người lớn và trẻ em
• Có nhiều tùy chọn xét nghiệm chuyên sâu: Ung thư, vi chất, sức khỏe sinh sản, ký sinh trùng…
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mãu Diag

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Cách phòng tránh đột quỵ trong lúc ngủ

Cách phòng tránh đột quỵ trong lúc ngủ cần tập trung vào việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ, duy trì sức khỏe tim mạch, và thực hiện các biện pháp cải thiện giấc ngủ:

• Ngủ đúng tư thế: Tư thế ngủ và môi trường ngủ cũng ảnh hưởng đến tim mạch và não bộ. Bạn nên ngủ ở tư thế thoải mái, không bị cản trở đường thở, đồng thời tạo môi trường yên tĩnh và thoáng đãng để giấc ngủ được sâu và chất lượng.
• Kiểm soát chỉ số huyết áp: Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân chính gây ra đột quỵ, đặc biệt là vào ban đêm. Để phòng tránh đột quỵ khi ngủ, việc kiểm soát huyết áp máu đóng vai trò quan trọng. Bạn nên kiểm tra huyết áp thường xuyên, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong việc dùng thuốc, và áp dụng các biện pháp điều chỉnh lối sống như giảm muối trong chế độ ăn uống, tăng cường vận động thể chất, và tránh căng thẳng.
• Điều trị rối loạn về giấc ngủ: Ngưng thở khi ngủ (sleep apnea) là một trong những yếu tố nguy cơ liên quan đến đột quỵ khi ngủ. Người mắc chứng này có hiện tượng ngừng thở tạm thời khi ngủ, làm giảm lượng oxy cung cấp cho não, từ đó tăng nguy cơ đột quỵ. Điều trị ngưng thở khi ngủ có thể bao gồm sử dụng thiết bị hỗ trợ thở (máy CPAP), thay đổi tư thế ngủ hoặc giảm cân nếu cần thiết.
• Duy trì yhois quen sống lành mạnh: Tập thể dục đều đặn không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giảm nguy cơ đột quỵ. Các hoạt động thể chất như đi bộ, bơi lội, và đạp xe giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm huyết áp và tăng cường sức khỏe mạch máu. Ngoài ra, việc duy trì cân nặng hợp lý cũng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch, từ đó giảm nguy cơ đột quỵ.
• Theo dõi định kỳ: Việc tầm soát định kỳ các vấn đề liên quan đến tim mạch và não sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu nguy cơ của đột quỵ, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Kiểm tra mức cholesterol, theo dõi đường huyết, và các xét nghiệm khác có thể giúp kiểm soát tốt tình trạng cơ thể và ngăn ngừa đột quỵ.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa đột quỵ. Bạn nên duy trì một chế độ ăn giàu chất xơ, rau xanh, trái cây, và các loại hạt để duy trì sức khỏe tim mạch và não bộ. Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, cholesterol, và muối để giảm nguy cơ mạch máu bị tắc nghẽn.
• Kiểm soát lo lắng, căng thẳng: Căng thẳng là yếu tố góp phần làm tăng huyết áp, gây hại cho tim mạch và dễ dẫn đến đột quỵ. Các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền, hít thở sâu, và việc duy trì thái độ tích cực có thể giúp bạn kiểm soát lo lắng và căng thẳng hàng ngày.
• Kiểm soát bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh như tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc xơ vữa động mạch có nguy cơ cao bị đột quỵ. Điều quan trọng là phải kiểm soát tốt các bệnh lý nền này bằng cách tuân thủ kế hoạch điều trị của bác sĩ, dùng thuốc đều đặn, và thực hiện các biện pháp điều chỉnh lối sống phù hợp.

Lời kết

Đột quỵ là một tình trạng y tế nghiêm trọng, đặc biệt khi xảy ra trong lúc ngủ mà không được phát hiện kịp thời. Nhận biết 4 dấu hiệu khi ngủ báo trước đột quỵ có thể giúp bạn và người thân phòng tránh biến chứng nguy hiểm của đột quỵ. Hãy duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ, và đặc biệt là không được chủ quan khi thấy các triệu chứng bất thường xuất hiện trong giấc ngủ.