Hiện không thể đưa ra con số chính xác về tỷ lệ nhiễm HIV khi bị kim tiêm đâm trúng do thiếu dữ liệu đáng tin cậy từ các nghiên cứu quy mô lớn hoặc trên nhóm đối tượng toàn cầu. Mặc dù vậy, nhiều báo cáo từ các tổ chức y tế quốc tế cho thấy có tỷ lệ rất nhỏ một số trường hợp bị lây truyền HIV qua tai nạn nghề nghiệp.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có khoảng 0.3% nhân viên y tế tại Hoa Kỳ (bao gồm bác sĩ, y tá, kỹ thuật viên phòng xét nghiệm…) bị lây truyền HIV qua tai nạn kim tiêm rỗng có dính máu tươi của bệnh nhân HIV dương tính đâm vào da mà không có lớp bảo vệ [1].

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 0.3% nhân viên y tế toàn cầu phơi nhiễm HIV do kim tiêm đâm trúng. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do thiết bị y tế tái sử dụng không được khử trùng đúng cách, tai nạn xảy ra trong quá trình xử lý bệnh nhân hoặc thu gom rác y tế, và tỷ lệ dùng PEP thấp do khả năng tiếp cận nguồn thuốc điều trị còn hạn chế [2].

Theo Viện Quốc gia về An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp (NIOSH, thuộc CDC), có khoảng 0.3% nhân viên y tế tại Hoa Kỳ (đặc biệt làm trong môi trường cấp cứu, ICU, phẫu thuật) phơi nhiễm HIV do bị kim tiêm đã dùng trên bệnh nhân HIV đâm trúng. Trong đó, các trường hợp được ghi nhận là trong lúc lấy máu tĩnh mạch, quá trình tiêm thuốc, giao nhận thiết bị sắc nhọn giữa các nhân viên [3].

diag
Tầm soát 15 bệnh xã hội chỉ trong 1 xét nghiệm
  • 18 chỉ số phát hiện 15 tác nhân gây bệnh đường tình dục
  • Sàng lọc bệnh HIV, Lậu, Giang mai, Sùi mào gà…
  • Xét nghiệm riêng tư, bảo mật thông tin
  • Làm việc ngoài giờ hành chính tại 40+ điểm lấy mẫu.
TÌM HIỂU THÊM
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Mặc dù 0.3% là tỷ lệ rất thấp nhưng nó không đồng nghĩa rằng không có nguy cơ lây nhiễm HIV bằng kim tiêm trong môi trường nghề nghiệp, nhấn mạnh rằng các cơ sở cung cấp dịch vụ y tế đều phải được trang bị đầy đủ trang thiết bị an toàn trong mọi trường hợp.
Mặc dù 0.3% là tỷ lệ rất thấp nhưng nó không đồng nghĩa rằng không có nguy cơ lây nhiễm HIV bằng kim tiêm trong môi trường nghề nghiệp, nhấn mạnh rằng các cơ sở cung cấp dịch vụ y tế đều phải được trang bị đầy đủ trang thiết bị an toàn trong mọi trường hợp.

Có thể thấy, người nhiễm HIV qua đường kim tiêm chủ yếu đến từ các tai nạn nghề nghiệp trong môi trường y tế. Trong đó, báo cáo số liệu từ WHO cho thấy một số trường hợp còn liên quan đến khả năng sử dụng PEP HIV đúng lúc trong hoạt động y tế, đặc biệt là tại các quốc gia thu nhập thấp và trung bình thiếu trang thiết bị an toàn.

Những con số này nhấn mạnh rằng, nguy cơ lây nhiễm HIV vẫn có thể xảy ra trong môi trường y tế dù tỷ lệ thực tế đã được ghi nhận là rất thấp chỉ khoảng 0.3%.

Mọi nhân viên y tế cần được trang bị đầy đủ các biện pháp bảo vệ cũng như có sự huấn luyện đầy đủ về biện pháp phòng tránh HIV trong môi trường y tế, cách tự xử lý sau khi bị kim tiêm đâm, và nắm rõ khi nào cần dùng PEP để điều trị dự phòng sau phơi nhiễm.

Nguồn nghiên cứu và báo cáo tham khảo:

[1] HIV Occupational Transmission (Lây truyền HIV do nghề nghiệp).

[2] Sharps injuries: Assessing the burden of disease from sharps injuries to health-care

workers at national and local levels (Chấn thương do vật sắc nhọn: Đánh giá gánh nặng bệnh tật do chấn thương do vật sắc nhọn đối với nhân viên y tế ở cấp quốc gia và địa phương).

[3] Sharps Injuries: Bloodborne Pathogens and Workplace Sharps Injuries (Chấn thương do vật sắc nhọn: Các tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường máu và chấn thương do vật sắc nhọn tại nơi làm việc).