Phát ban giang mai là gì? Đặc điểm nhận biết đào ban giang mai

Phát ban giang mai là gì?

Phát ban giang mai (hay đào ban) là dấu hiệu đặc trưng nhất của giang mai giai đoạn thứ phát. Phát ban có màu đồng đỏ nhạt, xuất hiện nổi bật ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và có biểu hiện rất đa dạng dễ gây nhầm lẫn với nhiều bệnh lý da khác.

Đào ban này không chỉ là biểu hiện ngoài da đơn thuần mà phản ánh tình trạng viêm toàn thân. Nó cho thấy xoắn khuẩn giang mai Treponema pallidum đã lan rộng khắp cơ thể qua đường máu và gây ra phát ban toàn thân, đặc biệt là ở da và niêm mạc.

Theo các chuyên gia, phát ban được xem là dấu hiệu chỉ điểm quan trọng giúp phát hiện những ca giang mai không được chẩn đoán ở giai đoạn đầu, nhất là khi săng giang mai không được nhận biết sớm.

Điểm đáng chú ý là ngay dưới bề mặt da ở các vết phát ban chứa rất nhiều vi khuẩn, do đó nguy cơ lây truyền bệnh trong giai đoạn này là rất cao.

Thời điểm xuất hiện đào ban

Đào ban thường xuất hiện sau 4 – 8 tuần ngay sau khi săng giang mai đã lành và biến mất. Khoảng thời gian này tương đương với 6 – 12 tuần kể từ lúc phơi nhiễm xoắn khuẩn Treponema pallidum.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của đào ban còn phụ thuộc vào số lượng xoắn khuẩn ban đầu, miễn dịch của người bệnh và liệu đã được điều trị sớm hay không. Bởi phát ban là do xoắn khuẩn lan vào máu và gây phản ứng miễn dịch toàn thân. Xoắn khuẩn càng nhiều và hệ miễn dịch càng yếu, thì phát ban càng rầm rộ và xuất hiện sớm.

Xem thêm: Hình ảnh bệnh giang mai

Vị trí xuất hiện phát ban giang mai

Phát ban giang mai có đặc điểm là phân bố đối xứng và lan tỏa trên nhiều vùng cơ thể. Nó có thể xuất hiện toàn thân nhưng vị trí nổi bật là lòng bàn tay, lòng bàn chân và thân mình.

Các vị trí đặc trưng của đào ban thường là:

• Lòng bàn tay, lòng bàn chân – chủ yếu gặp trong giang mai, rất hiếm trong các bệnh khác.
• Bụng, lưng, ngực – thường đối xứng, không theo phân bố hệ thần kinh.
• Mặt, đặc biệt là quanh mũi và trán.
• Da đầu, đi kèm với triệu chứng rụng tóc dạng mảng.
• Niêm mạc, bao gồm niêm mạc miệng.
• Hậu môn, vùng sinh dục (bẹn, nếp gấp sinh dục).

Tầm soát 15 bệnh xã hội chỉ trong 1 xét nghiệm

• 18 chỉ số phát hiện 15 tác nhân gây bệnh đường tình dục
• Sàng lọc bệnh HIV, Lậu, Giang mai, Sùi mào gà…
• Xét nghiệm riêng tư, bảo mật thông tin
• Làm việc ngoài giờ hành chính tại 40+ điểm lấy mẫu.

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Đặc điểm nhận biết phát ban giang mai

Phát ban là biểu hiện điển hình và dễ quan sát nhất của giang mai giai đoạn thứ phát. Tuy nhiên, đào ban có thể bị bỏ qua vì hình thái đa dạng và dễ nhầm với các phát ban do virus, thuốc hoặc bệnh tự miễn.

Nhiều bệnh nhân thậm chí không hề than phiền gì ngoài việc thấy có tổn thương da.

Đặc điểm cụ thể của phát ban giang mai như sau:

• Không ngứa, không đau.
• Màu đỏ đồng hoặc hồng xám, không bóng.
• Hình thái dạng dát-sẩn là chủ yếu, có thể là dạng mụn mủ, dạng mảng, dạng nốt.
• Có thể có vảy mịn.
• Phân bố đối xứng hai bên cơ thể và không theo phân bố thần kinh.
• Thường xuất phát từ thân mình, lòng bàn tay, lòng bàn chân.
• Có thể là biểu hiện duy nhất, không kèm theo các triệu chứng giai đoạn thứ phát khác (như Condylomata lata, mảng trắng niêm mạc, hạch to toàn thân, rụng tóc dạng mảng).

Điểm đáng chú ý là phát ban có thể tự biến mất sau 2 – 6 tuần mà không cần điều trị, thậm chí không để lại sẹo. Chính điều này khiến nhiều người lầm tưởng bệnh đã khỏi nhưng đây thực chất là lúc bệnh bắt đầu chuyển giang giai đoạn tiềm ẩn, và xoắn khuẩn T. pallidum vẫn đang tiếp tục gây tổn thương lan rộng.

Xem thêm: Thời gian ủ bệnh giang mai

Cần làm gì khi có đào ban giang mai?

Phát ban là biểu hiện tổn thương cùng khả năng lây bệnh rất cao do chứa nhiều xoắn khuẩn. Vậy nên, việc cần làm đầu tiên là tránh để đào ban tiếp xúc trực tiếp với những người xung quanh, không tự ý điều trị mà hãy thăm khám với bác sĩ da liễu ngay.

Các chuyên gia y tế hướng dẫn cụ thể từng bước xử lý ngay khi cơ thể xuất hiện phát ban giang mai như sau.

Tránh để phát ban tiếp xúc trực tiếp với người xung quanh

Mặc dù phát ban có mủ, không loét, không đau nhưng chúng vẫn là nguồn lây truyền rất mạnh vì xoắn khuẩn tồn tại ngay dưới bề mặt da hoặc trong các mảng sùi ẩm. Chỉ cần phát ban chạm trực tiếp vào da người khác thì vi khuẩn có thể xâm nhập qua những vết trầy xước cực nhỏ.

Vậy nên, nếu bạn có phát ban giang mai thì cần thực hiện những điều sau:

• Tránh để vùng phát ban chạm trực tiếp vào người khác.
• Không dùng chung đồ cá nhân: khăn, dao cạo, bàn chải…
• Mặc quần áo che kín vùng tổn thương.
• Không quan hệ tình dục.

Không tự ý chữa trị

Thuốc bôi ngoài da, thuốc dị ứng, corticoid hoặc kháng sinh uống phổ biến hoàn toàn không có tác dụng với xoắn khuẩn giang mai. Tự điều trị tại nhà có thể khiến phát ban tạm thời mờ đi nhưng không có nghĩa là khỏi bệnh, mà thực chất xoắn khuẩn vẫn tồn tại và gây bệnh lan rộng.

Để chữa khỏi đào ban (chính xác hơn là bệnh giang mai) thì bắt buộc phải sử dụng đúng phác đồ kháng sinh với đúng liều, đúng thời điểm nhằm tiêu diệt xoắn khuẩn Treponema pallidum.

Trên thực tế, nhiều trường hợp đã được y học ghi nhận rằng, nguy cơ kháng thuốc và che giấu bệnh là rất cao khi người bệnh tự ý uống kháng sinh không đúng loại hoặc sai liều. Tình trạng này thường khiến việc chẩn đoán sau đó gặp nhiều khó khăn hơn.

Xem thêm: Tác hại của bệnh giang mai

Thăm khám bác sĩ ngay khi có thể

Phát ban giang mai có thể có nhiều hình thái đa dạng nên rất dễ nhầm lẫn với các bệnh da liễu phổ biến như dị ứng thuốc, viêm da, vảy nến, lupus ban đỏ, tay-chân-miệng… Chính vì vậy, chỉ bác sĩ chuyên khoa da liễu/bệnh tình dục mới đủ kiến thức và kinh nghiệm để nhận biết những đặc điểm của đào ban.

Bác sĩ sẽ tư vấn bạn làm xét nghiệm chuyên sâu để xác định đúng tình trạng nhiễm giang mai, qua đó có được phác đồ chữa trị phù hợp.

Nếu được chẩn đoán đúng giai đoạn, bác sĩ sẽ chỉ định đúng loại thuốc, đúng liều, giúp chữa khỏi hoàn toàn chỉ với một hoặc vài mũi tiêm.

Bạn nên lưu ý rằng, không tự ý chữa trị các vết phát ban trước khi đến gặp bác sĩ, bởi các vết này sẽ bị thay đổi hình thái đặc trưng khiến bác sĩ khó xác định có phải là phát ban giang mai hay không. Việc này nhằm tránh chẩn đoán sai, điều trị sai và bỏ lỡ giai đoạn điều trị hiệu quả nhất.

Xem thêm:

• Dấu hiệu giang mai
• Xoắn khuẩn giang mai