HIV/AIDS từ lâu đã là một “căn bệnh thế kỷ” khiến nhiều người lo lắng. Virus HIV có khả năng làm suy giảm đề kháng, phá hủy hệ miễn dịch, và để lại nhiều hệ quả khó lường với sức khỏe. Để có hướng điều trị hiệu quả, virus cần được phát hiện sớm thông qua các xét nghiệm HIV chuyên sâu. Trong bài viết này, hãy cùng Diag tìm hiểu về các cách xét nghiệm HIV phổ biến hiện nay để biết đâu là phương pháp phù hợp với tình trạng nhiễm bệnh của mình.

Xét nghiệm kháng thể

Xét nghiệm kháng thể được thực hiện dựa trên nguyên lý xác định các kháng thể HIV có trong máu hoặc nước bọt. Kỹ thuật xét nghiệm HIV này cho kết quả chính xác cao nếu đã đủ thời gian phơi nhiễm, nghĩa là khi mẫu bệnh phẩm đã đủ lượng kháng thể tối thiểu để được phát hiện thông qua xét nghiệm.

  • Gồm: Xét nghiệm HIV AB test nhanh, bộ kit test nhanh, và que test.
  • Mục đích làm xét nghiệm: Sàng lọc nhiễm HIV.
  • Đối tượng áp dụng: Tất cả đối tượng ngay sau khi tham gia vào các hoạt động tình dục không an toàn, tiếp xúc nguồn máu không rõ ràng…
  • Thời điểm thực hiện: 10 ngày kể từ khi xác định lây nhiễm. Thời điểm cho kết quả chính xác nhất là sau 2 – 3 tháng kể từ lúc phơi nhiễm.
  • Mẫu bệnh phẩm: Máu hoặc nước bọt.
  • Thời gian có kết quả: 20 – 30 phút.
  • Độ chính xác: Cao đến 99,8%.
  • Đặc điểm: Độ đặc hiệu thấp – có thể phát hiện tất cả những cấu trúc bệnh tương đồng với virus HIV. Nghĩa là xét nghiệm chỉ trả lời về sự tồn tại của kháng thể HIV nhưng chưa đủ để khẳng định là đã nhiễm HIV hay không, dẫn đến kết quả dương tính giả.
  • Chi phí: 50.000 – 250.000 VND.

Xem thêm: Xét nghiệm HIV bằng nước bọt

Cách xét nghiệm HIV kháng thể
Cách xét nghiệm HIV kháng thể cho ra kết quả chính xác cao nếu đủ thời gian phơi nhiễm HIV.

Xét nghiệm cả kháng nguyên và kháng thể HIV

Loại xét nghiệm này dựa trên cơ chế phòng vệ của cơ thể: Khi có chất lạ xâm nhập (kháng nguyên) thì cơ thể sẽ tự động kích hoạt hệ thống miễn dịch tự nhiên tạo ra các kháng thể chống lại kháng nguyên lạ đó. Xét nghiệm có thể tìm ra các kháng thể virus HIV-1, HIV-2, và một loại protein gọi là kháng nguyên HIV-1 P24.

Loại xét nghiệm này có hai xét nghiệm chính là HIV Combi PT và HIV combo Ag+Ab. Cả hai đều dựa trên nguyên lý miễn dịch phát quang. Trong đó, xét nghiệm HIV Combi PT được thực hiện trên hệ thống máy Cobas 8000 . Xét nghiệm HIV combo Ag+Ab được thực hiện trên hệ thống máy Abbott Architect.

  • Gồm: Xét nghiệm HIV combo Ag+Ab và HIV Combi PT.
  • Mục đích làm xét nghiệm: Sàng lọc nhiễm HIV.
  • Đối tượng áp dụng: Tất cả đối tượng ngay sau khi tham gia vào các hoạt động tình dục không an toàn; tiếp xúc nguồn máu không rõ ràng…
  • Thời điểm thực hiện: 15 ngày kể từ khi xác định lây nhiễm. Thời điểm cho kết quả chính xác nhất là sau 3 – 6 tháng kể từ lúc phơi nhiễm.
  • Mẫu bệnh phẩm: Máu.
  • Thời gian có kết quả: 60 – 90 phút.
  • Độ chính xác: Tối thiểu 95%.
  • Đặc điểm: Độ đặc hiệu kém – có thể cho ra kết quả dương tính giả do nhận diện nhầm các kháng nguyên hay kháng thể có cấu trúc tương đồng với virus HIV.
  • Chi phí xét nghiệm: 100.000 – 250.000 VND.

Xem thêm: Uống PEP có ảnh hưởng kết quả xét nghiệm không?

Kết quả xét nghiệm HIV dương tính
Kết quả của cách xét nghiệm HIV Combo Ag+Ab có độ chính xác cao nhưng độ đặc hiệu thấp.

Xét nghiệm Axit Nucleic (NAT)

Đây là loại xét nghiệm theo phương pháp sinh học phân tử giúp xác định loài hoặc phân loài cụ thể của sinh vật dựa trên trình tự axit nucleic có trong mẫu bệnh phẩm. Xét nghiệm NAT dựa trên nguyên tắc khuếch đại làm vật liệu di truyền của sinh vật nhân lên gấp nhiều lần, từ đó đảm bảo độ chính xác của kết quả. NAT có thể phát hiện cả kháng nguyên, kháng thể virus, và cung cấp cách tiếp cận toàn diện trong việc xác định nhiễm HIV.

Xét nghiệm NAT HIV là một kỹ thuật khó và áp dụng nhiều quy trình phức tạp để xác định sự tồn tại của virus HIV ngay từ giai đoạn đầu của bệnh khi lượng virus trong máu còn rất thấp. Bệnh nhân sẽ được lấy mẫu máu hoặc dịch, sau đó tiến hành phân tích và phát hiện bệnh bằng các kỹ thuật chuyên sâu như: Thử nghiệm qua trung gian phiên mã TMA, thử nghiệm chuyển sợi SDA, và phản ứng chuỗi polymerase-PCR

  • Mục đích làm xét nghiệm: Chỉ được sử dụng khi xét nghiệm thông thường không đáp ứng hoặc nhằm chẩn đoán điều trị.
  • Đối tượng áp dụng:
    • Người đã phơi nhiễm hoặc nghi nhiễm có các triệu chứng ban đầu của HIV.
    • Người có kết quả âm tính với xét nghiệm kháng thể hoặc xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể HIV.
  • Thời điểm thực hiện: 10 – 33 ngày kể từ lúc xác định lây nhiễm.
  • Mẫu bệnh phẩm: Mẫu máu hoặc dịch tiết.
  • Thời gian có kết quả: 2 – 5 ngày.
  • Độ chính xác: Trên 99%.
  • Đặc điểm: Có thể xác định tải lượng virus HIV. Độ chính xác cao ngay cả khi người bệnh đang trong “giai đoạn cửa sổ” – nếu kết quả dương tính nghĩa là đã nhiễm HIV.
  • Chi phí: 2.500.000 – 3.000.000 VND.

Xem thêm: Xét nghiệm HIV có bị sai kết quả không?

Xét nghiệm HIV NAT
Cách xét nghiệm HIV NAT xác định loài của sinh vật dựa trên trình tự axit nucleic trong mẫu bệnh phẩm.

Xét nghiệm HIV PCR

xét nghiệm sinh học phân tử xác định sự có mặt của virus HIV bằng phương pháp Realtime PCR (Polymerase Chain Reaction). Chỉ từ một lượng khuôn ADN rất nhỏ vẫn có thể khuếch đại một lượng lớn đến hàng triệu bản nhằm hỗ trợ xác định tình trạng lây nhiễm. Đây là phương pháp có giá trị nhất trong chẩn đoán HIV. Xét nghiệm PCR HIV thường được sử dụng đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhờ vào độ đặc hiệu rất cao.

  • Mục đích làm xét nghiệm: Chủ yếu hỗ trợ chẩn đoán nhiễm HIV cho trẻ dưới 18 tháng tuổi. Khẳng định nhiễm HIV khi khó xác định bằng phương pháp huyết thanh học.
  • Đối tượng áp dụng:
    • Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Có mẹ nhiễm HIV; Có mẹ không rõ tình trạng nhiễm HIV nhưng trẻ có dấu hiệu nghi nhiễm HIV và/hoặc có kháng thể HIV;
    • Các đối tượng không thể khẳng định đã nhiễm HIV hay không bằng phương pháp huyết thanh học.
  • Thời điểm thực hiện: Càng sớm càng tốt.
  • Mẫu bệnh phẩm: Máu.
  • Thời gian có kết quả: Vài tiếng đến 2 ngày.
  • Độ chính xác: Trên 95%.
  • Đặc điểm: Phát hiện virus HIV một cách trực tiếp từ mẫu bệnh phẩm, không qua nhiều bước thực hiện và môi trường nuôi cấy. Độ nhạy cao có thể phát hiện bệnh ở ngưỡng chỉ từ 20 copies/1 ml máu.
  • Chi phí xét nghiệm HIV PCR: 1.000.000 – 3.000.000 VND.

Xem thêm: Quy trình xét nghiệm khẳng định HIV

xét nghiệm HIV PCR
Cách xét nghiệm HIV PCR có giá trị nhất trong chẩn đoán HIV vì có độ đặc hiệu rất cao.

Lựa chọn dịch vụ xét nghiệm HIV an toàn và uy tín tại Diag

Được thành lập từ năm 1998, trung tâm y khoa Diagmang đến nhiều dịch vụ đa dạng tạo sự hài lòng ở mọi đối tượng khách hàng. Hiện tại, Diag đang có mặt tại khắp các quận huyện TP. Hồ Chí Minh cùng nhiều tỉnh thành lân cận, thực hiện hơn 3.000 dịch vụ xét nghiệm tầm soát khác nhau.

Ưu điểm vượt trội khi lựa chọn xét nghiệm HIV tại Diag:

  • Hệ thống xét nghiệm và phân tích tân tiến đến từ các thương hiệu hàng đầu Abbott, Roche.
  • Hệ thống trung tâm xét nghiệm chất lượng cao đạt chứng nhận ISO 15189.
  • Đội ngũ xét nghiệm nhiều kinh nghiệm cùng các bác sĩ chuyên môn tư vấn hoàn toàn MIỄN PHÍ.
  • Khách hàng có thể đăng ký lấy mẫu, theo dõi hồ sơ và nhận kết quả trực tuyến ngay tại nhà.

Khách hàng có nhu cầu xét nghiệm HIV và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục tại nhà có thể liên hệ trực tiếp với đội ngũ Diag thông qua các kênh sau:

Xem thêm: Tư vấn HIV

Tổng kết

Các cáchxét nghiệm HIV hiện nay đều có điểm chung là giúp người bệnh nhanh chóng phát hiện sự tồn tại của virus HIV trong cơ thể. Tuy chưa có cách điều trị dứt điểm, nhưng việc chủ động tầm soát bệnh là vô cùng cần thiết. Điều này giúp người bệnh an tâm hơn trong quá trình điều trị, đồng thời hạn chế tối đa khả năng lây nhiễm ra cộng đồng.

Xem thêm: