Theo thống kê của Cục Phòng chống HIV/AIDS, đến đầu năm 2023, Việt Nam có khoảng 220.000 ca nhiễm HIV. Trong đó, khoảng 50% ca nhiễm là người trẻ dưới 29 tuổi. Điều này càng cho thấy tầm quan trọng của việc giáo dục, tuyên truyền cách phòng tránh HIV/AIDS trong cộng đồng. Hãy cùng Diag điểm qua các biện pháp phòng tránh HIV/AIDS hiệu quả qua nội dung bài viết.

Tìm hiểu rủi ro lây nhiễm HIV/AIDS

Bước đầu để phòng ngừa HIV/AIDS hiệu quả là hiểu được rủi ro lây bệnh. HIV có khả năng lây truyền nhanh chóng qua các tiếp xúc với máu, dịch tiết (dịch âm đạo, dịch trực tràng,…) của cơ thể người nhiễm và sữa mẹ. Điều đáng chú ý, nếu trước đây bệnh thường lây truyền qua máu và nhóm tiêm chích ma túy thì những năm gần đây, tỷ lệ nhiễm bệnh qua quan hệ tình dục không an toàn tăng lên đáng kể.

Theo ghi nhận, đến đầu năm 2023, Việt Nam có hơn 220.000 ca nhiễm, khoảng 13.000 ca được ghi nhận nhiễm mới. Trong đó, có đến 50% người nhiễm dưới 29 tuổi. Hiện nay, nhóm nam giới quan hệ đồng tính được cảnh báo có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất. Theo một thống kê khác ở nhóm thanh thiếu niên, trên 50% không có sự hiểu biết toàn diện về phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS.

Từ những con số trên có thể thấy việc tuyên truyền, giáo dục nguy cơ lây truyền cũng như cách phòng chống HIV vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là trách nhiệm của các tổ chức y tế mà mỗi người dân cần nâng cao hiểu biết của mình để tự bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

Xem thêm: Nguyên nhân bị HIV

Quan hệ tình dục an toàn

Quan hệ tình dục không an toàn là một trong những con đường phổ biến lây truyền HIV/AIDS. Theo thống kê, năm 2022, tỷ lệ lây nhiễm bệnh HIV qua quan hệ tình dục không an toàn tăng từ 65% lên hơn 82% và phổ biến ở nhóm quan hệ đồng tính nam.

Quan hệ an toàn được hiểu là việc sử dụng các biện pháp để ngăn ngừa việc trao đổi dịch cơ thể khi quan hệ. Trong đó, sử dụng bao cao su (bao cao su cho nam hoặc bao cao su cho nữ) là cách thức giúp phòng ngừa HIV và bệnh lây truyền mang lại hiệu quả cao.

Bên cạnh đó, bạn nên giới hạn số lượng bạn tình, chung thủy một vợ một chồng trong hôn nhân để nâng cao hiệu quả phòng bệnh.

Xem thêm: Quan hệ với nhiều người có bị HIV không?

Xét nghiệm HIV chỉ 170k 99k

  • Có ngay kết quả trong ngày qua Zalo.
  • Nhanh chóng, không chờ đợi với hệ thống 40 chi nhánh Diag.
  • An toàn, bảo mật thông tin.
  • Lấy mẫu ngoài giờ hành chính.

Khuyến mãi chỉ dành cho khách book lịch xét nghiệm tại form này

GỌI LẠI CHO TÔI

Diag sẽ liên hệ lại trong vòng 5 phút

Không dùng chung kim tiêm, đồ dùng cá nhân

Việc dùng chung kim tiêm hoặc đồ dùng cá nhân cũng tăng khả năng tiếp xúc máu hoặc dịch tiết của người bệnh HIV. Các đồ dùng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng hay bấm móng tay có thể dính máu hoặc dịch cơ thể người bệnh mà bạn không nhận ra.

Kim tiêm không được tiệt trùng có thể chứa máu của người nhiễm HIV, dẫn đến lây truyền virus cho người khác. Theo ghi nhận, khoảng 20 – 40% người tiêm chích ma túy bị nhiễm HIV do sử dụng chung bơm kim tiêm.

Ngoài ra, dùng chung kim tiêm còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua máu khác như viêm gan Bviêm gan C, những bệnh cũng lây qua đường máu.

Xen thêm: HIV lây qua đường nước bọt không?

Thực hiện “Không phát hiện = Không lây truyền”

Chiến dịch “Không phát hiện = Không lây truyền” (K = K) là một phương pháp hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của HIV. Chiến dịch bao gồm việc sàng lọc và kiểm tra HIV định kỳ, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bằng cách này, người nhiễm HIV có thể nhận được điều trị sớm, giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác.

Xem thêm: HIV không lây qua đường nào?

Cách phòng chống HIV với PrEP

Pre-exposure prophylaxis (PrEP) là một trong các cách phòng nhiễm HIV/AIDS cho những người có nguy cơ cao lây nhiễm bệnh. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), phương pháp này làm giảm nguy cơ nhiễm HIV qua quan hệ khoảng 99% khi dùng theo chỉ định. Trong số những người tiêm chích ma túy, khả năng này giảm ít nhất 74% khi dùng theo chỉ định.

Tuy nhiên, vì PrEP dành cho những người âm tính với HIV nên bạn sẽ phải xét nghiệm HIV trước khi bắt đầu. Ngoài ra, bạn có thể cần thực hiện các xét nghiệm khác để đảm bảo rằng bạn an toàn khi sử dụng.

Xem thêm: Quan hệ với người nhiễm HIV có bị lây không?

Thụ thai an toàn

Nhiều cặp vợ chồng lo lắng nếu vợ hoặc chồng mắc bệnh, khả năng lây truyền cho người còn lại và lây truyền cho con sẽ rất cao. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể thụ thai an toàn và giảm nguy cơ truyền bệnh cho người lành nếu thực hiện tốt PrEP và duy trì tải lượng virus dưới mức phát hiện.

Nếu vợ hoặc chồng là người “có H”, cả hai nên kiểm tra định kỳ và trao đổi với bác sĩ về cách phòng tránh lây nhiễm HIV khi mang thai. Đồng thời, cả hai cần thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa theo hướng dẫn của bác sĩ.

Phòng ngừa lây nhiễm HIV từ mẹ sang con

Biện pháp phòng ngừa HIV từ mẹ sang con có thể thực hiện hiệu quả thông qua việc sử dụng thuốc kháng virus. Mẹ nhiễm HIV nên được điều trị bằng ARV theo chỉ định của bác sĩ để giảm tải lượng virus trong suốt thai kỳ và sau khi sinh. Nếu điều trị đúng cách, tỷ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con có thể giảm xuống dưới 1%, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Bên cạnh đó, phương pháp sinh mổ thường được khuyến nghị trong một số trường hợp để tránh nguy cơ lây nhiễm HIV. Sau khi sinh, mẹ nên nuôi con bằng sữa công thức thay vì cho bú trực tiếp, vì virus HIV có thể lây truyền qua sữa mẹ. Với các giải pháp này, mẹ nhiễm HIV vẫn có thể sinh con khỏe mạnh mà không lo ngại về nguy cơ lây nhiễm HIV.

Tuy nhiên, để đạt hiệu quả bảo vệ mẹ và bé cao nhất, thai phụ nên xét nghiệm HIV trước khi có ý định mang thai và thăm khám trong suốt thai kỳ. Điều này giúp bạn chủ động phòng ngừa lây truyền từ mẹ sang bé nếu mắc bệnh. Bạn có thể xét nghiệm HIV tại bệnh viện hoặc các cơ sở y tế uy tín.

Trung tâm y khoa Diag là đơn vị hàng đầu cung cấp dịch vụ xét nghiệm HIV nhanh chóng, chính xác. Khi sử dụng dịch vụ tại Diag, bạn hoàn toàn có thể an tâm về tính bảo mật thông tin khách hàng. Đặc biệt, bạn có thể chủ động đăng ký thời gian nhận tư vấn miễn phí sau khi có kết quả từ các bác sĩ chuyên khoa chuyên môn của trung tâm.

Xem thêm: Xác suất lây nhiễm HIV từ nữ sang nam

Ngăn ngừa HIV sau khi phơi nhiễm

Post-exposure prophylaxis (PEP) là cách phòng tránh HIV sau khi quan hệ với người bệnh (phơi nhiễm). Nếu bạn âm tính với HIV hoặc không biết tình trạng HIV của mình và đã tiếp xúc với chất lỏng cơ thể của người nhiễm HIV, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức để bắt đầu liệu pháp PEP trong vòng 72 giờ để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Dù là cách phòng bệnh HIV/AIDS sau khi quan hệ hiệu quả nhưng bạn chỉ nên được áp dụng trong trường hợp khẩn cấp và không đảm bảo hiệu quả 100%. Bạn nên nhanh chóng thực hiện xét nghiệm HIV cũng như bệnh lây qua đường tình dục nếu bản thân đã phơi nhiễm với virus gây bệnh.

Xem thêm: Phơi nhiễm HIV

Lời kết

Phòng ngừa HIV không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Bằng cách thực hiện tốt các cách phòng tránh HIV như sử dụng bao cao su, không dùng chung các vật dụng cá nhân, kiểm tra HIV định kỳ và sử dụng thuốc dự phòng, bạn có thể giảm nguy cơ lây nhiễm HIV và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

 

Xem thêm: Quan hệ bằng miệng có bị HIV không?