Các giai đoạn của bệnh lậu và dấu hiệu nhận biết sớm
Khái quát về bệnh lậu
Bệnh lậu là bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae xâm nhập và gây viêm nhiễm ở các niêm mạc sinh dục như niệu đạo, cổ tử cung, hậu môn, họng hoặc mắt. Bệnh có thể lây qua quan hệ tình dục không an toàn hoặc truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh đẻ.
Bệnh lậu là một trong những bệnh STI lớn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản và cộng đồng, nhất là trong nhóm người trẻ tuổi đang hoạt động tình dục mạnh. Nhiều người nhiễm bệnh lậu không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt là nữ giới, khiến bệnh khó được phát hiện sớm và dễ lan truyền. Do vậy, việc chẩn đoán kịp thời và điều trị đúng phác đồ là yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh.

Các giai đoạn của bệnh lậu
Hiểu được các giai đoạn của bệnh lậu sẽ giúp người bệnh phát hiện sớm các triệu chứng lâm sàng, từ đó chủ động đi khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Giai đoạn bệnh lậu ủ bệnh
Giai đoạn này bắt đầu từ khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể người và kéo dài đến khi xuất hiện biểu hiện lâm sàng đầu tiên. Thời gian ủ bệnh của bệnh lậu dao động từ 2 đến 14 ngày, trung bình khoảng 4-6 ngày. Trong khoảng thời gian này, người bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, do đó rất khó phát hiện. Điều này làm tăng khả năng lây truyền do người bệnh không biết mình nhiễm vi khuẩn vẫn quan hệ tình dục bình thường mà không dùng biện pháp bảo vệ.
Giai đoạn cấp tính
Sau khi kết thúc giai đoạn ủ bệnh, vi khuẩn bắt đầu gây viêm nhiễm rõ rệt trên các niêm mạc.
- Ở nam giới, bệnh lậu cấp tính biểu hiện bằng viêm niệu đạo với các triệu chứng như tiểu buốt, cảm giác nóng rát khi tiểu tiện, tiểu rắt, và chảy mủ đặc màu vàng hoặc xanh từ niệu đạo. Một số trường hợp bị sưng đau ở vùng đầu dương vật hoặc bẹn, thậm chí đau tinh hoàn do viêm mào tinh hoàn kèm theo.
- Ở nữ giới, biểu hiện thường không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với các nhiễm khuẩn khác. Các triệu chứng thường được biểu hiện qua khí hư bất thường, viêm cổ tử cung, đau vùng chậu dưới, đau rát khi quan hệ tình dục và cảm giác khó chịu khi đi tiểu.
- Bệnh lậu cũng có thể xảy ra ở các vị trí như họng hoặc trực tràng khi vi khuẩn xâm nhập qua quan hệ đường miệng hoặc hậu môn, gây ra viêm họng hoặc viêm trực tràng với các triệu chứng như đau, ngứa hoặc chảy dịch, thậm chí máu ở vùng hậu môn.
Xem thêm: Dấu hiệu bệnh lậu

Giai đoạn mãn tính
Bệnh lậu tiến triển sang giai đoạn mãn tính với các rối loạn và tổn thương nặng hơn.
- Ở nam giới, bệnh lậu mãn tính có thể gây viêm mào tinh hoàn, viêm túi tinh và các tổn thương khác trong hệ sinh dục, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Ở nữ giới, bệnh có thể tiến đến viêm vùng chậu, viêm vòi trứng, thai ngoài tử cung và nguy cơ vô sinh do tổn thương hệ sinh sản.
- Vi khuẩn có thể lan rộng hơn, gây viêm khớp nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết hoặc viêm màng não, đặc biệt ở những người có sức đề kháng yếu hoặc không được điều trị kịp thời.
Giai đoạn ủ bệnh đặc biệt ở trẻ em
Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm lậu từ mẹ trong quá trình sinh đẻ nếu mẹ mắc bệnh lậu mà không được điều trị triệt để. Thời gian ủ bệnh ở trẻ rất ngắn và các biểu hiện lâm sàng thường nghiêm trọng, có nguy cơ giảm thị lực hoặc mù lòa nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời.
Xem thêm: Cách chữa bệnh lậu
Phương pháp chẩn đoán bệnh lậu
Bệnh lậu được chẩn đoán dựa trên việc phát hiện trực tiếp vi khuẩn tại các vị trí nghi ngờ nhiễm khuẩn bằng các phương pháp xét nghiệm hiện đại và chính xác.
- Xét nghiệm bằng phương pháp khuếch đại acid nucleic (NAATs, nucleic acid amplification tests) là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh lậu hiện nay. Phương pháp này phát hiện vật chất di truyền của vi khuẩn trong mẫu bệnh phẩm như dịch niệu đạo, âm đạo, họng, trực tràng hoặc nước tiểu. NAAT có độ nhạy cao hơn so với các phương pháp truyền thống và cho phép lấy mẫu không xâm lấn, thậm chí người bệnh có thể tự lấy mẫu theo hướng dẫn.
- Nuôi cấy (culture) là phương pháp cổ điển cho phép phát hiện trực tiếp vi khuẩn trên môi trường đặc biệt. Ưu điểm của nuôi cấy là có thể làm được xét nghiệm kháng sinh đồ để đánh giá mức độ kháng thuốc của vi khuẩn. Nhưng phương pháp này tốn thời gian và phức tạp hơn, thường sử dụng trong các trường hợp bệnh lâu, tái phát hoặc nghi ngờ vi khuẩn kháng thuốc.
- Soi kính hiển vi gram nhuộm giúp phát hiện nhanh vi khuẩn Gram âm hình cầu (diplococci) trong mẫu dịch niệu đạo hoặc dịch niệu đạo. Tuy nhiên, soi kính hiển vi không đủ nhạy với các vị trí nhiễm khuẩn khác như cổ tử cung hoặc họng.
Xem thêm: Cách phòng tránh bệnh lậu
Biến chứng nguy hiểm của bệnh lậu giai đoạn muộn
Bệnh lậu ở giai đoạn muộn có thể gây ra những biến chứng nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người bệnh:
- Vô sinh: Ở nữ giới, vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae có thể lan rộng tới tử cung và ống dẫn trứng, gây viêm vùng chậu (PID). Viêm vùng chậu làm tổn thương ống dẫn trứng, tăng nguy cơ thai ngoài tử cung và có thể dẫn đến vô sinh. Ở nam giới, bệnh có thể gây viêm mào tinh hoàn (viêm ống cuộn sau tinh hoàn), ảnh hưởng đến khả năng sản xuất và vận chuyển tinh trùng, từ đó gây vô sinh.
- Viêm vùng chậu mãn tính: Vi khuẩn lan sâu gây viêm vùng chậu, kèm theo đau mãn tính, có thể làm suy giảm chức năng sinh sản và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
- Nhiễm trùng toàn thân: Nếu vi khuẩn từ vùng sinh dục lan vào máu, người bệnh có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng máu, viêm khớp nhiễm khuẩn với biểu hiện sốt, đau, sưng đỏ các khớp, và viêm màng não. Đây là những tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng và cần được điều trị khẩn cấp.
- Viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh: Trẻ sinh ra từ mẹ bị nhiễm lậu nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời có thể bị viêm kết mạc, dễ dẫn đến mù lòa vĩnh viễn nếu không xử lý hiệu quả.
- Biến chứng khác: Bệnh lậu giai đoạn muộn cũng có thể gây viêm tim, viêm màng ngoài tim hay các biến chứng thần kinh, nhất là ở những người có sức đề kháng thấp hoặc đồng nhiễm với HIV/AIDS.
Khi nào cần đi khám và xét nghiệm bệnh lậu?
Nếu bạn có các dấu hiệu bất thường như tiểu buốt, tiểu rắt, chảy mủ niệu đạo, ngứa rát vùng sinh dục, đau khi quan hệ tình dục hoặc các dấu hiệu viêm họng, viêm hậu môn sau quan hệ tình dục không an toàn, bạn nên đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác. Những triệu chứng này thường là cảnh báo vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae đã xâm nhập và gây tổn thương tại các vị trí trên cơ thể.
Những người có nguy cơ cao như có nhiều bạn tình, quan hệ tình dục không an toàn, hoặc nghi ngờ bị tái nhiễm cũng nên chủ động làm xét nghiệm. Việc xét nghiệm sớm giúp phát hiện chính xác tình trạng nhiễm trùng và hỗ trợ bác sĩ điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp nhằm hạn chế các biến chứng và ngăn ngừa lây lan bệnh.
Bạn có thể đến Trung tâm Y khoa DIAG để thực hiện xét nghiệm và điều trị đảm bảo tính bảo mật thông tin, giúp bạn yên tâm hơn khi chăm sóc sức khỏe sinh sản của chính mình. Việc khám và xét nghiệm đúng lúc không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm, mà còn giúp hạn chế biến chứng nặng nề như vô sinh, viêm vùng chậu hoặc các biến chứng toàn thân khác.. Liên hệ ngay với DIAG để được tư vấn:
- Website: Xét nghiệm bệnh xã hội
- Hotline: 1900 1717
Xem thêm
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gonorrhea/symptoms-causes/syc-20351774
3. https://emedicine.medscape.com/article/218059-clinical?form=fpf
4. https://www.nhs.uk/conditions/gonorrhoea/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558903/
6. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/gonorrhoea-(neisseria-gonorrhoeae-infection)

