Bị HIV có chữa được không? Mới nhiễm HIV có chữa được không?

Bệnh HIV có trị được không? HIV có thể chữa khỏi không?

Cho đến thời điểm hiện tại, HIV vẫn là một bệnh mãn tính chưa thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả nhờ liệu pháp thuốc kháng virus (ART). Liệu pháp này không trực tiếp tiêu diệt virus mà ức chế sự nhân lên của virus trong cơ thể.

Việc ức chế sẽ giúp hệ thống miễn dịch hồi phục dần dần, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội và kéo dài tuổi thọ người bệnh tương đương với người không nhiễm HIV.

Dù chữa khỏi HIV vẫn là thách thức lớn trong y học hiện đại nhưng nhiều hướng nghiên cứu đang mở ra triển vọng. Một số chiến lược mới như liệu pháp gene (cắt CCR5), kích hoạt và tiêu diệt tế bào chứa HIV “ngủ yên” (shock and kill), điều hòa miễn dịch, và vắc-xin trị liệu.

Mục tiêu của các chiến lược thử nghiệm là đạt được “chữa khỏi chức năng” – tức là cơ thể có khả năng kiểm soát virus mà không cần ART suốt đời. Tuy vậy, ART hiện vẫn là lựa chọn duy nhất kiểm soát HIV có hiệu quả lâu dài.

Khả năng điều trị HIV theo từng giai đoạn bệnh

Điều trị HIV là một hành trình kiểm soát bệnh lâu dài. Hiệu quả chữa HIV cao hơn khi bệnh còn ở giai đoạn sớm, nhưng điều này không có nghĩa rằng khả năng chữa trị là không còn ở giai đoạn muộn.

Hiệu quả chữa HIV giai đoạn đầu

Dù người bệnh chưa có triệu chứng rõ rệt nhưng tải lượng HIV trong máu lại rất cao, và liệu pháp kháng virus ART được xác nhận mang lại hiệu quả ức chế vượt trội trong giai đoạn đầu.

Việc can thiệp điều trị bằng ART ngay từ giai đoạn đầu không chỉ giúp kiểm soát sự nhân lên của virus mà còn hỗ trợ cải thiện chức năng miễn dịch bị suy yếu do HIV. Đồng thời, liệu pháp ART còn được chứng minh là tăng khả năng kiểm soát virus nếu có ngưng điều trị sau đó.

Điều này nhấn mạnh rằng, những người mới nhiễm HIV ngay cả khi chưa có triệu chứng cần phải chủ động thăm khám và điều trị sớm. Đây luôn là yếu tố then chốt để kiểm soát HIV lâu dài.

Hiệu quả chữa HIV giai đoạn không triệu chứng

HIV trong giai đoạn này bắt đầu lan tỏa dần nhưng hệ miễn dịch chưa bị tổn hại nặng. Do đó, liệu pháp ART vẫn mang đến hiệu quả tốt và khả năng hồi phục khả quan.

ART ức chế tốt sự nhân lên của virus và giúp duy trì tải lượng virus HIV dưới ngưỡng phát hiện. Đồng thời, ART đã được ghi nhận có hiệu quả lâu dài trong việc giảm nguy cơ tiến triển sang AIDS, nhiễm trùng cơ hội và tử vong, đặc biệt là khi số lượng tế bào TCD4+ còn cao.

Hơn nữa, điều trị sớm trong giai đoạn này còn giúp giảm nguy cơ lây truyền HIV sang người khác gần như bằng 0.

Xem thêm: HIV ủ bệnh bao lâu?

Hiệu quả chữa HIV giai đoạn cận AIDS

Liệu pháp ART vẫn có hiệu quả tốt trong việc kiểm soát HIV. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân nếu được điều trị đúng và tuân thủ tốt có thể tăng đáng kể số lượng tế bào TCD4+, đồng thời tránh được nguy cơ bệnh tiến triển đến AIDS.

Mặc dù chưa đến giai đoạn AIDS nhưng cận AIDS cho thấy sự tổn thương sâu rộng của hệ miễn dịch, và việc chữa trị bằng ART có thể giúp phục hồi một phần chức năng miễn dịch.

Điều này nghĩa là tốc độ hồi phục thường chậm hơn so với giai đoạn sớm và nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội vẫn cao, chẳng hạn như lao phổi, nấm miệng. Người bệnh cần được theo dõi sát sao và điều trị tích cực để tránh biến chứng.

Xem thêm: Thuốc HIV

Hiệu quả chữa HIV giai đoạn cuối (AIDS)

ART vẫn là giải pháp hàng đầu giúp kéo dài tuổi thọ, ngăn bệnh tiến triển nặng thêm và hỗ trợ phục hồi miễn dịch ở mức độ hạn chế hơn các giai đoạn trước đó – ngay cả khi nguy cơ tử vong là rất cao trong giai đoạn này.

Nhiều chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng: giai đoạn AIDS cần được chữa trị toàn diện, bao gồm liệu pháp kháng virus ART, kháng sinh dự phòng, điều trị hỗ trợ và bổ sung dinh dưỡng.

Dù hiệu quả của ART trong giai đoạn AIDS không thể sánh với các giai đoạn sớm hơn, nhưng nó vẫn là nền tảng quan trọng giúp kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

Xem thêm: Các giai đoạn HIV

Cách điều trị HIV theo phác đồ chuẩn từ Bộ Y Tế

Bộ Y Tế khuyến cáo cần bắt đầu điều trị HIV càng sớm càng tốt ngay sau khi có chẩn đoán HIV, không đợi xuất hiện triệu chứng hay chỉ số TCD4+ thấp.

Phương pháp điều trị thường bắt đầu với phác đồ bậc 1, bao gồm Tenofovir (TDF), Lamivudine (3TC)/Emtricitabine (FTC) và Dolutegravir (DTG).

Nếu có thất bại điều trị (ví dụ: tải lượng HIV không giảm hoặc tái tăng), hoặc có điều kiện đặc biệt (đồng nhiễm, tương tác thuốc, suy thận…) thì sẽ áp dụng phác đồ bậc 2 hoặc bậc 3.

Xuyên suốt quá trình chữa trị, người bệnh sẽ được theo dõi định kỳ ba vấn đề:

• Tải lượng HIV để đánh giá ức chế virus.
• Số lượng tế bào TCD4+ để đánh giá chức năng miễn dịch.
• Theo dõi các nhiễm trùng cơ hội, bệnh đồng nhiễm như lao, viêm gan.

Hiệu quả của liệu pháp ART phụ thuộc rất lớn vào việc tuân thủ điều trị đúng. Uống thuốc đúng thời gian, đúng liều, không gián đoạn thì khả năng kiểm soát HIV sẽ đảm bảo hiệu quả lâu dài.

Xem thêm

• Tác hại của HIV AIDS
• Dấu hiệu HIV 
• Cách phòng tránh HIV
• Thuốc phơi nhiễm HIV