Triệu chứng và nguyên nhân bệnh giang mai. Giang mai lây qua đường nào?

Giang mai là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục thường gặp. Trong giai đoạn đầu, bệnh có thể không thể hiện triệu chứng nhưng về lâu dài, bệnh sẽ gây nên nhiều biến chứng khó lường. Vậy bệnh giang mai có nguy hiểm không? Nguyên nhân bệnh là gì? Cùng Diag tìm hiểu chi tiết về giang mai hoa liễu nhé.

Bệnh giang mai là gì?

Đây là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn giang mai gây ra. Vi khuẩn này  là loại xoắn khuẩn có khả năng xâm nhập vào cơ thể qua các vết trầy xước nhỏ trên da hoặc niêm mạc, thường là qua quan hệ tình dục không an toàn. Xoắn khuẩn sẽ đi qua màng nhầy hoặc da đến các khu vực hạch bạch huyết, sau đó lan tỏa khắp cơ thể.

Xem thêm: STD là gì?

Đặc điểm của giang mai giai đoạn đầu là không xuất hiện triệu chứng hoặc có những triệu chứng không đặc hiệu dễ nhầm lẫn với các bệnh ngoài da khác. Do đó, người bệnh thường chủ quan dẫn đến bệnh ngày càng trở nặng. Bệnh nhân bị giang mai giai đoạn cuối có thể có các biểu hiện như động kinh, đột quỵ, liệt người, ảo giác, mù lòa, tê liệt, tổn thương tim mạch, viêm màng não, phình động mạch chủ… thậm chí tử vong.

Xem thêm: Bệnh hoa liễu

Nguyên nhân bệnh giang mai

Vi khuẩn Treponema pallidum là tác nhân gây bệnh chính. Loại xoắn khuẩn này có hình xoắn ốc, mỏng, và kích thước rất nhỏ với chiều dài khoảng 6 – 15 micromet và đường kính 0,25 micromet.

Trên thực tế, sức đề kháng của T. pallidum rất yếu và không thể sống ở môi trường bên ngoài quá lâu. Chúng sẽ bị tiêu diệt bởi những loại chất sát khuẩn hoặc xà phòng chỉ trong vài phút. Do đó, bệnh giang mai thường lây truyền thông qua tiếp xúc trực tiếp với các vết thương có nhiễm trùng.

Xem thêm: Bệnh Chlamydia

Giang mai lây qua đường nào?

Bệnh giang mai chủ yếu lây truyền qua những con đường như sau:

• Quan hệ tình dục không an toàn: Vi khuẩn xâm nhập qua da hoặc niêm mạc của bộ phận sinh dục nếu có xảy ra tổn thương trong lúc quan hệ. Từ đó gây bệnh tại chỗ, tạo ra săng, sau đó đi vào máu, và lan khắp cơ thể. Một số hình thức quan hệ dễ mắc bệnh giang mai thường qua đường miệng, hậu môn, hoặc âm đạo.
• Từ mẹ sang con: Trẻ có thể mắc bệnh do nhiễm trùng đường sinh khi mẹ chuyển dạ, hoặc nhiễm bệnh qua nhau thai trong quá trình mang thai ở 4 tháng đầu thai kỳ. Trẻ sơ sinh sẽ được chẩn đoán mắc giang mai bẩm sinh. Một số trường hợp nặng có thể gây sinh non, sảy thai, hoặc thai lưu.
• Qua đường máu: Người sử dụng bơm kim tiêm chưa được khử khuẩn hoặc tham gia truyền/nhận máu, tiêm chích ma túy vẫn có khả năng nhiễm bệnh.
• Tiếp xúc trực tiếp qua vết thương trên da, niêm mạc: Xoắn khuẩn có thể lây truyền khi tiếp xúc trực tiếp với vết loét hoặc tổn thương của người bệnh. Hôn môi nếu có vết loét trên miệng vẫn có thể bị lây bệnh.
• Tiếp xúc gián tiếp với vật dụng có chứa vi khuẩn: Các đồ dùng cá nhân có thể lây bệnh có thể là dao cạo, khăn tắm, khăn mặt, đồ lót… Tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm gặp.

Xem thêm: Bệnh giang mai lây qua những đường nào?

Triệu chứng bị giang mai qua các giai đoạn

Xoắn khuẩn T. pallidum khi xâm nhập vào cơ thể sẽ bắt đầu phát triển, gọi là thời gian ủ bệnh. Sau đó, bệnh sẽ tiến triển qua 5 giai đoạn, bao gồm ủ bệnh, nguyên phát, thứ phát, tiềm ẩn, và lan tỏa. Mỗi giai đoạn sẽ có các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau, ảnh hưởng riêng lẻ hoặc đa cơ quan. Ngoài ra, có khoảng thời gian tiềm ẩn giữa các giai đoạn. Khi bệnh đến giai đoạn muộn hoặc lan tỏa, triệu chứng sẽ trầm trọng hơn và gây nhiều biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: Herpes sinh dục

Thời gian ủ bệnh giang mai

Giai đoạn ủ bệnh được tính từ lúc vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể cho đến khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên. Thông thường, thời gian ủ bệnh trung bình là 3 tuần. Giai đoạn này hoàn toàn không có triệu chứng và người bệnh vẫn có thể lây bệnh trong cộng đồng.

Xem thêm: HIV là gì?

Giai đoạn nguyên phát

Sau thời gian ủ bệnh 3 – 4 tuần, triệu chứng bị giang mai giai đoạn đầu là các săng xuất hiện tại nơi xoắn khuẩn xâm nhập. Săng không gây đau, có màu đỏ thịt tươi, hình dạng tròn, cứng, và chứa nhiều xoắn khuẩn. Hạch bạch huyết gần đó có thể to ra, chắc, và không cứng.

Xem thêm: Giang mai giai đoạn 1

Săng thường có ở những vị trí phổ biến như: 

• Dương vật, hậu môn, trực tràng ở nam giới, chủ yếu do quan hệ hậu môn.
• Âm hộ, cổ tử cung, trực tràng, và vùng đáy chậu ở nữ giới, thường do quan hệ qua đường âm hộ hoặc hậu môn.
• Môi hoặc miệng, nếu quan hệ qua đường miệng hoặc có hôn môi.

Săng không gây đau và hầu như không biểu hiện triệu chứng hoặc triệu chứng không rõ ràng. Do đó, người bị bệnh thường bỏ qua và không thăm khám sớm. Săng sẽ lành sau 3 – 12 tuần và tự lành, người bệnh sẽ có cảm giác hoàn toàn khỏe mạnh.

Xem thêm: Bệnh giang mai ở nam

Giai đoạn thứ phát

Triệu chứng bắt đầu xuất hiện sau 6 – 12 tuần kể từ lúc có các săng trên cơ thể. Khoảng 25% các trường hợp nhiễm giang mai thứ phát vẫn còn có săng. Lúc này, xoắn khuẩn đã đi vào đường máu và lan tỏa khắp cơ thể. Chúng gây tổn thương da và niêm mạc diện rộng, sưng hạch bạch huyết, và có thêm các triệu chứng ở những cơ quan khác.

Các triệu chứng bị giang mai giai đoạn thứ phát thường là:

• Sốt.
• Buồn nôn.
• Ăn không ngon.
• Mệt mỏi.
• Đau cơ.
• Sụt cân.
• Nhức đầu do viêm màng não.
• Mất thính giác do viêm tai giữa.
• Gặp vấn đề về mất thăng bằng do viêm mê cung.
• Rối loạn thị giác do viêm màng bồ đào hoặc viêm võng mạc.
• Đau xương do viêm màng ngoài tim.
• Đào ban (phát ban giang mai) màu đỏ hồng xuất hiện rải rác khắp người.
• Nổi sẩn màu đỏ hồng, thâm nhiễm, và có vảy viền xung quanh. Sẩn có nhiều hình thái khác nhau: dạng trứng cá, vảy nến, dạng hoại tử…
• Nổi sẩn phì đại thường thấy ở bộ phận sinh dục hoặc hậu môn.
• Rụng tóc từng vùng do viêm da đầu.
• Condyloma lata: Những tổn thương lớn trên cơ thể, có màu xám hoặc xanh xám, xỉn màu, và thường gặp ở vùng hậu môn hoặc dưới ngực. Condyloma lata có thể có màu trắng viền đỏ, xuất hiện ở miệng, cổ họng, thanh quản, bộ phận sinh dục, hoặc trực tràng.
• Viêm hạch lan tỏa.
• Viêm màng não nhẹ: Đau đầu, cứng cổ, điếc, tổn thương dây thần kinh sọ, viêm thần kinh thị giác, và viêm võng mạc.
• Viêm màng não cấp hoặc cấp tính: Diễn ra ở bệnh nhân nhiễm HIV với những triệu chứng của viêm màng não hoặc đột quỵ do viêm mạch máu trong sọ.
• Một số tổn thương ở các bộ phận khác: Xương, khớp, thận, gan, lá lách, hoặc mắt.

Xem thêm: Giang mai ở miệng

Giai đoạn tiềm ẩn

Bệnh tiến triển đến giai đoạn này thường khoảng sau 1 năm kể từ lúc nhiễm giang mai. Các triệu chứng ở giai đoạn nguyên phát và thứ phát có thể biến mất hoàn toàn. Do đó, nhiều người lầm tưởng bản thân đã khỏi bệnh. Lúc này, xoắn khuẩn vẫn tồn tại trong cơ thể và chỉ có thể phát hiện qua các xét nghiệm máu.

Giai đoạn tiềm ẩn có thể kéo dài nhiều năm hoặc tồn tại vĩnh viễn trước khi chuyển sang giai đoạn muộn. Các triệu chứng da nhiễm khuẩn hoặc tổn thương niêm mạc có thể tái phát.

Xem thêm: HPV là gì?

Giai đoạn muộn hoặc lan tỏa

Ở những người không được điều trị, một phần ba trong số đó sẽ phát triển thành bệnh giai đoạn cuối. Bệnh được chẩn đoán và chia thành 3 loại chính gồm giang mai trưởng thành lành tính, giang mai tim mạch, và giang mai thần kinh.

1. Giang mai lan tỏa lành tính

Thường diễn ra trong khoảng 3 – 10 năm, có thể ảnh hưởng đến da, xương, và đa cơ quan. Những tổn thương như viêm sẽ được khu trú nhưng vẫn có thể xâm nhập vào mô và các cơ quan, từ đó phát triển và phục hồi chậm, có để lại sẹo.

Một số trường hợp mắc giang mai lành tính ở xương. Bệnh có thể gây viêm nặng và phá hủy sâu trong cơ thể, từ đó gây đau đớn. Đau sẽ tồi tệ hơn vào ban đêm.

2. Giang mai tim mạch

Biểu hiện từ 10 – 25 năm kể từ lúc phơi nhiễm giang mai. Người bị bệnh sẽ gặp một số vấn đề gồm giãn nở và phình động mạch chủ lên, suy van động mạch chủ, và hẹp động mạch vành. Từ đó, gây ảnh hưởng xấu bằng cách xói mòn hoặc nén đến các cấu trúc bên trong ngực.

Các triệu chứng bị giang mai giai đoạn muộn ảnh hưởng đến hệ tim mạch như sau:

• Ho nặng, tắc nghẽn thở do áp lực lên khí quản.
• Khàn giọng do chèn ép dây thần kinh thanh quản trái.
• Đau đớn tại xương ức, xương sống, và xương sườn do sự xói mòn.

3. Giang mai thần kinh

Bệnh có 4 dạng gồm giang mai thần kinh không triệu chứng, thần kinh mạch máu màng não, đau thần kinh thị giác, và Tabes tủy sống. Các triệu chứng của mỗi dạng được đặc trưng như sau:

Giang mai thần kinh không triệu chứng:

• Gặp các vấn đề về viêm màng não nhẹ: Đau đầu, cứng cổ, điếc, tổn thương dây thần kinh sọ, viêm thần kinh thị giác, và viêm võng mạc.
• Có thể phát triển thành chứng suy nhược thần kinh nếu không điều trị.

Giang mai thần kinh mạch máu màng não: 

• Triệu chứng ban đầu gồm: Chóng mặt, nhức đầu, cứng cổ, rối loạn hành vi, kém tập trung, mất trí nhớ, mất ngủ, buồn ngủ, và mờ mắt.
• Gây yếu và teo cơ vai, cơ cánh tay, từ từ dẫn đến yếu và teo chân.
• Tiểu không tự chủ hoặc đại tiện hoặc cả hai.
• Trường hợp hiếm có thể gây liệt chân đột ngột do huyết khối động mạch cột sống.

Đau thần kinh thị giác:

• Rối loạn hành vi.
• Rối loạn tâm thần: Suy giảm và mất trí nhớ, khó chịu, khó tập trung, nhức đầu, mất ngủ, mệt mỏi, lơ mơ, và đánh giá sai sót.
• Bất ổn về mặt cảm xúc, trầm cảm, và có dấu hiệu ảo tưởng.
• Động kinh, co giật.
• Chứng mất ngôn ngữ.
• Liệt nửa người thoáng qua.
• Có thể bị run miệng, lưỡi, tay, hoặc run toàn thân.

Tabes tủy sống:

• Đau dữ dội ở lưng và chân. Có thể tái phát bất thường kèm theo mất cảm giác rung, cảm thụ bản thể, và mất phản xạ chi dưới.
• Mất cảm giác bàng quang gây bí tiểu và tiểu không tự chủ.
• Rối loạn cương dương.
• Rối loạn cảm giác, mất điều hòa, và dị cảm.

Xem thêm: Các bệnh lây qua đường miệng khi quan hệ

Biến chứng bệnh giang mai

Bệnh có khả năng gây bệnh nghiêm trọng, gây tổn thương và phá hủy đa tạng. Vi khuẩn giang mai Treponema pallidum có thể gây những vấn đề như nhiễm trùng máu, suy tim, bại não… Chúng có thể làm suy giảm khả năng sinh sản, thậm chí là vô sinh.

Các biến chứng bệnh là rất nguy hiểm, ảnh hưởng xấu đến đời sống sinh hoạt thường ngày.

• Biến chứng thần kinh sọ não.
• Hội chứng về mắt: Viêm giác mạc mô kẽ, viêm màng bồ đào, viêm võng mạc, viêm màng võng mạc… Các tổn thương mắt phổ biến thường là dị thường ở đồng tử, mất phản xạ với ánh sáng, mờ mắt… có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.
• Nhồi máu cơ thể và sa sút trí tuệ do đau thần kinh thị giác.
• Biến chứng xương khớp: Gây viêm và thoái hóa khớp, gây thoát vị, và có thể gây gãy xương.
• Bệnh khớp thần kinh hoặc khớp Charcot gây thoái hóa khớp và sưng xương.
• Rối loạn chức năng co thắt: Bệnh khiến đốt sống thứ 2 – 4 bị tổn thương, từ đó gây bí tiểu, khó tiểu, và tiểu không tự chủ.

Xem thêm: Tác hại của bệnh giang mai

Biện pháp phòng chống giang mai hiệu quả

Các chuyên gia y tế khuyến cáo nên thực hiện những biện pháp sau nhằm hạn chế tối đa khả năng lây nhiễm giang mai:

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
• Quan hệ tình dục an toàn chỉ với 1 bạn tình.
• Không quan hệ với người không rõ lai lịch hoặc chưa rõ tiền sử bệnh xã hội.
• Hạn chế quan hệ tình dục qua đường miệng, hậu môn, hoặc âm đạo.
• Không dùng chung bơm kiêm tiêm hoặc những vật dụng có khả năng cao lây truyền bệnh như dao cạo, khăn tắm, khăn mặt, đồ lót…
• Tránh tiếp xúc với các vết loét hoặc tổn thương da-niêm mạc của người bệnh.
• Kiểm tra và xét nghiệm sức khỏe định kỳ để sàng lọc bệnh từ giai đoạn sớm.

Xem thêm: Bệnh lậu

Giải đáp thắc mắc về bệnh giang mai hoa liễu

1. Bệnh giang mai có lây không?

Bệnh giang mai có thể lây truyền giữa người với người. Có 4 con đường lây bệnh chính:

• Đường tình dục.
• Từ mẹ sang con.
• Đường máu.
• Tiếp xúc với vết thương da hoặc niêm mạc trên cơ thể người bệnh.
• Trường hợp hiếm bị lây nhiễm giang mai qua tiếp xúc với vật dụng cá nhân có chứa vi khuẩn.

Xem thêm: Sùi mào gà là gì?

2. Bị giang mai có đau không?

Khi nhiễm vi khuẩn giang mai, các săng không gây đau.

Tuy nhiên, khi bệnh phát triển đến giai đoạn thứ phát và lan tỏa sẽ xuất hiện nhiều triệu chứng đau. Người bệnh sẽ bị đau đầu; đau các vùng xương ức, xương sống, xương sườn; đau thần kinh thị giác; đau dữ dội ở chân và lưng. Các triệu chứng và mức độ đau sẽ khác nhau tùy theo tình trạng bệnh.

Xem thêm: Mụn cơm hoa liễu

3. Điều trị giang mai như thế nào?

Bệnh giang mai có thể điều trị và dễ dàng chữa khỏi trong giai đoạn đầu. Điều trị bệnh giang mai chủ yếu dựa vào việc sử dụng kháng sinh, phổ biến nhất là Penicillin. Tùy theo tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ điều trị bệnh bằng các loại thuốc khác nhau, có thể thêm vào Tetracyclin hoặc Erythromycin.

Xem thêm: Giang mai có chữa được không?

4. Nên xét nghiệm bệnh giang mai khi nào?

Khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng dưới đây thì nên thăm khám và tiến hành xét nghiệm bệnh:

• Xuất hiện các nốt viêm, loét hình tròn hoặc bầu dục, cứng, màu đỏ, không đau, và không ngứa. Các vết loét có thể xuất hiện ở các cơ quan sinh dục, hậu môn, và trực tràng nếu quan hệ tình dục bằng hậu môn; vùng hầu họng, miệng nếu quan hệ tình dục bằng miệng.
• Xuất hiện những vết ban đỏ ở giữa có hiện tượng bị ăn mòn hoặc lở loét ở các vùng niêm mạc.
• Có triệu chứng sốt, đau họng, mệt mỏi, sụt cân, đau đầu, nổi hạch ở hai bên bẹn…

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm giang mai nếu đang điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như lậu, sùi mào gà, mụn rộp sinh dục, HIV/AIDS…

Chuyên gia khuyến cáo những trường hợp sau cũng cần thực hiện xét nghiệm kể cả khi không có triệu chứng:

• Quan hệ tình dục không an toàn: Không dùng bao cao su, bao cao su bị rách, hoặc quan hệ với nhiều bạn tình…
• Quan hệ tình dục với người đã nhiễm/nghi nhiễm giang mai hoặc các bệnh xã hội.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang dự định có thai nhằm mục đích thăm khám thai sản và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Xem thêm: Giang mai có ngứa không?

Lựa chọn xét nghiệm giang mai tại Diag đảm bảo chính xác và nhanh chóng

Giang mai là một bệnh lây truyền qua đường tình dục rất nguy hiểm. Bệnh có thể để lại những di chứng nặng nề nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, cần xét nghiệm bệnh từ giai đoạn sớm để nhanh chóng phát hiện và điều trị hiệu quả.

Hiện tại, Diag là trung tâm y khoa được tin tưởng nhất trong xét nghiệm giang mai. Các xét nghiệm đều được thực hiện trên hệ thống máy hiện đại cùng sự phân tích chuyên môn của đội ngũ kỹ thuật viên. Diag luôn đảm bảo mọi kết quả chính xác tuyệt đối và có giá trị cao trong điều trị bệnh.

Khách hàng có nhu cầu sàng lọc giang mai và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục có thể liên hệ trực tiếp với đội ngũ Diag thông qua các kênh sau:

• Trang chủ Diag: https://diag.vn/
• Hotline: 1900 1717

Xem thêm: Giang mai ở nữ

Lời kết

Bài viết đã chia sẻ tất cả thông tin chi tiết về bệnh giang mai. Đây là một bệnh rất nguy hiểm, cần phát hiện và thăm khám ngay từ giai đoạn sớm. Việc tìm hiểu nguyên nhân, con đường lây bệnh, cùng những triệu chứng và biến chứng nguy hiểm giúp ích trong việc tầm soát và bảo vệ bản thân. Đồng thời hỗ trợ điều trị giang mai hiệu quả.

Xem thêm: Lậu giang mai