Tăng bạch cầu ái toan trong nhiễm ký sinh trùng: Dấu hiệu và điều trị

Bạch cầu ái toan là một phần quan trọng của hệ miễn dịch, giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng, đặc biệt là do ký sinh trùng. Tuy nhiên, khi lượng bạch cầu ái toan tăng cao bất thường, nó có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Cùng Diag tìm hiểu về tình trạng tăng bạch cầu ái toan trong nhiễm ký sinh trùng, cách chẩn đoán và điều trị nhé!

Tổng quan về tăng bạch cầu ái toan

Tăng bạch cầu ái toan là gì?

Bạch cầu ái toan (Eosinophil) là một loại tế bào bạch cầu thuộc hệ miễn dịch, có nhiệm vụ chống lại ký sinh trùng, tham gia vào phản ứng dị ứng và điều chỉnh phản ứng viêm trong cơ thể. Khi số lượng bạch cầu ái toan trong máu tăng cao hơn mức bình thường, tình trạng này được gọi là tăng bạch cầu ái toan (eosinophilia).

• Chỉ số bạch cầu ái toan bình thường: Dưới 500 tế bào/µL máu.
• Mức tăng nhẹ: 500 – 1.500 tế bào/µL.
• Mức tăng trung bình: 1.500 – 5.000 tế bào/µL.
• Mức tăng nặng: Trên 5.000 tế bào/µL, có thể gây tổn thương cơ quan.

Tăng bạch cầu ái toan có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm khi bạch cầu ái toan tăng phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra và mức độ tăng cao của tế bào này trong máu. Trong một số trường hợp, đây chỉ là phản ứng miễn dịch bình thường khi cơ thể chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu tình trạng bạch cầu ái toan tăng quá cao hoặc kéo dài, nó có thể gây tổn thương nhiều cơ quan như tim, phổi, da, hệ tiêu hóa và thần kinh.

Tăng bạch cầu ái toan khi nhiễm ký sinh trùng

Khi cơ thể bị nhiễm ký sinh trùng, hệ miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách tăng sản xuất bạch cầu ái toan để tiêu diệt hoặc kiểm soát sự phát triển của ký sinh trùng. Cơ chế này chủ yếu xảy ra trong các bệnh nhiễm ký sinh trùng ở mô (ký sinh trùng xâm nhập vào các cơ quan nội tạng) hơn là trong nhiễm trùng đường ruột đơn thuần.

Có thể thấy, tăng bạch cầu ái toan khi nhiễm ký sinh trùng là một phản ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, nếu số lượng bạch cầu ái toan tăng quá mức, nó có thể gây tổn thương cơ quan và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng để hạn chế hậu quả do tình trạng này gây ra.

Nguyên nhân gây tăng bạch cầu ái toan

Tăng bạch cầu ái toan có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó nhiễm ký sinh trùng là một trong những yếu tố chính. Khi cơ thể bị xâm nhập bởi ký sinh trùng, hệ miễn dịch sẽ kích hoạt phản ứng viêm, sản xuất nhiều số lượng bạch cầu ái toan hơn để chống lại sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh.

Một số nguyên nhân phổ biến làm bạch cầu ái toan tăng bao gồm:

• Nhiễm giun sán đường ruột: Giun đũa, giun móc, giun lươn, giun tóc, sán lá gan, sán lá phổi.
• Ấu trùng di chuyển trong mô: Toxocara (giun đũa chó mèo), Trichinella (giun xoắn), sán dây ấu trùng.
• Ký sinh trùng ở phổi và gan: Sán lá gan, sán lá phổi, Strongyloides stercoralis (giun lươn).
• Nhiễm ký sinh trùng do ăn thực phẩm không an toàn: Ăn rau sống, thịt tái, cá chưa nấu chín có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng tăng bạch cầu ái toan

Các triệu chứng của tình trạng tăng bạch cầu ái toan phụ thuộc vào loại ký sinh trùng gây bệnh và cơ quan bị ảnh hưởng. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Triệu chứng toàn thân: Mệt mỏi, sốt nhẹ, sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Triệu chứng tiêu hóa: Đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, đầy hơi do nhiễm giun sán đường ruột.
• Triệu chứng hô hấp: Ho kéo dài, khó thở, khò khè nếu ký sinh trùng tấn công phổi.
• Triệu chứng da liễu: Ngứa, phát ban, sẩn đỏ khi ấu trùng giun di chuyển dưới da.
• Triệu chứng thần kinh: Nhức đầu, co giật, rối loạn ý thức trong trường hợp ký sinh trùng xâm nhập hệ thần kinh trung ương.

Nếu số lượng bạch cầu ái toan tăng cao kéo dài, bệnh nhân có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm nội tạng và tổn thương thần kinh.

Các bệnh lý liên quan đến tăng bạch cầu ái toan

Tình trạng tăng bạch cầu ái toan có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các cơ quan như phổi, đường tiêu hóa, da và hệ thần kinh. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến:

1. Hội chứng tăng bạch cầu ái toan (HES)

Hội chứng tăng bạch cầu ái toan (HES) là tình trạng bạch số lượng cầu ái toan tăng cao kéo dài mà không có nguyên nhân rõ ràng, dẫn đến viêm và tổn thương nhiều cơ quan. Nhiễm ký sinh trùng là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn của hội chứng này.

Đặc điểm bệnh và nguy cơ biến chứng:

• Triệu chứng: Sốt, sụt cân, mệt mỏi, đau cơ.
• Tổn thương tim: Viêm nội tâm mạc, suy tim.
• Tổn thương phổi: Viêm phổi do bạch cầu ái toan.
• Tổn thương thần kinh: Rối loạn thị giác, suy giảm nhận thức.
• Biến chứng nghiêm trọng: Suy tim, suy hô hấp, tổn thương thần kinh vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.

2. Bệnh lý hô hấp liên quan đến bạch cầu ái toan

Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan

Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan là tình trạng viêm phổi do sự tích tụ quá mức của số lượng bạch cầu ái toan, thường gặp khi nhiễm giun đũa, giun lươn, sán lá phổi.

• Triệu chứng: Ho kéo dài, khó thở, đau tức ngực, sốt nhẹ.
• Biến chứng: Xơ hóa phổi, suy hô hấp nếu không được điều trị.

Hen suyễn liên quan đến bạch cầu ái toan

Một số loại ký sinh trùng như giun đũa, giun móc có thể kích thích phản ứng miễn dịch quá mức, gây viêm đường thở kéo dài và dẫn đến hen suyễn.

• Triệu chứng: Ho dai dẳng, thở khò khè, khó thở, nặng ngực.
• Nguy cơ: Cơn hen nặng, giảm chức năng phổi lâu dài.

3. Viêm dạ dày – ruột tăng bạch cầu ái toan

Viêm dạ dày – ruột tăng bạch cầu ái toan xảy ra khi niêm mạc đường tiêu hóa bị viêm do bạch cầu ái toan tấn công, thường gặp ở bệnh nhân nhiễm giun lươn, giun xoắn, sán dây.

Ảnh hưởng của bệnh đến hệ tiêu hóa:

• Đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, đầy hơi.
• Giảm hấp thu dinh dưỡng, gây sụt cân và suy dinh dưỡng.
• Biến chứng nguy hiểm: Xuất huyết tiêu hóa, loét dạ dày, tắc ruột.

4. Viêm mô mềm do bạch cầu ái toan

Một số loại ký sinh trùng như ấu trùng giun lươn, giun đũa chó mèo (Toxocara) có thể di chuyển dưới da, kích thích phản ứng viêm và làm bạch cầu ái toan tăng trong mô mềm.

• Triệu chứng: Ngứa, phát ban, sẩn đỏ, phù nề.
• Biến chứng: Viêm mô tế bào, hoại tử mô, nhiễm trùng da nặng.

Xem thêm:

• Cách loại bỏ ký sinh trùng trong người
• Bị nhiễm ký sinh trùng gây ngứa

Cách chẩn đoán bệnh tăng bạch cầu ái toan

Chẩn đoán tăng bạch cầu ái toan tăng cần kết hợp xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, hình ảnh học và các phương pháp chuyên sâu để xác định nguyên nhân chính xác.

1. Xét nghiệm máu

• Công thức máu: Kiểm tra số lượng bạch cầu ái toan, thường tăng trên 500 tế bào/µL, hoặc cao hơn 1.500 tế bào/µL trong trường hợp nghiêm trọng.
• Xét nghiệm IgE huyết thanh: Đánh giá phản ứng dị ứng và mức độ nhiễm ký sinh trùng.
• Test miễn dịch ELISA: Phát hiện kháng thể chống lại một số loại ký sinh trùng như giun lươn, sán lá gan, và giun xoắn.

2. Xét nghiệm phân và dịch cơ thể

• Xét nghiệm phân: Tìm trứng, ấu trùng hoặc ký sinh trùng trưởng thành trong mẫu phân.
• Xét nghiệm dịch não tủy (CSF): Trong trường hợp nghi ngờ ký sinh trùng ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.
• Xét nghiệm nước tiểu hoặc đàm: Áp dụng cho một số loại ký sinh trùng đặc biệt.

3. Kỹ thuật hình ảnh

• Siêu âm, X-quang, CT scan, MRI: Kiểm tra tổn thương tại phổi, gan, ruột hoặc các cơ quan khác bị ảnh hưởng.
• Nội soi tiêu hóa: Quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày, ruột để phát hiện viêm do bạch cầu ái toan.

Cách điều trị bệnh tăng bạch cầu ái toan khi nhiễm ký sinh trùng

Điều trị tình trạng tăng bạch cầu ái toan tập trung vào loại bỏ tác nhân gây bệnh, giảm triệu chứng và kiểm soát tổn thương tại cơ quan bị ảnh hưởng.

Điều trị đặc hiệu theo nguyên nhân

• Albendazole, Mebendazole: Điều trị giun đũa, giun móc, giun tóc.
• Praziquantel: Dùng trong bệnh sán lá gan, sán dây.
• Ivermectin: Điều trị giun lươn, ấu trùng giun di trú.
• Diethylcarbamazine (DEC): Dùng trong bệnh giun chỉ.

Kiểm soát viêm và biến chứng

• Thuốc kháng viêm Corticosteroid: Giảm viêm do bạch cầu ái toan trong các bệnh lý như viêm phổi tăng bạch cầu ái toan hoặc viêm mô mềm.
• Thuốc kháng histamine: Hỗ trợ kiểm soát phản ứng dị ứng do tình trạng tăng bạch cầu ái toan.
• Thuốc giãn phế quản: Giúp giảm khó thở trong hen suyễn liên quan đến bạch cầu ái toan.
• Thuốc giảm đau, chống viêm: Sử dụng trong trường hợp đau cơ, viêm mô do ký sinh trùng.

Theo dõi và phòng tái nhiễm

• Xét nghiệm định kỳ: Đánh giá hiệu quả điều trị bằng cách kiểm tra lại công thức máu và xét nghiệm phân.
• Hỗ trợ dinh dưỡng: Bổ sung vitamin, khoáng chất để cải thiện miễn dịch và phục hồi sức khỏe.

Cách phòng ngừa tăng bạch cầu ái toan

Phòng ngừa nhiễm ký sinh trùng giúp giảm nguy cơ tăng bạch cầu ái toan và hạn chế biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe. Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh hiệu quả:

• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với đất và nước ô nhiễm, đeo găng tay khi làm vườn để hạn chế lây nhiễm ký sinh trùng.
• Đảm bảo an toàn thực phẩm: Ăn chín, uống sôi, rửa kỹ rau củ quả, tránh thực phẩm tái sống để ngăn ngừa nhiễm ký sinh trùng qua đường tiêu hóa.
• Sử dụng nguồn nước sạch: Uống nước đã qua xử lý, tránh dùng nước giếng chưa kiểm định để giảm nguy cơ nhiễm ký sinh trùng.
• Kiểm soát vật chủ trung gian: Diệt muỗi, chuột, ruồi, gián, giữ môi trường sạch sẽ để tránh lây truyền ký sinh trùng từ động vật sang người.
• Tẩy giun định kỳ: Sử dụng thuốc tẩy giun theo hướng dẫn bác sĩ để loại bỏ ký sinh trùng tiềm ẩn trong cơ thể.
• Xét nghiệm sức khỏe định kỳ: Kiểm tra máu, xét nghiệm phân nếu sống trong vùng nguy cơ cao để phát hiện và điều trị sớm.
• Nhận biết triệu chứng bất thường: Đi khám ngay nếu có dấu hiệu như đau bụng kéo dài, tiêu chảy, ngứa da để kịp thời xử lý.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ về tình trạng tăng bạch cầu ái toan khi nhiễm ký sinh trùng và tầm quan trọng của việc chẩn đoán sớm. Nếu bạn có dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng hoặc cần tầm soát sức khỏe, hãy liên hệ với đội ngũ y khoa của Diag.

Bạn có thể hoàn toàn yên tâm vì Diag đã có hơn 25 năm kinh nghiệm, hệ thống 40+ điểm lấy mẫu và công nghệ xét nghiệm đạt chuẩn ISO 15189:2022 nên đảm bảo độ an toàn và chính xác cao. Đặt lịch ngay để bảo vệ sức khỏe của bạn!

• Trang chủ Diag: https://diag.vn/
• Hotline: 1900 1717

Xem thêm:

• Ấu trùng ruồi ký sinh trên người
• Thuốc trị ký sinh trùng trên da