Sán lợn chết ở nhiệt độ bao nhiêu? Giun sán chết ở nhiệt độ bao nhiêu?

Sán lợn chết ở nhiệt độ bao nhiêu là câu hỏi được nhiều người quan tâm khi lo ngại nguy cơ nhiễm ký sinh trùng từ thịt chưa chín kỹ. Bài viết của Diag sẽ giúp bạn hiểu rõ mức nhiệt tiêu diệt sán lợn, cũng như cách nấu ăn an toàn và cách phòng ngừa nhiễm sán hiệu quả ngay tại nhà.

Sán lợn là gì?

Sán lợn là tên gọi phổ biến của Taenia solium, sống chủ yếu trong ruột của người và lợn. Chúng có thể dài đến vài mét khi trưởng thành. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại nhất không phải là con sán trưởng thành mà chính là ấu trùng của nó. Ấu trùng có thể di chuyển theo máu đến các cơ quan quan trọng như não, mắt, và gan. Bệnh sán lợn là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Người có thể nhiễm bệnh sán lợn theo hai con đường:

• Ăn phải thịt lợn có chứa ấu trùng sán nhưng chưa được nấu chín kỹ.
• Nuốt phải trứng sán lợn có trong phân người nhiễm bệnh, qua tay bẩn, thực phẩm hoặc nước uống không đảm bảo vệ sinh.

Các triệu chứng lâm sàng thường gặp của bệnh nhân bệnh sán lợn:

• Đau bụng kéo dài, tiêu chảy không rõ nguyên nhân.
• Buồn nôn, chán ăn, và mệt mỏi.
• Ngứa hậu môn (nếu có sán trưởng thành).
• Sụt cân dù ăn uống bình thường.
• Trong một số trường hợp nghiêm trọng: Co giật, khó thở, mất ý thức, và giảm thị lực.

Sán lợn chết ở nhiệt độ bao nhiêu?

Sán lợn bắt đầu chết ở nhiệt độ từ 60 độ C. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối, thịt lợn cần được nấu chín ở nhiệt độ lõi tối thiểu là 71 độ C. Khi đạt mức này, ấu trùng sán trong thịt sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn.

Đặc biệt, nếu nấu thịt ở 100 độ C (nhiệt độ sôi của nước) và giữ trong ít nhất 10 phút, toàn bộ ấu trùng và trứng sán sẽ bị phá hủy. Đây là cách đơn giản và hiệu quả nhất để loại bỏ nguy cơ nhiễm sán lợn từ thực phẩm.

Giun sán chết ở nhiệt độ bao nhiêu?

Không chỉ riêng sán lợn, còn có nhiều loại ký sinh trùng khác như sán chó, giun đũa, và giun móc cũng có thể lây sang người và gây bệnh. Mỗi loại có khả năng chịu nhiệt khác nhau, nên việc nấu chín thực phẩm đúng cách sẽ quyết định khả năng tiêu diệt chúng.

Dưới đây là bảng nhiệt độ tiêu diệt một số loại sán và giun phổ biến:

Từ bảng trên có thể thấy, nếu bạn nấu chín thực phẩm ở nhiệt độ trên 70 độ C và giữ nhiệt đủ lâu, thì có thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ nhiễm các loại sán và giun phổ biến. Điều này càng quan trọng với những loại sán nguy hiểm như sán chó, vì chúng có thể gây ra nang sán trong gan, phổi, hoặc não.

Tuy nhiên, thực tế nhiều món ăn như lòng lợn luộc sơ, thịt nướng tái, nem chua, và tiết canh không đạt được mức nhiệt cần thiết, nhất là ở phần bên trong thịt. Chính vì vậy, nấu chín kỹ, đảm bảo thịt không còn đỏ hồng, không còn nước tiết ra, là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cả gia đình khỏi các bệnh nguy hiểm do ký sinh trùng gây ra.

Tại sao nhiệt độ cao có thể tiêu diệt sán?

Sán và ấu trùng của chúng là sinh vật sống, cấu tạo chủ yếu từ protein, enzyme, và tế bào sống. Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, đặc biệt từ 60°C trở lên, các protein trong cơ thể sán sẽ bị biến tính, tức là chúng bị biến dạng và mất chức năng. Đồng thời, các màng tế bào và cấu trúc bảo vệ bên ngoài cũng bị phá vỡ, khiến sán không thể tồn tại.

Trong điều kiện đủ nhiệt độ và đủ thời gian, ấu trùng và sán trưởng thành sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn. Tuy nhiên, trứng sán lại có lớp vỏ rất cứng và bền, giúp chúng chống chịu được các điều kiện khắc nghiệt trong môi trường, bao gồm cả axit nhẹ, nhiệt độ thấp, hoặc thời gian nấu không đủ lâu.

Do đó, nếu chỉ nấu sơ hoặc làm chín bề mặt mà bên trong vẫn còn sống, ấu trùng hoặc trứng sán có thể sống sót và tiếp tục phát triển khi xâm nhập vào cơ thể người. Từ đó gây ra các bệnh lý nguy hiểm như sán lên não, mắt, và gan, thậm chí tử vong nếu không phát hiện kịp.

Vì vậy, việc nấu chín kỹ, đảm bảo thực phẩm đạt mức nhiệt độ tối thiểu 71°C trong thời gian đủ lâu (tối thiểu 10 phút) là điều bắt buộc để tiêu diệt sán một cách hiệu quả.

Có tiêu diệt được sán bằng cách cấp đông hoặc ướp chanh không?

Nhiều người nghĩ rằng nếu ướp thịt với chanh, giấm, hoặc để đông đá trong tủ lạnh thì có thể tiêu diệt được sán. Tuy nhiên, điều này là không đúng. Nhiệt độ cấp đông trong tủ lạnh gia đình, dù ở ngăn đá, cũng chỉ khoảng -4 đến -18 độ C. Mức lạnh này chưa đủ để tiêu diệt ấu trùng sán, vì chúng có thể sống sót rất lâu trong điều kiện lạnh.

Tương tự, việc dùng chanh hay giấm chỉ làm thịt tái chín bên ngoài, nhưng không thể thấm sâu vào bên trong để tiêu diệt ấu trùng hoặc trứng sán nằm trong mô thịt.

Để diệt sán một cách hiệu quả, cách duy nhất là nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là thịt lợn và nội tạng động vật. Thịt cần được nấu đến ít nhất 71 độ C ở bên trong, và nên duy trì nhiệt độ này trong ít nhất 10 phút. Nếu chỉ luộc sơ, nướng tái, hay làm các món ăn sống, nguy cơ nhiễm sán vẫn rất cao, dù thịt đã được ướp hoặc cấp đông trước đó.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị nhiễm sán lợn

Để chẩn đoán bệnh nhiễm trùng sán lợn, bác sĩ sẽ dựa vào các xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm phân: Tìm trứng hoặc đốt sán trong mẫu phân. Có thể cần xét nghiệm nhiều lần để chính xác.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra kháng thể để biết cơ thể có đang chống lại sán hay không.
• Chụp CT hoặc MRI: Dùng khi nghi ngờ sán đã lên não, mắt, hoặc gan. Hình ảnh sẽ cho thấy có nang sán hay không.
• Sinh thiết mô (ít gặp): Dùng khi có u cục dưới da nghi do sán gây ra.

Cách điều trị tùy theo sán ở đâu trong cơ thể:

• Nếu sán ở ruột: Bác sĩ sẽ kê thuốc diệt sán như Praziquantel hoặc Niclosamide, giúp điều trị đơn giản, hiệu quả cao.
• Nếu là ấu trùng sán (nang sán): Có thể phải dùng thuốc mạnh hơn như Albendazole hoặc phẫu thuật nếu sán nằm ở nơi nguy hiểm như não, mắt.
• Sau điều trị: Người bệnh cần tái khám để kiểm tra kết quả, theo dõi triệu chứng, và tránh tái nhiễm.

Cách phòng ngừa nhiễm sán từ thực phẩm

Phòng ngừa sán từ thực phẩm không khó, nhưng đòi hỏi phải có sự cẩn trọng trong khâu chế biến và vệ sinh hằng ngày. Dưới đây là các cách đơn giản, dễ thực hiện mà bạn có thể áp dụng ngay tại nhà để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cả gia đình:

• Nấu chín kỹ thịt lợn, thịt bò, gan, lòng, và phủ tạng; tránh thịt còn đỏ hoặc chảy nước hồng.
• Không ăn các món sống hoặc tái như tiết canh, nem chua, thịt nướng tái, và lòng trộn.
• Sử dụng nhiệt kế thực phẩm nếu cần, đảm bảo thịt chín ở nhiệt độ lõi từ 71°C, giữ ít nhất 10 phút.
• Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh.
• Không cho chó mèo ăn nội tạng hoặc thức ăn sống.
• Dọn phân chó mèo đúng cách, tránh để chúng đi vệ sinh bừa bãi.
• Rửa rau sống kỹ bằng nước sạch. Nên ngâm rau sống với nước muối hoặc dung dịch rửa rau chuyên dụng.
• Tẩy giun cho người lớn và trẻ em 6 tháng một lần theo khuyến cáo của bác sĩ.
• Tẩy giun cho chó mèo đúng lịch, theo hướng dẫn của bác sĩ thú y.

Một số câu hỏi thường gặp

1. Sán nấu sôi có chết không?

Sán có chết khi nấu chín không? Có. Đun sôi thực phẩm ở 100 độ C trong thời gian đủ lâu (10 phút trở lên) là cách hiệu quả nhất để tiêu diệt sán.

2. Bệnh sán chó có chết không?

Nếu không được phát hiện và điều trị đúng, bệnh do sán chó có thể gây tử vong, đặc biệt khi nang sán phát triển trong não, gan, hoặc phổi.

Lời kết

Sán lợn chết ở nhiệt độ bao nhiêu là thông tin quan trọng mà ai cũng nên biết để chế biến thực phẩm đúng cách. Khi đảm bảo thịt được nấu chín kỹ từ 71 độ C trở lên, bạn đã chủ động loại bỏ nguy cơ nhiễm sán ngay trong bữa ăn hằng ngày. Việc kết hợp giữa nấu ăn an toàn và giữ vệ sinh cá nhân sẽ giúp bảo vệ sức khỏe đơn giản mà hiệu quả. Đồng thời, nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ, mọi người cần thăm khám y tế để kịp thời điều trị.

Xem thêm:

• Sán dây lợn
• Sán lợn gạo