Ứng dụng dành cho đối tác 
19001717 Sán lá ruột nhỏ và sán lá lớn ở ruột là gì? Hình thể trứng sán lá ruột
Sán lá ruột là ký sinh trùng gây bệnh tiêu hóa nghiêm trọng. Tìm hiểu về đặc điểm, phân loại, và chu kỳ phát triển để nhận diện và phòng ngừa hiệu quả qua bài viết của Diag!
Sán lá ruột là gì? Chu kỳ phát triển của sán lá ruột
Đây là ký sinh trùng sống trong ruột non của người và động vật. Sán có cơ thể hình dẹt, sống trong ruột non của người và động vật ăn thịt. Chúng sản xuất trứng, trứng theo phân thải ra ngoài môi trường và gặp nước để phát triển thành ấu trùng. Sau đó, sán lá ruột sẽ xâm nhập vào cơ thể ốc nước, nơi chúng tiếp tục phát triển.
Hình thể trứng sán lá ruột có hình bầu dục, kích thước nhỏ, và vỏ mỏng. Việc nhận diện trứng giúp bác sĩ xác định loại ký sinh trùng trong trường hợp nghi ngờ bệnh. Phân loại:
- Sán lá ruột nhỏ (Metagonimus yokogawai): Kích thước nhỏ, thường gây triệu chứng nhẹ, nhưng nếu không phát hiện kịp thời có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa.
- Sán lá ruột lớn (Fasciolopsis buski): Kích thước lớn hơn (2-3 cm), gây các triệu chứng nghiêm trọng hơn như viêm ruột và có thể ảnh hưởng đến gan.
Chu trình phát triển của sán lá ruột gồm:
- Trứng: Thải ra ngoài qua phân và gặp nước để phát triển thành ấu trùng.
- Ấu trùng (Miracidium): Xâm nhập vào cơ thể ốc nước.
- Cercaria: Ấu trùng phát triển thành cercaria, bơi trong nước.
- Metacercaria: Cercaria bám vào thực vật thủy sinh và phát triển thành metacercaria. Người bị nhiễm khi ăn các thực vật có chứa metacercaria.
- Sán trưởng thành: Khi metacercaria vào cơ thể người, chúng trưởng thành trong ruột non và tiếp tục sinh sản.
Đường lây và nhóm đối tượng nguy cơ
Đường lây của sán gồm:
- Tiếp xúc với nước ô nhiễm hoặc ăn thực phẩm (rau sống, thủy sinh) bị nhiễm sán.
- Trứng sán qua phân người/động vật gặp nước, phát triển thành ấu trùng, xâm nhập vào ốc nước, rồi lây sang thực vật thủy sinh.
Nhóm đối tượng nguy cơ cao:
- Người ăn rau sống/thực phẩm thủy sinh chưa nấu chín.
- Người sống gần nguồn nước ô nhiễm.
- Người làm việc trong nông nghiệp/đánh bắt thủy sản.
- Trẻ em dễ tiếp xúc với môi trường nước ô nhiễm.
Xem thêm:
Những triệu chứng lâm sàng ở người nhiễm sán
Các triệu chứng thường thấy ở người bệnh gồm:
- Đau bụng: Tình trạng đau bụng thường ở vùng dưới.
- Tiêu chảy kéo dài: Tình trạng tiêu chảy kéo dài có thể gây mất nước.
- Mệt mỏi, suy nhược.
- Nôn mửa, buồn nôn.
- Thiếu máu.
- Tắc ruột (trong trường hợp nặng).
Nếu không can thiệp kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng như:
- Viêm ruột, có thể dẫn đến tắc nghẽn.
- Tổn thương gan, gây viêm hoặc áp xe.
- Suy dinh dưỡng do sán hút chất dinh dưỡng từ ruột. Nặng có thể gây suy kiệt.
- Chậm phát triển ở trẻ em do không đủ chất.
Phương pháp chẩn đoán và điều trị
Các phương pháp bác sĩ thường chỉ định để chẩn đoán gồm:
- Xét nghiệm phân: Phát hiện trứng sán trong phân bệnh nhân.
- Siêu âm: Giúp xác định tổn thương trong ruột hoặc gan do sán gây ra.
- Xét nghiệm máu: Phát hiện các dấu hiệu nhiễm bệnh và phản ứng miễn dịch của cơ thể.
Các loại thuốc thường dùng để điều trị gồm:
- Praziquantel: Thuốc chủ yếu dùng để tiêu diệt sán. Thuốc điều trị praziquantel có hiệu quả cao nếu dùng liều lượng phù hợp.
- Niclosamid: Cũng là một lựa chọn điều trị, giúp tiêu diệt sán trưởng thành.
Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ kết hợp điều trị triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân như đau bụng, tiêu chảy, và thiếu máu.
Biện pháp phòng ngừa, hạn chế nguy cơ nhiễm sán
Để bảo vệ sức khỏe, mọi người nên:
- Không ăn thực phẩm chưa nấu chín: Tránh ăn rau sống hoặc thực vật thủy sinh chưa được chế biến kỹ, đặc biệt ở vùng có nguy cơ nhiễm sán.
- Rửa sạch thực phẩm: Rửa sạch các loại rau, củ, quả, và thực phẩm sống trước khi ăn để loại bỏ nguy cơ nhiễm sán.
- Đảm bảo vệ sinh nguồn nước: Sử dụng nguồn nước sạch, tránh tiếp xúc với nước bẩn có thể chứa trứng sán.
- Tránh tiếp xúc với ốc nước: Không tiếp xúc trực tiếp với ốc nước, vật chủ trung gian của sán.
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc với đất, nước, hoặc thực phẩm sống để hạn chế nhiễm sán.
Lời kết
Sán lá ruột là bệnh có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Việc hiểu rõ về đặc điểm, chu kỳ phát triển, và các phương pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ bản thân.
Xem thêm:
