Ứng dụng dành cho đối tác 
19001717 Bệnh sán lá gan nhỏ là gì? Cách phòng bệnh sán lá gan nhỏ
Sán lá gan nhỏ (Fasciola hepatica) là một loại ký sinh trùng nguy hiểm, có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng. Cùng Diag tìm hiểu dấu hiệu nhận biết nhiễm sán và biện pháp phòng ngừa qua bài viết bên dưới!
Sán lá gan nhỏ là gì?
Sán lá gan nhỏ (Fasciola hepatica) là một loại ký sinh trùng có thể sống trong gan của động vật như bò, dê, cừu, và cả người. Loại sán này thường gặp ở những người có thói quen ăn hải sản, rau sống, hoặc thực phẩm chưa được nấu chín kỹ. Đặc biệt là ở các vùng có nguồn nước ô nhiễm.
Chu kỳ phát triển của sán lá gan nhỏ
Vòng đời phát triển của sán lá gan nhỏ:
- Trứng: Sán lá gan nhỏ đẻ trứng trong gan của vật chủ. Trứng này sau đó được thải ra ngoài qua phân của động vật hoặc người.
- Ấu trùng Miracidium: Khi trứng gặp nước, nó sẽ nở ra thành ấu trùng miracidium, rồi bơi trong nước để tìm ốc nước.
- Sporocyst và Cercaria: Sau khi vào ốc, ấu trùng sẽ phát triển thành các giai đoạn tiếp theo là sporocyst và cercaria, rồi bơi trong nước.
- Metacercaria: Cercaria sẽ bám vào cây thủy sinh hoặc thực vật trong nước và trở thành metacercaria, giai đoạn có thể lây nhiễm cho vật chủ.
- Sán trưởng thành: Khi động vật hoặc người ăn phải thực vật bị nhiễm metacercaria, sán sẽ vào gan. Sau đó phát triển thành sán trưởng thành, tiếp tục đẻ trứng, và chu kỳ lại bắt đầu.
Đường lây của bệnh sán lá gan nhỏ
Bệnh sán lá gan nhỏ lây truyền chủ yếu qua việc ăn phải thực phẩm hoặc nước bị nhiễm ấu trùng của sán. Cụ thể:
- Trứng sán lá gan nhỏ thải ra ngoài qua phân của người hoặc động vật nhiễm bệnh.
- Trứng sán lá gan nhỏ rơi vào nước, nở thành ấu trùng (miracidium), rồi phát triển trong ốc nước.
- Sau đó, ấu trùng chuyển thành cercaria, bơi tự do trong nước và bám vào cây cỏ thủy sinh.
- Người hoặc động vật ăn phải thực phẩm hoặc rau sống bị nhiễm metacercaria sẽ bị nhiễm sán.
Nhóm đối tượng nguy cơ:
- Người ăn hải sản sống hoặc chưa nấu kỹ: Ăn các món như gỏi cá hoặc ốc sống có thể nhiễm sán.
- Người sống ở vùng có nước ô nhiễm: Các khu vực gần ao, hồ, suối chưa được xử lý nước dễ tạo điều kiện cho sán phát triển.
- Người làm trong ngành chăn nuôi gia súc: Tiếp xúc với phân gia súc có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.
- Người có thói quen ăn rau sống hoặc thực phẩm không rõ nguồn gốc: Rau sống hoặc thực phẩm từ nguồn nước không an toàn có thể nhiễm sán lá gan nhỏ.
Triệu chứng của người bệnh sán lá gan nhỏ
Các triệu chứng bệnh gồm:
- Đau bụng: Đau ở vùng dưới sườn phải, có thể từ nhẹ đến nặng.
- Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, chán ăn, và đầy bụng sau khi ăn.
- Vàng da và vàng mắt: Da và mắt chuyển sang màu vàng, biểu hiện tổn thương gan.
- Sốt và mệt mỏi: Mệt mỏi, chán ăn, và có thể sốt do phản ứng với ký sinh trùng.
- Triệu chứng dị ứng: Nổi mẩn ngứa hoặc phát ban do cơ thể phản ứng với sán.
- Thiếu máu: Mệt mỏi, da xanh xao, và chóng mặt do thiếu máu..
Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể gặp phải các tác hại của sán lá gan nhỏ như:
- Viêm gan: Sán gây tổn thương gan, dẫn đến viêm và đau.
- Tắc nghẽn và viêm đường mật: Sán có thể làm tắc nghẽn đường mật, gây đau và khó tiêu.
- Xơ gan: Việc nhiễm sán kéo dài có thể dẫn đến xơ gan, gây suy giảm chức năng gan.
- Ung thư đường mật: Trong những trường hợp nặng, bệnh có thể làm tăng nguy cơ ung thư đường mật.
Phương pháp chẩn đoán bệnh sán lá gan nhỏ
Các phương pháp dùng để chẩn đoán bệnh do sán lá gan nhỏ bác sĩ có thể chỉ định gồm:
- Xét nghiệm phân: Bác sĩ sẽ kiểm tra mẫu phân để tìm trứng sán, giúp xác định bạn có bị nhiễm sán hay không.
- Xét nghiệm dịch mật: Nếu có vấn đề về mật, bác sĩ có thể kiểm tra dịch mật để tìm trứng hoặc ấu trùng sán.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm huyết thanh giúp phát hiện kháng thể chống lại sán lá gan nhỏ trong máu.
- Siêu âm hoặc chụp CT: Để kiểm tra xem có tổn thương nào trong gan do sán gây ra không.
Các loại thuốc điều trị sán lá gan nhỏ
Các phương pháp điều trị gồm:
Sử dụng thuốc điều trị:
- Praziquantel: Thuốc chính để tiêu diệt sán trong gan. Thuốc Praziquantel có tác dụng nhanh chóng, giúp bạn điều trị bệnh hiệu quả.
- Albendazole: Cũng có thể được sử dụng nếu bạn không thể dùng Praziquantel.
Điều trị hỗ trợ: Nếu có triệu chứng như đau bụng hoặc sốt, bác sĩ có thể cho bệnh nhân thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm.
Theo dõi sức khỏe người bệnh và phòng ngừa tái nhiễm:
- Sau khi điều trị, mọi người cần đi tái khám để kiểm tra hiệu quả.
- Chú ý ăn thực phẩm sạch, nấu chín kỹ để tránh tái nhiễm.
Biện pháp phòng bệnh sán lá gan nhỏ
Để chủ động bảo vệ sức khỏe, mọi người nên thực hành ăn chín uống sôi với các biện pháp như:
- Nấu chín thực phẩm: Nấu chín hoàn toàn hải sản, rau sống, và thực phẩm từ nước.
- Tránh ăn rau sống: Hạn chế ăn rau sống, nhất là rau gần nguồn nước ô nhiễm.
- Sử dụng nước sạch: Dùng nước sạch trong sinh hoạt và chế biến thực phẩm.
- Vệ sinh tay sạch sẽ: Rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với thực phẩm chưa nấu chín.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Xét nghiệm phân hoặc máu để phát hiện bệnh sớm, đặc biệt ở vùng nguy cơ cao.
- Vệ sinh trong chăn nuôi: Đảm bảo vệ sinh và kiểm tra sức khỏe động vật để tránh lây nhiễm.
Lời kết
Sán lá gan nhỏ là một loại ký sinh trùng có thể sống trong gan của động vật như bò, dê, cừu, và cả người. Để phòng ngừa bệnh sán lá gan nhỏ, bạn cần chú ý nấu chín thực phẩm, rửa tay sạch sẽ, và sử dụng nước sạch. Hãy thực hiện những biện pháp này để bảo vệ sức khỏe, tránh nguy cơ nhiễm sán lá gan nhỏ và các bệnh lý liên quan đến gan.
Xem thêm:
