Sán dải lùn (Hymenolepis nana) là ký sinh trùng gây rối loạn tiêu hóa, thường gặp ở người và động vật. Tìm hiểu về dấu hiệu, đường lây, cách phòng ngừa qua bài viết của Diag!

Sán dải lùn là gì?

Sán dải lùn (Hymenolepis nana) là ký sinh trùng nhỏ, dài từ 15 đến 44 mm, có hình dạng dẹp và chia thành nhiều đoạn chứa trứng. Khi trưởng thành, các đoạn này sẽ rụng và thải ra ngoài qua phân. Loài sán này có một đầu sán với bộ phận hút, giúp bám vào thành ruột non của vật chủ. Đặc biệt là khả năng tự nhiễm mà không cần vật chủ trung gian.

san dai lun la gi
Sán dải lùn là ký sinh trùng nhỏ, dài từ 15 đến 44 mm, có hình dạng dẹp và chia thành nhiều đoạn chứa trứng

Sán chủ yếu sống trong ruột non của người và động vật, đặc biệt là chuột. Bệnh nhiễm sán dải lùn, gọi là “hymenolepiasis”, lây truyền qua trứng có trong phân của người hoặc động vật, gây khó khăn trong việc kiểm soát và điều trị.

Chu kỳ sống và đường lây của sán

Sán có vòng đời phức tạp và có thể lây qua trứng có trong phân của người hoặc động vật nhiễm bệnh. Khi trứng sán xâm nhập vào cơ thể qua thực phẩm hoặc nước ô nhiễm, chúng sẽ nở thành ấu trùng trong ruột và phát triển thành sán trưởng thành.

Đặc biệt, sán dải lùn có khả năng tự nhiễm. Nghĩa là người bệnh có thể tự nhiễm lại khi trứng được thải ra ngoài và xâm nhập vào cơ thể qua tay bẩn.

 

Nhóm đối tượng nguy cơ lây nhiễm cao bao gồm những người có điều kiện vệ sinh kém, trẻ em. Cũng như những người sống trong môi trường đông đúc, thiếu vệ sinh như nhà trẻ, khu tập thể. Việc tiếp xúc với phân hoặc tiêu thụ thực phẩm không đảm bảo sẽ tăng tỷ lệ nhiễm.

Các triệu chứng điển hình của bệnh

Nhiễm sán dải lùn Hymenolepis nana có thể gây ra một số triệu chứng nhất định. Tuy nhiên, nhiều người nhiễm có thể không có triệu chứng rõ ràng, hoặc chỉ có những daasu hieuej nhẹ.

Các triệu chứng lâm sàng bao gồm:

  • Đau bụng: dải là dấu hiệu phổ biến nhất khi nhiễm sán dải lùn. Cảm giác đau có thể kéo dài hoặc chỉ xuất hiện trong những đợt rối loạn tiêu hóa.
  • Rối loạn tiêu hóa: Tiêu chảy, táo bón hoặc cảm giác dải bụng.
  • Suy dinh dưỡng: Do sán tiêu thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn của người nhiễm, những người bị nhiễm lâu dài có thể bị thiếu hụt dinh dưỡng.
  • Triệu chứng nhẹ: Nhiều người có thể không cảm thấy bất kỳ dấu hiệu nào hoặc chỉ có triệu chứng rất nhẹ.
  • Trong trường hợp nhiễm nặng, người bệnh có thể gặp các vấn đề như thiếu máu, mệt mỏi. Cũng như các vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng như tiêu chảy kéo dài.
benh san dai lun co the gay tinh trang suy dinh duong
Bệnh sán dải lùn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như suy dinh dưỡng

Các phương pháp chẩn đoán bệnh sán dải lùn

Việc chẩn đoán sẽ được thực hiện qua các xét nghiệm y khoa. Phương pháp phổ biến nhất là xét nghiệm phân để tìm trứng của sán. Các kỹ thuật khác được chỉ định để chẩn đoán nếu cần thiết, bao gồm:

  • Xét nghiệm phân: Là phương pháp đơn giản và hiệu quả để xác định trứng của sán trong phân. Các bác sĩ có thể kiểm tra để tìm thấy trứng hoặc đoạn proglottid của sán.
  • Nội soi: Được sử dụng trong một số trường hợp nếu xuất hiện các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và cần đánh giá trực tiếp bên trong đường ruột.
noi soi duong ruot la bien phap chan doan benh nhiem san dai lun
Nội soi trực trạng là một trong những biện pháp chính để chẩn đoán bệnh nhiễm sán dải lùn

Phương pháp điều trị bệnh nhiễm sán dải lùn

Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh dùng các loại thuốc như:

  • Thuốc tiêu chuẩn: Praziquantel là thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị nhiễm sán dải lùn. Liều dùng thông thường Praziquantel là 25 mg/kg cân nặng, dùng một liều duy nhất.
  • Các lựa chọn thay thế: Một số thuốc khác có thể được sử dụng như Nitazoxanide và Niclosamide, tùy thuộc vào tình trạng của người bệnh.

Các biện pháp phòng ngừa nhiễm sán

Để bảo vệ sức khỏe, mọi người nên:

  • Vệ sinh tay: Rửa tay sạch sẽ với xà phòng, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn.
  • Chế biến thực phẩm đúng cách: Luôn nấu chín thực phẩm, đặc biệt là các loại thực phẩm có thể bị nhiễm trứng sán.
  • Vệ sinh môi trường: Giữ gìn vệ sinh nhà cửa, đặc biệt là khu vực vệ sinh và khu vực ăn uống.

Hiểu rõ về sán dải lùn và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thực phẩm sạch sẽ và điều trị kịp thời là những yếu tố quan trọng để ngăn ngừa bệnh.