Trong thai kỳ, nhiễm toxoplasma khi mang thai là mối nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi. Trong bài viết lần này, Diag sẽ giải đáp những thắc mắc về nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp điều trị tối ưu cho phụ nữ mang thai để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Vì sao nhiễm Toxoplasma khi mang thai nguy hiểm?

Toxoplasma gondii là một loại ký sinh trùng nội bào gây ra bệnh toxoplasmosis. Đây là một bệnh nhiễm ký sinh trùng phổ biến trên toàn thế giới có vật chủ là mèo với tỷ lệ lây nhiễm khá cao. Người có thể bị nhiễm khi tiếp xúc với đất, nước hoặc thực phẩm bị nhiễm trứng nang từ phân mèo. Ngoài ra, khi ăn thịt động vật như thịt lợn, cừu và hươu chưa nấu chín hoặc không được xử lý đúng cách, người có thể bị nhiễm bệnh.

Toxoplasma có thể khiến trẻ sinh ra bị dị dạng.
Toxoplasma có thể khiến trẻ sinh ra bị dị dạng.

Bệnh thường không gây triệu chứng ở người khỏe mạnh nhưng có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng ở những người có hệ miễn dịch suy yếu và phụ nữ mang thai. Nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma khi mang thai có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi. Dưới đây là một số biến chứng và ảnh hưởng có thể xảy ra khi nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma:

  • Sảy thai và thai chết lưu: Nhiễm Toxoplasma trong giai đoạn đầu mang thai có thể dẫn đến sẩy thai hoặc bào thai chết lưu.
  • Dị tật bẩm sinh: Thai nhi có thể bị các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng như não úng thủy (hydrocephalus), vôi hóa nội sọ (intracranial calcifications), và viêm võng mạc (chorioretinitis).
  • Ảnh hưởng đến phát triển não bộ: Nhiễm Toxoplasma có thể gây ra các vấn đề về phát triển não bộ như chậm phát triển trí tuệ, động kinh, và các vấn đề về thị giác.
  • Các vấn đề khác: Trẻ sơ sinh bị nhiễm Toxoplasma có thể gặp các vấn đề dị dạng như gan to, lách to, vàng da, và các vấn đề về tim mạch và thần kinh.
Xét nghiệm liên quan
Gói xét nghiệm Ký sinh trùng
Toxocara IgG (Giun đũa chó,mèo)
Strongyloides IgG (Giun lươn)
Fasciola IgG

Triệu chứng nhiễm Toxoplasma trong khi mang thai

Phần lớn người nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma gondii không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số người có thể gặp các triệu chứng giống như cúm, bao gồm:

  • Sốt.
  • Sưng hạch bạch huyết (có thể kéo dài vài tuần).
  • Đau đầu.
  • Đau cơ.
  • Phát ban da.

Trong quá trình mang thai, nếu thai phụ nhận thấy các triệu chứng bất thường của cơ thể nên nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được xét nghiệm chẩn đoán kịp thời.

Phương pháp điều trị và phòng ngừa nhiễm Toxoplasma trong khi mang thai

Các cách điều trị

Để chẩn đoán nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma, bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm bao gồm xét nghiệm huyết thanh học hoặc xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR).

Xét nghiệm huyết thanh học cho mẹ giúp phát hiện kháng thể IgG và IgM chống lại Toxoplasma gondii. IgM xuất hiện trong giai đoạn nhiễm trùng cấp tính, trong khi IgG xuất hiện sau đó và tồn tại lâu dài.

Đối với trẻ sơ sinh nghi ngờ nhiễm Toxoplasma bẩm sinh, việc chẩn đoán thường bao gồm xét nghiệm máu để phát hiện kháng thể đặc hiệu (IgM, IgA, và so sánh IgG với mẹ), xét nghiệm PCR để tìm DNA của ký sinh trùng trong máu, nước tiểu hoặc dịch não tủy, cùng với các đánh giá lâm sàng như khám mắt và chẩn đoán hình ảnh (ví dụ: siêu âm sọ não).

Còn PCR lại có thể phát hiện DNA của Toxoplasma gondii trong máu, dịch não tủy hoặc các mẫu mô khác. Đặc biệt, xét nghiệm PCR trên dịch ối (lấy qua thủ thuật chọc ối) là phương pháp quan trọng để chẩn đoán xác định thai nhi có bị nhiễm bệnh hay không sau khi mẹ được chẩn đoán nhiễm bệnh trong thai kỳ.

Ngoài ra, một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, MRI hoặc CT có thể được thực hiện. MRI hoặc CT được sử dụng để phát hiện các tổn thương trong não hoặc các cơ quan khác nếu có dấu hiệu liên quan đến hệ thần kinh. Siêu âm được sử dụng trong thai kỳ để kiểm tra các dấu hiệu bất thường ở thai nhi.

Xét nghiệm máu để chẩn đoán nguy cơ nhiễm Toxoplasma của thai phụ.
Xét nghiệm máu để chẩn đoán nguy cơ nhiễm Toxoplasma của thai phụ.

Khi thai phụ được chẩn đoán nhiễm Toxoplasma cấp tính trong thai kỳ, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định chữa trị bằng các loại thuốc chống ký sinh trùng đặc hiệu nhằm mục đích giảm nguy cơ lây truyền sang thai hoặc chữa trị cho thai nếu đã xác định có nhiễm trùng. Việc lựa chọn phác đồ chữa trị phụ thuộc vào tuổi thai khi mẹ nhiễm bệnh và tình trạng nhiễm bệnh của thai.

  • Spiramycin: Được sử dụng để giảm nguy cơ truyền nhiễm cho thai nhi.
  • Pyrimethamine và sulfadiazine: Thường được chỉ định khi có bằng chứng nhiễm trùng đã truyền sang thai nhi (chẩn đoán qua chọc ối hoặc dấu hiệu siêu âm) hoặc sau tuần thai thứ 14-18. Do Pyrimethamine có thể gây ức chế tủy xương, nên luôn phải dùng kết hợp với acid folinic (Leucovorin) để dự phòng tác dụng phụ này. Phác đồ kết hợp Pyrimethamine, sulfadiazine và acid folinic cũng được sử dụng kéo dài (thường khoảng 1 năm) để điều trị cho trẻ sơ sinh được chẩn đoán xác định nhiễm Toxoplasma bẩm sinh.

Lưu ý rằng thai phụ nên tham khảo tư vấn bác sĩ và chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định từ chuyên gia y tế để tránh các tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

Biện pháp phòng ngừa

Khi thai phụ được chẩn đoán nhiễm Toxoplasma cấp tính trong thai kỳ, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định chữa trị bằng các loại thuốc chống ký sinh trùng đặc hiệu nhằm mục đích giảm nguy cơ lây truyền sang thai hoặc chữa trị cho thai nếu đã xác định có nhiễm trùng. Việc lựa chọn phác đồ chữa trị phụ thuộc vào tuổi thai khi mẹ nhiễm bệnh và tình trạng nhiễm bệnh của thai.

  • Spiramycin: Được sử dụng để giảm nguy cơ truyền nhiễm cho thai nhi.
  • Pyrimethamine và sulfadiazine: Thường được chỉ định khi có bằng chứng nhiễm trùng đã truyền sang thai nhi (chẩn đoán qua chọc ối hoặc dấu hiệu siêu âm) hoặc sau tuần thai thứ 14-18. Do Pyrimethamine có thể gây ức chế tủy xương, nên luôn phải dùng kết hợp với acid folinic (Leucovorin) để dự phòng tác dụng phụ này. Phác đồ kết hợp Pyrimethamine, sulfadiazine và acid folinic cũng được sử dụng kéo dài (thường khoảng 1 năm) để điều trị cho trẻ sơ sinh được chẩn đoán xác định nhiễm Toxoplasma bẩm sinh.

Lưu ý rằng thai phụ nên tham khảo tư vấn bác sĩ và chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định từ chuyên gia y tế để tránh các tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

diag
Xét nghiệm 10+ ký sinh trùng ở người lớn và trẻ em
  • Xét nghiệm sán chó, mèo, giun đũa, sán lá gan lớn ….
  • Tầm soát nguy cơ nhiễm trùng gây tổn thương não, phổi, hệ thần kinh
  • Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
  • Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu Diag
TÌM HIỂU THÊM
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Lời kết

Việc nhiễm Toxoplasma khi mang thai có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Nếu như có bất kỳ dấu hiệu sức khỏe bất thường nào, thai phụ nên lập tức tìm đến bác sĩ để tiến hành kiểm tra. Hi vọng những chia sẻ của Diag trong bài viết lần này đã giúp mẹ biết thêm các thông tin quan trọng về nhiễm ký sinh trùng khi mang thai.

Xem thêm: Xét nghiệm toxoplasma khi mang thai