Ký sinh trùng lên não: Dấu hiệu nhiễm bệnh và phòng ngừa

Ký sinh trùng lên não là tình trạng ký sinh trùng xâm nhập vào khu vực thần kinh trung ương, gây tổn thương não. Bệnh có thể dẫn đến viêm màng não, co giật, rối loạn nhận thức và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Cùng Diag tìm hiểu về bệnh này, các triệu chứng, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa nhé!

Tìm hiểu ký sinh trùng ở não và phân loại

Nhiễm ký sinh trùng ở não là tình trạng hệ thần kinh bị nhiễm ký sinh trùng, gây ra các tổn thương nghiêm trọng đến não. Những loại ký sinh trùng này có thể xâm nhập qua đường máu, hệ tiêu hóa hoặc tiếp xúc trực tiếp. Nó dẫn đến viêm màng não, hình thành nang ký sinh trùng và gây ra triệu chứng thần kinh nguy hiểm.

Một số bệnh liên quan đến ký sinh trùng ở não bao gồm:

Nhiễm ấu trùng sán dây lợn (Neurocysticercosis)

Neurocysticercosis là bệnh do ấu trùng sán dây lợn (Taenia solium) gây ra khi con người ăn phải trứng sán có trong thực phẩm hoặc nước nhiễm bẩn. Trứng sán sau khi vào cơ thể sẽ nở thành ấu trùng, xuyên qua thành ruột, di chuyển theo đường máu và tạo nang trong các cơ quan, đặc biệt là não, gây tổn thương nghiêm trọng.

Đặc điểm nhận biết:

• Co giật không rõ nguyên nhân
• Đau nhức đầu kéo dài
• Rối loạn nhận thức, suy giảm trí nhớ
• Xuất hiện nang sán trong não khi chụp MRI hoặc CT

Toxoplasmosis

Toxoplasmosis là bệnh do ký sinh trùng Toxoplasma gondii gây ra, lây nhiễm chủ yếu qua thực phẩm chưa nấu chín, nước nhiễm bẩn hoặc tiếp xúc trực tiếp với phân mèo chứa trứng ký sinh trùng. Khi vào cơ thể, Toxoplasma có thể lây lan đến não, mắt và nhiều cơ quan khác, đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai và người suy giảm miễn dịch.

Đặc điểm nhận biết:

• Sốt, mệt mỏi
• Đau nhức đầu, rối loạn ý thức
• Co giật
• Thị lực suy giảm

Viêm màng não

Naegleria fowleri là một loại amip nguy hiểm có trong nước ngọt tự nhiên như sông, hồ và suối nước nóng. Ký sinh trùng này xâm nhập vào cơ thể qua đường mũi khi bơi lội hoặc tắm ở nguồn nước bị ô nhiễm, di chuyển đến não và phá hủy mô thần kinh, gây viêm màng não cấp tính với tỷ lệ tử vong rất cao.

Đặc điểm nhận biết:

• Sốt cao, buồn nôn
• Đau nhức đầu dữ dội, cứng cổ
• Ảo giác, lú lẫn
• Co giật, hôn mê và tử vong nhanh chóng

Xem thêm:

• Ký sinh trùng trên da
• Ký sinh trùng sốt rét

Giun đũa chó mèo (Toxocara)

Giun đũa chó mèo (Toxocara) lây nhiễm qua việc nuốt phải trứng giun có trong đất, thực phẩm hoặc nước nhiễm phân chó, mèo. Trứng giun khi vào cơ thể sẽ nở thành ấu trùng, di chuyển qua đường máu đến não, mắt, gan, phổi và thận, gây viêm và tổn thương tại nhiều cơ quan, Nó đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em hay chơi ở khu vui chơi.

Khi ấu trùng di chuyển đến não (gây Neurotoxocariasis), các biểu hiện có thể bao gồm:

• Viêm não, viêm màng não
• Co giật
• Đau đầu dữ dội
• Rối loạn tâm thần, hành vi, nhận thức
• Các dấu hiệu thần kinh khu trú (yếu liệt, mất thăng bằng…) tùy thuộc vị trí tổn thương.
• Các triệu chứng toàn thân như sốt, tăng bạch cầu ái toan cũng có thể đi kèm.

Nguyên nhân nhiễm ký sinh trùng ở não

Nhiễm ký sinh trùng ở não xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với nguồn lây nhiễm, khiến ký sinh trùng di chuyển qua đường máu đến não. Những con đường phổ biến bao gồm:

• Tiêu thụ thực phẩm hoặc nước nhiễm khuẩn: Ăn thịt sống, rau chưa rửa kỹ hoặc uống nước không sạch có thể làm lây nhiễm giun sán.
• Tiếp xúc với phân động vật: Phân mèo chứa Toxoplasma gondii, dễ lây sang người khi dọn vệ sinh không đúng cách.
• Tắm hoặc bơi ở vùng nước ô nhiễm: Amip ăn não Naegleria fowleri có thể xâm nhập qua đường mũi.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Người bị HIV/AIDS, ung thư dễ mắc viêm màng não ký sinh trùng.

Triệu chứng nhiễm ký sinh trùng ở não và biến chứng

• Đau nhức đầu kéo dài, sốt
• Thiếu máu, da xanh xao, mệt mỏi
• Co giật, động kinh đột ngột
• Rối loạn nhận thức, lú lẫn, mất trí nhớ
• Buồn nôn, cứng cổ, ngứa ngáy
• Thị lực suy giảm, mất thăng bằng

Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, phù não, hôn mê, thậm chí tử vong. Ngoài tổn thương não, ký sinh trùng có thể gây viêm gan, xơ hóa phổi hoặc suy giảm chức năng thận.

Xem thêm:

• Ký sinh trùng ăn não
• Ký sinh trùng demodex
• Ký sinh trùng đường ruột

Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Việc chẩn đoán viêm màng não ký sinh trùng rất quan trọng để điều trị hiệu quả. Các phương pháp phổ biến bao gồm:

• Chụp CT hoặc MRI: Xác định tổn thương não, nang sán hoặc viêm nhiễm.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra bạch cầu ái toan hoặc DNA ký sinh trùng.
• Chọc dò dịch não tủy: Tìm dấu hiệu nhiễm trùng.
• Xét nghiệm phân hoặc sinh thiết mô: Phát hiện trứng hoặc ấu trùng giun sán.

Việc điều trị tùy thuộc vào loại ký sinh trùng, mức độ tổn thương và tình trạng bệnh nhân. Các cách điều trị bao gồm:

• Dùng thuốc diệt ký sinh trùng: Albendazole, Praziquantel (đối với sán dây), Pyrimethamine + Sulfadiazine (đối với toxoplasmosis).
• Điều trị triệu chứng: Thuốc kháng viêm, thuốc chống co giật, giảm đau đầu.
• Phẫu thuật: Loại bỏ u nang lớn hoặc giảm áp lực nội sọ.
• Chăm sóc hỗ trợ: Theo dõi sát sao, phục hồi chức năng nếu bệnh nhân bị ảnh hưởng thần kinh.

Biện pháp phòng ngừa nhiễm ký sinh trùng não

• Vệ sinh an toàn thực phẩm: Ăn chín, uống sôi, rửa rau kỹ trước khi sử dụng.
• Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây: Đeo găng tay khi dọn phân mèo, tránh bơi ở ao hồ ô nhiễm.
• Kiểm soát muỗi đốt: Sử dụng màn ngủ, thuốc xịt côn trùng để phòng sốt rét.
• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn.
• Tiêm phòng và kiểm tra sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các bệnh nhiễm trùng có nguy cơ biến chứng lên não.
• Xét nghiệm nếu nghi nhiễm: Nếu có các triệu chứng nghi nhiễm như đau đầu kéo dài, co giật, rối loạn nhận thức hoặc thiếu máu không rõ nguyên nhân, nên thực hiện xét nghiệm ký sinh trùng (xét nghiệm máu, phân, dịch não tủy, chẩn đoán hình ảnh) để kịp thời điều trị.

Hiện nay, Diag là phòng khám đa khoa và trung tâm xét nghiệm hàng đầu có cung cấp các gói xét nghiệm ký sinh trùng nhanh chóng với mức giá tối ưu. Tại đây sử dụng các công nghệ hiện đại từ Abbott, Roche, quy trình đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2022. Khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng dịch vụ.

Đặc biệt, Diag có nhận lấy mẫu xét nghiệm nay tại nhà, nhận kết quả nhanh chóng qua Zalo và cổng thông tin trực tuyến. Liên hệ ngay với Diag để nhận được tư vấn chi tiết nhất!

• Trang chủ Diag: https://diag.vn/
• Hotline: 1900 1717
• Chi nhánh Diag trên toàn quốc: https://diag.vn/location/

Tóm lại, nhiễm ký sinh trùng ở não là tình trạng nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa nếu tuân thủ các biện pháp trên. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, giữ vệ sinh tốt, kiểm tra sức khỏe định kỳ và xét nghiệm sớm nếu có dấu hiệu là chìa khóa bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm:

• Ký sinh trùng ở mắt
• Ký sinh trùng ở vùng kín
• Ký sinh trùng e canis có lây sang người không?