Giun đũa là một trong những loại ký sinh trùng đường ruột phổ biến ở người. Chúng ảnh hưởng đến sức khỏe của vật chủ, đặc biệt là vấn đề tiêu hóa. Trong bài viết lần này, Diag sẽ chia sẻ chi tiết đặc điểm, tác hại và các bệnh do giun đũa gây ra để mọi người nhận biết và phòng tránh!

Giun đũa là gì?

Giun đũa, hay còn gọi là Ascaris lumbricoides, là loại giun tròn lớn ký sinh trong ruột người. Đây đồng thời cũng là một trong những loại nhiễm ký sinh trùng phổ biến nhất trên thế giới.

Giun đũa ký sinh vào trong đường ruột của người.
Giun đũa ký sinh vào trong đường ruột của người.

Đặc điểm của giun đũa thường là màu trắng ngà hoặc hồng nhạt, thân dài, đầu và đuôi có hình chóp nón, miệng có ba môi hình bầu dục được xếp cân đối. Kích thước của giun đũa lớn và có sự khác nhau giữa giun đực và giun cái. Trong đó, giun đực dài khoảng 15-31 cm, trong khi giun cái dài khoảng 20-35 cm.

Trứng giun đũa được chia thành 3 loại gồm:

  • Trứng giun đã thụ tinh: Hình dạng tròn hoặc bầu dục có kích thước 50-70 µm x 40-50 µm. Chúng có ba lớp vỏ, trong đó lớp ngoài cùng là albuminoid thô, lớp giữa trong suốt dày và lớp màng vitelline bên trong. Chúng thường có màu nâu vàng do nhuộm mật, nối trong dung dịch muối bão hòa, chứa một phôi trứng lớn chưa phân đoạn với khối hạt có không gian rõ ràng ở cả hai đầu.
  • Trứng giun chưa thụ tinh: Hình dạng tròn hoặc bầu dục có kích thước 90 µm x 45 µm. Chúng có lớp vỏ albuminoid mỏng, méo mó và ít, thường có màu nâu vàng do nhuộm mật và không nổi trong dung dịch muối bão hòa. Chúng chứa một phôi trứng nhỏ chưa phân đoạn với khối hạt không tổ chức và có độ phản chiếu cao.
  • Trứng giun đũa mất vỏ: Đây là loại trứng đã thụ tinh nhưng thiếu lớp vỏ albuminoid ngoài cùng.

Trứng giun đã thụ tinh và trứng giun mất vỏ có khả năng phát triển thành ấu trùng và gây nhiễm. Còn trứng giun chưa thụ tinh không có khả năng này.

Xem thêm:

Tác hại của giun đũa

Giun đũa có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người, đặc biệt là khi nhiễm nặng.

Một số tác hại cụ thể của giun đũa như sau:

  • Tắc ruột: Giun đũa có thể tạo thành búi lớn trong ruột, gây tắc đường ruột, dẫn đến đau bụng dữ dội, nôn mửa và có thể cần phẫu thuật để giải quyết.
  • Tắc ống mật và ống tụy: Giun đũa có thể di chuyển vào ống mật hoặc ống tụy, gây viêm tụy cấp, viêm đường mật hoặc tắc nghẽn ống mật, dẫn đến bụng đau sốt và vàng da.
  • Suy dinh dưỡng: Nhiễm giun đũa nặng có thể gây suy dinh dưỡng, đặc biệt ở trẻ em, do giun cạnh tranh hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.
  • Viêm phổi: Ấu trùng giun đũa di chuyển qua phổi có thể gây viêm phổi, dẫn đến ho, thở khó.
  • Rối loạn tiêu hóa: Nhiễm giun đũa có thể gây ra các triệu chứng tiêu hóa như bụng đau, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón.
  • Suy giảm miễn dịch: Nhiễm giun đũa có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng khác.
Giun đũa có thể gây ra những bệnh về đường ruột.
Giun đũa có thể gây ra những bệnh về đường ruột.

Chu trình phát triển của giun đũa

Giun đũa cái đẻ trứng trong ruột non, mỗi ngày có thể đẻ khoảng 200.000 trứng. Trứng được thải ra ngoài theo phân và phát triển thành ấu trùng trong đất ẩm.

Khi con người nuốt phải trứng có ấu trùng, ấu trùng sẽ thoát ra khỏi vỏ trứng ở ruột non, đi xuyên qua thành ruột và theo dòng máu đến gan, tim và phổi. Sau đó, ấu trùng di chuyển lên khí quản, thực quản và được nuốt trở lại ruột non, nơi chúng trưởng thành.

Chu trình phát triển từ trứng thành ấu trùng.
Chu trình phát triển từ trứng thành ấu trùng.

Triệu chứng của bệnh giun đũa

Bệnh giun đũa có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau tùy vào mức độ nhiễm và giai đoạn phát triển của giun trong cơ thể. Hầu hết các trường hợp nhiễm giun đũa thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng có thể nhận biết bằng một số dấu hiệu ở giai đoạn sớm khi ấu trùng di chuyển qua ruột như sau:

  • Ho khan: Do ấu trùng di chuyển qua phổi, gây kích thích đường hô hấp.
  • Khó thở: Ấu trùng có thể gây viêm phổi, dẫn đến khó thở và thở khò khè.
  • Đau ngực: Cảm giác đau hoặc khó chịu ở ngực do viêm phổi.
  • Sốt nhẹ: Có thể xuất hiện sốt nhẹ khi cơ thể phản ứng với sự hiện diện của ấu trùng.
Bệnh giun đũa thường có những triệu chứng như bụng đau, buồn nôn, sụt cân nhanh, cơ thể mệt mỏi.
Bệnh giun đũa thường có những triệu chứng như bụng đau, buồn nôn, sụt cân nhanh, cơ thể mệt mỏi.

Trong trường hợp giun trưởng thành phát triển trong ruột, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như:

  • Đau bụng: Đau bụng mơ hồ hoặc đau quặn, thường ở vùng quanh rốn.
  • Buồn nôn và nôn: Cảm giác buồn nôn và có thể nôn mửa.
  • Tiêu chảy hoặc táo bón: Rối loạn tiêu hóa, có thể dẫn đến tiêu chảy hoặc táo bón.
  • Sụt cân: Giun đũa cạnh tranh hấp thụ chất dinh dưỡng, dẫn đến giảm cân nhanh và suy dinh dưỡng.
  • Mệt mỏi và suy nhược: Cảm giác mệt mỏi, suy nhược do thiếu dinh dưỡng và sự hiện diện của giun trong cơ thể.

Đặc biệt, khi triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng có thể dẫn đến các biến chứng như tắc ruột hoặc tắc ống mật và ống tụy,

Phương pháp điều trị và biện pháp phòng tránh bệnh giun đũa

Khi bệnh nhân mắc bệnh giun đũa, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc chống ký sinh trùng để điều trị. Trong trường hợp chẩn đoán nhiễm giun nặng, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật để loại bỏ giun và sửa chữa các tổn thương do giun gây ra như tắc đường ruột hoặc tắc ống mật.

Đối với việc sử dụng thuốc, cần lưu ý rằng chỉ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia y khoa để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Ngoài ra, bạn cũng có thể phòng ngừa bệnh giun đũa bằng các cách sau:

  • Vệ sinh cá nhân: Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nguồn nước sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Tránh đưa tay lên miệng khi chưa rửa sạch.
  • Vệ sinh thực phẩm: Rửa sạch rau quả trước khi ăn. Nấu chín thực phẩm, đặc biệt là thịt lợn và gan gà, tránh ăn rau sống.
  • Quản lý nhân và vệ sinh môi trường sống xung quanh: Xử lý phân tươi đúng cách, không để phân tươi tiếp xúc với đất trồng trọt. Sử dụng nhà vệ sinh hợp vệ sinh, tránh phóng uế bừa bãi.
Mọi người nên vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh sạch sẽ, ăn chín uống sôi để phòng tránh bệnh giun.
Mọi người nên vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh sạch sẽ, ăn chín uống sôi để phòng tránh bệnh giun.

Một số câu hỏi thường gặp

Giun đũa lây qua đường nào?

Con giun đũa lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa khi con người nuốt phải trứng giun đũa chứa ấu trùng.

Giun đũa sinh sản bằng hình thức nào?

Giun đũa sinh sản qua quá trình đẻ trứng. Mỗi ngày giun đũa cái có thể đẻ lên tới 200.000 trứng nếu có cả giun cái và giun đực trong ruột.

Giun đũa hô hấp bằng gì?

Giun đũa không có hệ hô hấp như con người. Chúng hô hấp qua quá trình khuếch tán qua da.

Vì sao trẻ em hay mắc bệnh giun đũa?

Trẻ em hay mắc bệnh giun đũa có thể là do vệ sinh cá nhân kém, chưa rửa tay kỹ sau khi chơi hoặc trước khi ăn. Hệ nhiễm miễn dịch của trẻ cũng chưa phát triển hoàn thiện làm chúng dễ bị trở thành ký chủ của giun đũa hơn so với người lớn. Điều kiện vệ sinh của môi trường sống xung quanh trẻ cũng không tốt nên giun dễ phát triển và lây truyền cho trẻ.

Xét nghiệm Fasciola IgG Sán lá gan chỉ 145K

  • Nhanh chóng, không chờ đợi với hệ thống 40 chi nhánh Diag.
  • Lấy mẫu ngoài giờ hành chính.
  • Có ngay kết quả trong vòng 24h qua Zalo.

GỌI LẠI CHO TÔI

Diag sẽ liên hệ lại trong vòng 5 phút

Lời kết

Giun đũa là một trong những loại ký sinh trùng đường ruột phổ biến ở người. Trong bài viết lần này, Diag đã chia sẻ về các tác hại giun đũa cũng như cách phòng tránh loại ký sinh trùng này.

Xem thêm: