Thiếu vitamin là gì? 8 dấu hiệu thiếu vitamin không thể bỏ qua

Tổng quan về thiếu vitamin

Vitamin là những chất hữu cơ thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa năng lượng, vận hành hệ thần kinh, tăng cường hệ miễn dịch, cũng như hỗ trợ sự phát triển và bảo vệ các mô như da, tóc, xương và nhiều cơ quan khác. Thiếu vitamin là một tình trạng y tế phổ biến khi cơ thể không nhận được hoặc hấp thu đủ lượng vitamin cần thiết để duy trì các chức năng sinh lý bình thường.

Vitamin được chia làm hai nhóm chính:

• Vitamin hòa tan trong chất béo: A, D, E, K
• Vitamin hòa tan trong nước: nhóm B và vitamin C

Thiếu vitamin kéo dài có thể gây ra nhiều rối loạn chức năng, biểu hiện sức khỏe xấu như mệt mỏi, suy nhược, rối loạn miễn dịch, bệnh lý về da, tóc, xương dễ gãy, và thậm chí các bệnh nghiêm trọng hơn.

Gói xét nghiệm Vi chất dinh dưỡng

• Phát hiện sớm tình trạng thiếu hụt dưỡng chất, lý do khiến trẻ chậm lớn, thấp còi, học tập kém tập trung,…
• Hỗ trợ chẩn đoán các bệnh liên quan đến hệ thần kinh, cơ co thắt,… do thiếu hụt hoặc thừa các dưỡng chất
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Nguyên nhân gây thiếu vitamin hiện nay

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thiếu vitamin là vấn đề sức khỏe cộng đồng ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người trên toàn cầu, đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ em, phụ nữ mang thai và người già. Một người xuất hiện các triệu chứng thiếu vitamin thường do chế độ ăn uống không cân đối, khả năng hấp thu kém do bệnh lý hoặc các yếu tố sinh lý đặc thù.

• Chế độ ăn không cân bằng: Thiếu rau củ quả tươi, trái cây, hoặc thực phẩm giàu vitamin là nguyên nhân phổ biến dẫn đến thiếu hụt vitamin. Những chế độ ăn kiêng quá nghiêm ngặt như ăn chay thuần, kiêng tinh bột hoặc sử dụng nhiều thực phẩm chế biến sẵn làm giảm đáng kể nguồn cung cấp vitamin cần thiết cho cơ thể.
• Thiếu ánh sáng mặt trời: Đây là nguyên nhân chủ yếu gây thiếu vitamin D, vì vitamin D được tổng hợp chủ yếu dưới da khi tiếp xúc với tia UV từ ánh nắng. Lối sống ít vận động ngoài trời, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc những người sống trong vùng có ít nắng càng làm tăng tỷ lệ thiếu vitamin D.
• Bệnh lý mãn tính ảnh hưởng hấp thu: Các bệnh về tiêu hóa mạn tính như bệnh celiac, bệnh Crohn, suy gan, suy thận, hoặc phẫu thuật cắt bỏ một phần hệ tiêu hóa làm giảm khả năng hấp thu vitamin và chuyển hóa các dạng hoạt động của vitamin trong cơ thể.
• Sử dụng thuốc dài ngày: Một số thuốc như kháng sinh, thuốc chống động kinh (ví dụ phenobarbital, carbamazepine), thuốc corticosteroids có thể làm tăng chuyển hóa hoặc ức chế hấp thu vitamin, dẫn đến thiếu hụt, đặc biệt là vitamin D và các vitamin nhóm B.

8 dấu hiệu thiếu vitamin thường gặp

Thiếu vitamin là một vấn đề sức khỏe phổ biến với nhiều biểu hiện đa dạng, phản ánh tình trạng thiếu hụt các loại vitamin quan trọng trong cơ thể. Dưới đây là 8 dấu hiệu thường gặp nhất mà bạn có thể tham khảo để đối chiếu với vấn đề của bản thân.

Mệt mỏi, uể oải kéo dài

Mệt mỏi không rõ nguyên nhân là triệu chứng phổ biến khi thiếu vitamin nhóm B (đặc biệt vitamin B12, B9) và vitamin D. Các vitamin này hỗ trợ chuyển hóa năng lượng và chức năng thần kinh, thiếu hụt làm giảm sản sinh năng lượng, gây buồn ngủ, yếu cơ và khó tập trung. Ví dụ, thiếu vitamin B12 gây thiếu máu và tổn thương thần kinh, dẫn đến mệt mỏi kinh niên.

Tóc và móng dễ gãy, khô xơ

Tóc và móng tay khô, giòn, dễ gãy là dấu hiệu khi thiếu vitamin A, B7 (biotin), vitamin E và vitamin C. Những vitamin này giúp bảo vệ tế bào tóc, tăng sức đề kháng chống oxy hóa và hỗ trợ tái tạo mô. Thiếu biotin đặc biệt làm tóc trở nên yếu, dễ rụng.

Loét miệng, nứt khóe môi

Tình trạng này thường gặp trong thiếu vitamin B2 (riboflavin), vitamin B3 (niacin), vitamin B6 và C, do các vitamin này duy trì niêm mạc khỏe mạnh và tổng hợp collagen. Người bị thiếu thường bị đau rát miệng, loét môi, nứt khóe môi, dễ chảy máu nhẹ.

Chảy máu lợi và dễ bầm tím

Thiếu vitamin C và K làm giảm khả năng tổng hợp collagen và đông máu, dẫn đến chảy máu lợi, bầm tím không rõ nguyên nhân và vết thương khó lành. Trong đó, vitamin K rất cần cho đông máu hiệu quả; còn việc thiếu vitamin C lại làm mạch máu dễ tổn thương.

Vết thương lâu lành

Các vết thương nhỏ khó lành liên quan đến thiếu vitamin A, C, D và các vitamin nhóm B. Những vitamin này giúp tạo collagen, tái tạo mô và tăng cường miễn dịch, thiếu hụt làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và chậm phục hồi.

Dễ mắc các bệnh nhiễm trùng

Thiếu vitamin A, C và D làm giảm miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu chảy, sốt rét. Vitamin A bảo vệ biểu mô miễn dịch, vitamin C chống oxy hóa, vitamin D điều hòa miễn dịch. Người thiếu các vitamin này thường nhiễm trùng tái phát và kéo dài.

Thay đổi sắc tố da và mắt kém thấy vào ban đêm

Thiếu vitamin A gây mất sắc tố da, nổi đốm trắng và các vấn đề về thị lực như mờ mắt, kém nhìn ban đêm (quáng gà). Vitamin A cần thiết để tạo sắc tố võng mạc, giữ da khỏe mạnh. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến khô giác mạc và mù lòa.

Hội chứng chân không yên

Hội chứng chân không yên là cảm giác khó chịu, rung giật ở chân, liên quan đến thiếu sắt và vitamin B12. Thiếu vitamin ảnh hưởng hệ thần kinh và vận mạch, gây ra các triệu chứng chân rung không yên. Nếu bạn bổ sung vitamin và sắt có thể cải thiện triệu chứng rõ rệt.

Khi nào cần khám bác sĩ?

Bạn nên đi khám nếu có các dấu hiệu thiếu vitamin kéo dài hoặc nghiêm trọng như:

• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân kéo dài.
• Rụng tóc nhiều, tóc khô giòn.
• Loét niêm mạc miệng, nứt khóe môi.
• Chảy máu bất thường, vết bầm không rõ nguyên nhân.
• Vết thương lâu lành, nhiễm trùng tái phát.
• Các triệu chứng thần kinh như tê bì, yếu cơ, đau đầu thường xuyên.

Những biểu hiện trên có thể liên quan đến nhiều loại thiếu vitamin khác nhau như vitamin B12, D, C, K hay folate, và cần đánh giá toàn diện bởi bác sĩ chuyên khoa.

Lời kết

Việc thiếu vitamin trong thời gian dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Trong bài viết này, DIAG đã chia sẻ các dấu hiệu nhận biết thiếu vitamin thường gặp và tầm quan trọng của việc bổ sung đầy đủ vitamin. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của việc thiếu vitamin, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và có phương pháp điều trị cũng như tư vấn chế độ ăn uống phù hợp.