Những ai không nên uống omega 3-6-9? Lý do vì sao?

Cơ chế sinh học khiến omega 3-6-9 không phù hợp cho mọi đối tượng

Omega là nhóm những acid béo có lợi trong việc hỗ trợ điều hòa viêm, chuyển hóa mỡ máu và chức năng thần kinh. Tuy nhiên, thực phẩm chức năng omega 3-6-9 không phù hợp với mọi đối tượng. Điều này là do viên uống chứa cả ba loại omega 3, 6 và 9 – vốn có cơ chế sinh học khác nhau ở các nhóm đối tượng nhất định.

Khi bổ sung viên uống omega 3-6-9 có thể dẫn đến quá liều an toàn. Chính điều này sẽ gây ra sự mất cân bằng tự nhiên giữa ba loại omega trong cơ thể, dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn.

Hiểu rõ những cơ chế sau sẽ giúp bạn biết được bản thân có nên bổ sung omega 3-6-9 hay không.

• Ức chế kết tập tiểu cầu và thời gian chảy máu: Omega-3 có thể khiến máu loãng hơn, từ đó tăng nguy cơ chảy máu cam, dễ bầm tím và xuất huyết nếu dùng liều cao hoặc uống cùng với thuốc kháng đông.
• Tăng sản xuất các chất gây viêm: Omega 6 thường được cơ thể chuyển hóa thành các chất gây viêm mạnh. Do đó, nếu bổ sung viên uống dẫn đến omega-6 cao quá mức so với omega-3 có thể dẫn đến viêm mạn tính, gây mụn, rối loạn nội tiết và làm nặng các bệnh viêm.
• Tác dụng phụ nhuận tràng: Cơ thể có thể không hấp thu hết phần dầu dư thừa khi bổ sung omega-3 và omega-9 với lượng lớn. Chất béo chưa tiêu hóa sẽ kéo nước vào ruột và kích thích nhu động ruột, gây tiêu chảy hoặc phân lỏng.
• Ảnh hưởng chuyển hóa lipid tại gan: Omega-3 có thể làm tăng men gan (AST, ALT) và LDL cholesterol ở mức nhẹ, thường xảy ra ở những người có rối loạn lipid máu.
• Tác động lên điện thế màng tế bào tim: Omega-3 (nếu công thức chỉ chứa EPA mà không có DHA) có thể tác động đến tế bào cơ tim và làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim.

Một số tác dụng có thể nhẹ nhưng đôi khi lại ảnh hưởng đáng kể ở những đối tượng không phù hợp. Vậy nên các chuyên gia luôn khuyến cáo chỉ nên bổ sung omega 369 khi thực sự cần thiết, và đảm bảo đúng liều – đúng nhu cầu – đúng thời điểm.

Những ai không nên uống omega 3-6-9?

Nếu bạn thuộc một trong những nhóm đối tượng sau thì không nên uống omega 3-6-9. Nếu uống thì bạn cần phải có sự hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa.

1. Người dị ứng cá hoặc động vật có vỏ

Nhóm đối tượng này có thể bị dị ứng với các thành phần hải sản trong viên dầu, dẫn đến nổi mề đay, khó thở hoặc sốc phản vệ. Tình trạng này chủ yếu là do dị ứng chứ không phải do các loại acid béo trong viên uống omega 3-6-9 gây ra.

Nếu bạn bị dị ứng cá hoặc động vật có vỏ thì nên tránh dùng các sản phẩm omega 3 6 9 được chiết xuất từ dầu cá, dầu nhuyễn thể, dầu động vật biển.

2. Người đang dùng thuốc chống đông máu, thuốc chống kết tập tiểu cầu

Nhóm này liên quan đến cơ chế ức chế tập tiểu cầu tương tự như thuốc chống đông và các loại thuốc tương tự. Khi uống omega 3-6-9 kết hợp với các thuốc như warfarin, aspirin, clopidogrel, NSAIDs thì tác dụng này sẽ cộng dồn, làm tăng đáng kể nguy cơ chảy máu cam, bầm tím hoặc xuất huyết trong cơ thể.

Xem thêm: Nên uống omega 3-6-9 trong bao lâu?

3. Người có rối loạn đông máu bẩm sinh hoặc dễ chảy máu

Omega 3-6-9 có thể làm nặng thêm tình trạng dễ xuất huyết ở những nhóm đối tượng này dù chỉ là chấn thương nhỏ. Tác dụng phụ này dễ xảy ra ở người mắc các bệnh như hemophilia, bệnh Von Willebrand, hoặc tiểu cầu thấp.

Nếu họ bổ sung omega 3 (đặc biệt ở liều cao) thì nguy cơ xuất huyết tăng lên do cơ chế ức chế tiểu cầu tương tự như ở người dùng thuốc chống đông.

4. Người đang chuẩn bị phẫu thuật hoặc mới phẫu thuật

Kiểm soát chảy máu là yếu tố sống còn trong suốt quá trình mổ và hồi phục sau phẫu thuật. Vậy nên nhóm này cần tránh uống omega 3-6-9 để ngăn nguy cơ chảy máu quá nhiều, do cơ chế ức chế tiểu cầu và làm chậm hình thành huyết khối của omega 3.

Các chuyên gia khuyến cáo bạn cần ngưng uống omega 3-6-9 ít nhất 1 – 2 tuần trước khi thực hiện bất kỳ ca phẫu thuật nào.

5. Người có bệnh gan mạn tính

Người đang mắc bệnh viêm gan, xơ gan hoặc gan nhiễm mỡ nặng không nên uống omega 3-6-9. Nguyên nhân do omega-3 trong viên uống có thể kích hoạt các gen chuyển hóa lipid (như PPAR‑α), dẫn đến tăng tổng hợp enzyme gan và tăng nhu cầu oxy hóa acid béo. Kết quả là có thể làm tăng men gan (ALT, AST) trong máu nếu gan không đủ khả năng đáp ứng.

Tình trạng này khi kết hợp với bệnh gan mạn tính sẽ tăng thêm gánh nặng chuyển hóa, làm nặng nề thêm tình trạng rối loạn gan.

Xem thêm: Tác dụng của omega 369

6. Người có bệnh tim mạch nền

Người có bệnh tim mạch nền cần tránh uống omega 3 6 9, bởi một số nghiên cứu đã ghi nhận nguy cơ rối loạn nhịp tim tăng lên ở nhóm đối tượng này. Nguyên nhân được hiểu là do omega-3 trong viên uống 369 ảnh hưởng đến kênh ion Na⁺, K⁺, Ca²⁺ của tế bào tim, làm thay đổi điện thế hoạt động và dẫn đến nhịp tim bất thường.

Dù omega‑3 có tác dụng bảo vệ tim, nhưng khi dùng liều vượt quá 2 – 4g/ngày có thể làm thay đổi điện học trong tim và gây rối loạn nhịp nguy hiểm như rung nhĩ.

7. Người có huyết áp thấp

Một số tài liệu y khoa cho thấy việc bổ sung omega-3 (EPA + DHA) có thể làm giảm vài mmHg ở cả huyết áp tâm thu và tâm trương. Nếu người bệnh huyết áp thấp uống thêm viên 369 sẽ gặp tình trạng huyết áp quá thấp, gây chóng mặt, mỏi mệt hoặc ngất xỉu nếu không kiểm soát tốt liều lượng.

8. Người có rối loạn lipid máu nặng

Một số công thức omega 3 trong viên uống có thể làm tăng nhẹ LDL cholesterol ở một số người. Điều này không có lợi cho những người đang cố gắng kiểm soát rối loạn mỡ máu hoặc đã có sẵn nguy cơ tim mạch cao.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy omega-3 (nhất là loại chỉ chứa EPA) có khả năng giảm hấp thu LDL cholesterol tại gan, dẫn đến tình trạng LDL tồn tại lâu hơn trong máu và dần hình thành xơ vữa động mạch.

9. Người có bệnh viêm mạn tính chưa kiểm soát

Omega-6 là thành phần để tạo ra các chất gây viêm mạnh như prostaglandin E2 và leukotriene B4. Vậy nên khi bổ sung viên omega 369 khiến tỷ lệ omega 6 cao quá mức so với omega-3 sẽ làm tăng phản ứng viêm toàn thân, khiến bệnh viêm mạn tính có khó kiểm soát hơn.

Xem thêm: Có nên uống omega 3-6-9 mỗi ngày?

10. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú không được bác sĩ theo dõi

Dùng viên tổng hợp omega 369 không rõ liều, có thể gây quá liều EPA/DHA hoặc nhiễm kim loại nặng nếu nguồn cá không tinh khiết. Hệ quả này là do sự tích lũy axit béo qua nhau thai và sữa mẹ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mô thần kinh, miễn dịch cùng khả năng đông máu của trẻ.

Mặc dù omega-3 (nhất là DHA) rất có lợi cho thai nhi nhưng mẹ luôn phải uống một cách có kiểm soát chặt chẽ. Chỉ nên dùng loại omega đã được chứng nhận an toàn cho thai kỳ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

11. Trẻ em và thanh thiếu niên dưới 18 tuổi

Nhu cầu axit béo ở trẻ nhỏ không giống người lớn, đồng thời hệ tiêu hóa và chuyển hóa của trẻ ở độ tuổi này chưa phát triển hoàn thiện. Vậy nên việc bổ sung nhiều loạn omega cùng lúc mà không có liều lượng phù hợp sẽ gây rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, hoặc mất cân bằng chuyển hóa.

Nếu muốn cho trẻ nhỏ uống omega 3-6-9 thì cần có sự hướng dẫn của bác sĩ dinh dưỡng cho từng thể trạng cụ thể.

12. Người có nguy cơ hoặc tiền sử đột quỵ xuất huyết

Ở những người từng bị đột quỵ do vỡ mạch máu hoặc có nguy cơ xuất huyết não, uống viên omega 3-6-9 có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết tái phát do đặc tính làm loãng máu của omega-3. Điều này là đặc biệt nguy hiểm nếu đang được kiểm soát với thuốc chống đông hoặc thuốc hạ huyết áp mạnh.

13. Người có vấn đề tiêu hóa, đau dạ dày

Người mắc các bệnh như viêm ruột, hội chứng ruột kích thích, đau dạ dày hoặc kém hấp thu mỡ (như xơ nang, bệnh celiac) có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Do đó, omega không chỉ khó được hấp thu hiệu quả mà còn có thể gây kích thích tiêu hóa.

Việc bổ sung chất béo khi hệ tiêu hóa kém sẽ làm nặng thêm các triệu chứng tiêu chảy, khó tiêu, ợ nóng, buồn nôn, thậm chí là mất cân bằng điện giải.

Người đang điều trị bệnh lý được uống omega 3-6-9 khi nào?

Nếu bạn đang trong quá trình điều trị các bệnh lý thì cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống bất kỳ loại sản phẩm omega 3-6-9 nào. Bạn cần phải đảm bảo đã được bác sĩ hướng dẫn cụ thể về liều lượng và cách uống phù hợp.

Thông thường, viên uống omega 3-6-9 có thể được bác sĩ chỉ định bổ sung khi tình trạng bệnh đã ổn định, không có tương tác nguy hiểm với các thuốc hiện tại, và việc bổ sung giúp cải thiện các chỉ số sức khỏe liên quan.

Ví dụ như bạn sẽ được hướng dẫn uống omega 369 để hỗ trợ giảm triglyceride nếu có bệnh tim, hoặc có thể uống để giảm viêm khớp bác sĩ xác định bệnh đang được kiểm soát tốt.

Trong một số trường hợp mắc suy thận, sỏi thận hay huyết áp thấp, đau dạ dày thì bạn cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi uống để tránh tác dụng phụ của omega 3-6-9.

Xem thêm

• Nên uống omega 3 6 9 vào lúc nào?
• Bà bầu có uống được omega 3 6 9 không?